Üçüncü Cumhuriyet, Fransa’yı savaş macerasıyla yıkıma sürüklemiş Bonapartistler de dahil burjuvazinin tüm hizipleri, Marx’ın sıklıkla kullanmayı tercih ettiği ifadeyle, bu hiziplerin birleşik ifadesi olan “düzen partisi” tarafından tam da bu süreç içinde şekillendirildi.

Üçüncü Cumhuriyet Fransa'sı, aynı zamanda "bakanlıkçı sosyalizm"in de doğum yeridir. Komün yenilgisini izleyen aynı tarihi dönemde ve tam da yenilginin bir yan ürünü olarak, Fransız sosyalizmi güçlü bir reformist kanata sahip olageldi.

Amerikan proletaryası büyüdükçe ve sınıf çatışması arttıkça, burjuvazi, işçilerin direncini kırmak için cumhuriyetin sunduğu tüm kurumsal araçları kararlıca kullanmaya başladı. İktisadi gücü elinde tutmanın üstünlüğü sayesinde burjuvazi, demokratik cumhuriyetin sunduğu olanakları...

Klasik burjuva devrimlerinin zaferi gerçekte piyasanın zaferidir. Elbette burjuva devrimlerinin “vurgusu özgürlüğedir.” Ama bunun her şeyden önce tam da “piyasanın özgürlüğü” demek olduğunu bilmeyen biri marksist değildir. Fransız Devrimi bir “özgürlük hareketi”ymiş, “vurgusu özgürlüğe” imiş! Yazık ki “piyasa tarafından” teslim alınmışmış. Üstelik “tıpkı Türkiye Cumhuriyeti gibi”!

SİP-TKP’nin Kemalist Devrim ve Cumhuriyet’e ilişkin tam bir oportünist tutarsızlıklar yığını oluşturan düşünce ve politikalarının temelinde işte bu hokkabazlık, Türkiye kapitalizmi ile onun koruyucu siyasal biçimi olan Cumhuriyet arasında kurduğu bu sahte karşıtlık yatmaktadır.

Daha 1960'lı yıllarda tarih çoktan her şeyi yerli yerine oturtmuş, 1930'ların resmi ya da yarı-resmi (Kadrocu!) ideolojik söylemlerini çökertmişti. Oysa 2017 yılında "komünist" olmak iddiasındaki bir partinin yayın organı...

Metni Tarihsel TKP eksenli inceleme ve eleştiri dizisinin tamamlayıcı bir parçası olarak sunuyoruz. Tartışmaların tarihsel arka planının genel çizgiler içinde de olsa anlaşılmasına katkı sağlayacağına inanıyoruz.

Tarihsel TKP’nin kırk yıllık lideri Şefik Hüsnü’yü ölümünün 62. yılında saygıyla anıyoruz...

90 yıl sonra SİP-TKP’nin haftalık yayın organındaki “Onlar başladı, biz tamamlayacağız...” başlıklı Kemalizm ve Altı Ok methiyesindeki tezler bütünlüğünün bize sunduğu, Kadrocu dönekliğin bir tür manifestosudur.

Karşı karşıya bulunduğumuz tutum, bazı TKP liderlerinde, fakat özellikle de Mihri Belli’de rastladığımız tipik bir davranış tarzıdır: TKP tarihinin bazı temel gerçekleri konusunda akıl almaz bir suskunluk. TKP’nin tarihsel konumunu ve evrimini dolaysız olarak etkileyen bazı hoş olmayan gerçekleri görmezlikten bilmezlikten gelmek. Yani, üstü örtülen ya da saklanan tarih!

TKP tarihindeki büyük belirsizliklerin kaynağında, bu türden bir inkârcı tutum, bunun ürünü bir kötü gelenek vardır. Geleneğin başlatıcısı yazık ki, Tarihsel TKP’nin tarihe karışmasının ardından bizzat kendi de onun kurbanı haline gelecek olan Dr. Şefik Hüsnü olmuştur. Sorun elbette kişilerle değil fakat tarihsel koşullarla ilgilidir.

Mustafa Suphi ve yoldaşlarının katledilmesinin 100. yılında, Türkiye devriminin aynı zamanda ilk şehitleri de olan komünist önderlerini anılarına yaraşır biçimde anmak için...

Tarihsel TKP’nin tarihini bugün artık önemli ölçüde biliyoruz. Fakat çok değil daha on-onbeş yıl öncesine kadar, bu tarih gerçekten de çok az biliniyordu. Birçok konuda birbirinden çok farklı, hatta taban tabana zıt düşünce ve iddialara konu edilebiliyordu. Kurgular, spekülasyonlar, keyfi iddia ve yorumlar için çok geniş bir alan vardı.

‘90’lı yılların ortasına doğru Perinçekçi İP’in “Cumhuriyet devrimi” açılımı ile 2008’den itibaren SİP-TKP’nin “Cumhuriyetin kazanımları” açılımı tüm temel noktalar üzerinden birbirinin devamı gibidir. Metnin ele aldığı konular bunun açık bir doğrulanmasıdır...

Cumhuriyet’ten söz ettiğiniz her durumda, hangi tarihsel koşullarda ne türden bir cumhuriyet olduğunu da eklemek zorundasınız. Bu sizin hangi cumhuriyetin safında bulunduğunuzu, ne türden bir cumhuriyetçi olduğunuzu anlayabilmek için zorunludur, olmazsa olmaz koşuldur.

Frenlerden kurtulma kendini kemalist sol açılımlar üzerinden de gösterdi. Soyut bir “Cumhuriyet” kavramı, her türden toplumsal-siyasal ve kültürel sorunun çözüm anahtarı düzeyine çıkarıldı. Bir tür “toplumsal devrim” programı sayıldı. Öz artık Cumhuriyet’ti, ona yakışacak biçim ise sosyalizm!

SİP’in umduğu demokrasi gerçekleşmemiş olsa da “TKP Açlımı” gerçekleşmiştir. “Ayıplı” rejime incir yaprağı olarak!

SİP, çok bilinçli bir tutum ve tercihle kentli ilerici orta sınıfın özlemlerine ve beklentilerine tercüman olmuştur. 28 Şubat sürecinde, bu süreçten laik, demokratik ve aydınlanmacı çizgideki bir Türkiye, kültürlü kent orta katmanları için tatmin edici bir beklentiydi. SİP’in yaptığı bunun sözcülüğüne soyunmak olmuştur.

Kanlı katliamların ardından artık “kendi dönemleri”nin başladığını açık açık söyleyebilecek denli kendinden geçebilen SİP liderleri, işte tamı tamına bu aynı günlerde, TKP olmaya hazırlanıyorlardı.

TKP’nin 100. Yılı, solun tarihine ve tarihsel kaynaklarına ilişkin gerçekleri yerli yerine oturtmanın anlamlı bir vesilesi olabilmelidir. Bu yapılabildiği ölçüde, bugünün Türkiye’sinde TKP ismini kullanmakla kalmayan, kendini onun yüzyıllık dolaysız uzantısı sayabilen çevreler de yerli yerine oturtulmuş olacaktır.

1960’ların ve 1970’lerin genç Türkiye devrimci hareketi, içinde yaşadığı toplumu ve onun tarihsel evrimini tanıma çabası bakımından Kıvılcımlı’nınkine benzer bir yönelime sahip olmuş olsaydı, içine düştüğü derin yanılgılardan kurtulması biraz daha tez ya da içinde debelendiği yüzeysellikten sıyrılması biraz daha kolay olabilirdi.

11 Ekim 1971'de yitirdiğimiz Dr. Hikmet Kıvılcımlı'yı ölümünün 50. Yılı ve 14 Ekim 2019'da yitirdiğimiz Garbis Altınoğlu'nu ölümünün ikinci yılında saygıyla anıyoruz. Garbis Altınoğlu'nun "Hikmet Kıvılcımlı'nın Saptamaları Işığında Osmanlı ve Türkiye Tarihine Bakışlar" çalışmasının Giriş bölümünü sunuyoruz…

Ölümünün 53. yıldönümünde Reşat Fuat Baraner'in anısına Suat Derviş ve Şevket Akşit'in yazılarını okurlarımıza sunuyoruz...

Reşat Fuat Baraner'in ölümünün 53. yıldönümünde anısı önünde saygıyla eğiliyoruz... Reşat Fuat’ın mezarı başında M. Belli’nin yaptığı konuşmayı, Hikmet Kıvılcımlı'nın Reşat Fuat Baraner'e dair yazdıkları yazıları ve Baraner'in kendi kaleme aldığı özgeçmişini okurlarımıza sunuyoruz...

Kemal’in Halk Partisi özellikle 1927’den bu yana sürekli bir terör siyaseti izliyor. Tutuklamalar, terör hükümleri ve en ustaca provokasyonlar gündemdedir. Halk Partisi, Komünist Partisi’nin kökünü kazımaya çalışıyor. Halk Partisi, işçi sınıfının bütün bağımsız siyasî ve mesleki örgütlerini adım adım yok etti.

Şubat ayının sonlarında, Komintern Kadınlar Sektörü’nden Klara Zetkin Yoldaş’ın imzası ile, 8 Mart Kadınlar Bayramı’nı nasıl kutlamak gerektiğini gösteren bir talimatname almıştık. Buna göre, kapitalist ülkelerde kadınların öz insan haklarını istemeleri şiar edinilecekti.

Doğu’nun kadınlarının şu anda başlattıkları hareket, toplumsal hayat içinde kadının rolünün narin bir bitkinin veya nazik bir taş bebeğin rolünden öteye gidemeyeceğini savunan düşüncesiz feministlerin baktığı gözle dikkate alınmamalıdır.

Kara Denizin kara sularına gömülü onbeş kurbanın ve Karsın bir çukuruna atılmış Maksudun mezarı bizim sınıfımızın ve memleketimizin yoksulluk içinde azap çeken emekçilerin kalplerindedir. Biz bu yolda onların yollarından cesaret ve imanla yürüyoruz ve yürüyeceğiz.

Milli Türk burjuvazisi, komünistler amele ve köylülere ve genç münevverlere seslerini işitmeye ve onları inkılapçı parolaları arkasından sürüklemeye becerdiklerini görür görmez, onlar üzerine yumruklarını indirmekte bir saniye bile tereddüt etmemişti. Bu saldırışların en kudurmuşçası 1921 senesi İkinci kanununda olmuştu.

Türkiye burjuvazisinin kiraladığı cellatlar ve gözü dönmüş bağnaz bir güruh yoldaşlarımızı taşlayarak, eziyet ederek, ölesiye işkence ederek katletti.

Birleşiniz de, hakkı hayat ve hürriyetinizin nişanesi olan kırmızı bayrağı bütün dünya proletaryasının inkılap ufuklarına doğru yükseltiniz!

Suphi Türkiye’ye gitmek fikriyle hastalanmış, fakat bir parça tereddüt ediyordu. Kemal tarafından benim mevkufiyetim [tutuklanmam] ve Türkiye’den nefyolunmam [sürgün/sınırdışı edilmem] meselesi onun tereddüdünü daha da artırdı. Fakat “ben Kâzım Karabekir Paşa ile muhabere ediyorum, o beni davet ediyor,” diyordu.

1921 yılının 28-29 Kanunusanisinde 15 Türk komünistini Türkiye burjuvazisi Karadeniz’de boğdu. Tarih sınıfı mücadelesi tarihidir. Yoldaş! Türk proletaryasının ilk şuurlu 15 ölüsünü unutma!

28/29 Ocak 1921 katliamını izleyen bu “faili meçhul” cinayetler zinciri, Mustafa Suphilerin öldürülmelerinin eksiksiz bir “derin devlet operasyonu” olduğunun ek göstergesidir. Nasıl ki “rüşvetin belgesi” olmazsa, böyle bir “derin devlet operasyonu”nun belgesi hiç olmaz; ama “sır” olan bir şey de yoktur.

Çok farklı temsilcilerin, bağımsız devlet iradesini taşıyabileceğini dikkate alan Komintern, emperyalizme karşı her millî devrimci hareketi destekliyor. Ama, ezilen yığınları zafere götürmenin ancak devrimci bir çizgiyle ve emperyalizmle uzlaşma yanlılarıyla bütün bağları kopararak mümkün olduğunu hiç unutmuyor.

Ön Asya ve Kuzey Afrika’da devrimci hareketin gelişmesinde iki dönem söz konusudur: Birincisi devrimci hareketin tek millî cephe altında geliştiği dönem ve ikincisi bunun çöktüğü, Türkiye’de ve Mısır’da bağımsız sınıf hareketinin yükseldiği, burjuva partilerinde ayrışmanın belirginleştiği Lozan Konferansı sonrası dönemdir.

1924 Temmuz’unda toplanan Komünist Enternasyonal V. Kongresi, TKP’nin de çok yönlü eleştirilere konu olduğu bir kongredir. Yayınladığımız Tezler’in VI., VII, VIII., IX. XIII. ve XV. maddeleri bu eleştirileri ortaya koyuyor.

Türkiye, savaşın yıkımını ancak köylülüğün çıkarları ülkenin çıkarına dönüştüğü zaman alt edebilecektir. Bunu, İstanbul saraylarının fareleri anlayamaz. Ama konumunu kaybetmiş Türk subaylarının ve aydınların en iyi unsurları artık anlıyor: Eski Türkiye öldü. Yeni Türkiye ya halkın Türkiye’si olur ya da asla gençleşmez.

1921 yılı ortalarında isabetli değerlendirmeler yapabildiği Kemalist hareket hakkında, aynı Şefik Hüsnü nasıl oluyor da yalnızca bir yıl sonra en akıl almaz hayallere kapılabiliyor, ona en olmadık misyonlar atfedebiliyor? Muhakkak ki Komintern’in merkezindeki Bolşevik liderlerin değerlendirmelerini de göz önünde bulundurmak gerekir.

Provokasyon olarak Mustafa Suphi’nin öldürülmesi, Kemalist hükümetin dişli tırnaklı bir “resmî komünist partisi” kurması, küçük çapta bir dizi kovuşturma uygulaması, bütün bunlar Türk komünistlerinin emekçi yığınlarını emperyalist işgalcilere karşı savaş için örgütleme çalışmalarını engelleyemedi.

Sadrettin Celal’in Komintern IV. Kongresi’nde Kemalist hükümet hakkında bu denli açık ve ağır konuştuğu, “Milliyetçi burjuvazi, Londra Konferansı’ndan bu yana artık devrimci değildir” dediği sırada, yakın çalışma arkadaşı Şefik Hüsnü, Kemalistler hakkında en akıl almaz hayaller beslemeye/yaymaya başlamıştı bile.

Bugün Rus Sovyet Cumhuriyeti yedinci yaşına basıyor. Bundan tam altı yıl önce Komünist Partisi (Bolşevik), devrim prensiplerine hıyanet eden yalancı sosyalistlerin yönettiği geçici hükümeti devirmeyi başarmıştı.

Kemalist rejim birkaç yıl içinde, Kemalist Halk Partisi tarafından temsil edilen yerli büyük burjuvazi ve büyük toprak ağalarının açık diktatörlüğü haline geldi.

Bizde sendika deyimine bile yasalar izin vermemektedir. Durumumuzun fecaatine bundan açık bir örnek olamaz. Ortaçağ bir kafayla yapılmış olan Tatil-i İşgal Kanunu (Grev Kanunu)'nda tanımlanan merasime uymaksızın ilân edilen grevlere katılan işçiye karşı, Halk Hükümeti kanun adına, silahlı kuvvetler gönderir.

Bize mektup gönderenlerin çoğu bizim Cumhuriyet Hükümeti hakkındaki yayınlarımızı bile eleştiriyorlar. Bu eleştirilerde, iktidar makamını ele almış olan sınıfın devrimimizi işçi ve yoksul sınıflar lehinde, köklü dönüşümlerle derinleştirebileceğini sanmanın fazla iyimserlik olduğu belirtiliyor.

Türkiye işçi sınıfı hareketinin yapay olarak politikacılar tarafından yaratılmış olduğunu söylemekten ve onun tarihini tamamen tahrif etmekten başka bir anlam taşımaz. Ne var ki, gerçekler bu iddiayı yalanlıyor.

Türkiye işçileri, arkalarında uluslararası proletaryanın desteğini hissederek, burjuvazilerine karşı çıkmaktadırlar. Ayrıca daha şimdiden devrimci Marksistlerden ve örgütçülerden oluşan sağlam bir kadroya sahiptirler, işçilerin ideolojisi, milliyetçilerin ideolojisinden daha hızlı gelişmektedir.

“Amele Teali Cemiyeti”nin dağıtılması ve sendikacıların tutuklanarak eziyet ve işkence görmeleri, Kemalist Türkiye’deki sözde “demokratik” hükümetin ne olduğunu gözler önüne seriyor. Bu darbe, Kemalist hükümet tarafından işçi sınıfına Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanının dördüncü yıldönümünde verilen bir çeşit “armağan”dır.

Türkiye işçi sınıfı, bundan sonra da sefalet içinde yaşamaya zorlanacaktır. Çalışma saatlerinin düzenlenmesi, fabrikaların denetlenmesi diye bir şey yoktur. Anlaşmazlık çıktığında, kanunlar, polis ve mahkemeler işverenin tarafını tutmaktadırlar. İşçilerin kitleler halinde ölmeleri, her yerde rastlanan bir olgudur.

Türkiye’nin sanayileşme süreci, işçilerin kitle hareketinin gelişmesi için yeterli bir temel oluşturuyor. Ve Kemalist “vasiler” proleter sınıf hareketini ne kadar zincire vurmaya çalışırlarsa, bu kitle hareketi de o ölçüde devrimci olacaktır...

Üçüncü Enternasyonalin de doğu için faaliyet ve yardımını geliştirmesi uluslararası sosyal devrim adına kutsal bir görevdir. Evrensel devrim hareketinde batı proletaryasından bağımsız olarak doğuda iş görmek nasıl bir hayal ise, doğuyu batıdan ayırmak ve birini diğeri adına feda etmek de büyük ve tarihî bir hata olur.

Coğrafi konumundan dolayı, Türkiye daima Asya ve Avrupa arasında bir bağ oluşturmuş ve kapitalizmin dolaysız baskısı altında ezilmiştir. Bütün bunlar bizlere dünya devriminin gelecek safhasında Türk proletaryasının önemli bir yer işgal edeceğini gösteriyor.

Rusya devriminden sonra; Avrupalı emperyalistlerin Türkiye’yi aralarında paylaşmalarından sonra; İngiliz ve Fransız kapitalistlerinin ikiyüzlülüğü Türkiye halkının gözünde açığa çıktığı zaman, Türkiye’de yeni bir hareket, bir özgürlük hareketi başladı.

Üç Türk komünist örgütü de Rusya’daki Büyük Sosyalist Devrimi’nin doğrudan etkisi altında ortaya çıkmıştır. Bir grup Ankara’da “İştirakiyun Partisi”, 2. grup İstanbul’da “III. Enternasyonal Grubu”, 3. grup ise kurucusu ve önderi Suphi’nin partisi olarak ya da Türkiye Komünist Partisi olarak anılmaktadır.

Sizler, başkasının emek hakkıyla geçinmeyen, dünyada kendi gücüne, kendi hakkına dayanan işçi ve yoksul köylüler, siz birleşip kuvvetlenip varlığınızı hissettikçe, sizi dışarıdan, içeriden yemeye çalışan zalimleri ezerek yaşadığınız toprak üzerinde hürriyet ve hayatınıza sahip ve hâkim olacaksınız.

Fakat halkın başına yumruklarını indirerek, isyan seslerine kulaklarını tıkayarak yaşayanların, artık ebediyen sönmeleri zamanı gelmiştir. Binaenaleyh [dolayısıyla], Türkiye Komünist Fırkası herşeyden evvel Türkiye kadınını kurtarmak için bir Türkiye Komünist Kadın Teşkilatı vücuda getirmeye çalışmalıdır.

Her nerede işçi hareketi görülse, işçiler düşmanlarını anlayıp mücadeleye kalkışsa, orada proletaryayı baştan çıkarmak, avutmak için yalancı, hain sosyalist partiler kurulur. Bunlar evrimci, reformcu demokrat sosyalist olarak meydana çıkar, sermayedarlık esaretinin devamına sebep ve vesile olurlar.

Sermayenin uluslararası karakterine ve uluslararası yıkımına karşı enternasyonal bir cephe meydana getirmek! İşte komünizmin ilk şiarı ve temel taşı. Türkiye’nin kurtuluşu, dünyanın kurtuluşu ile, yani sermayenin mahvedilmesiyle mümkün olabilir.

Yoldaşlar, bizim şiarımız şarkı kur­tarmak olsun. Bu da ancak komünizm sayesinde mümkün olacaktır. Şimdiye kadar birçok kurbanlar ver­dik. Şarkın halası [kurtuluşu] namına bundan sonra siz de kızıl kurbanlar vereceksiniz, biz sonuna kadar sizinle beraberiz.

Komünist Partisi için memleketin başına bela olan dış düşmanları kovmak nasıl bir görev ise, içerde halkın sırtından geçinen yağmacı asalak sınıflarını da hazır yiyicilik halinden çıkarıp yumruk altında çalıştırmak da, o derece temel bir görevdir.