Diyarbakır
Dicle Amed Kadın Platformu (DAKP) öncülüğünde “Kadın kırımına karşı yaşamı, tecride karşı özgürlüğü savunuyoruz” şiarıyla Diyarbakır İstasyon Meydanı’nda 8 Mart eylemi yapıldı.
Mitingde Tertip Komitesi adına konuşan Songül Kapancı, kadınların bir kez daha önlerine konulan engelleri aşarak alanlara aktığını belirterek, “Selam olsun bizi bugünlere taşıyan kadınlara, zindandaki kadınların direnişine, selam olsun yaşamı güzelleştirmek için mücadele edenlere ve yaşamını yitirenlere. Buradayız birlikteyiz dayanışıyoruz, özgür yaşam yolunda ilerliyoruz. Bugün özgür zılgıtlarımızı alandan güneşe göndereceğiz. Bir kez daha hep birlikte savaşlara karşı yaşamı, köleliğe karşı özgürlüğü savunuyoruz diyoruz” dedi.
Daha sonra Dünya Kadın Yürüyüşü’nün mitinge gönderdiği mesaj okundu.
Sur Govend Grubu halayları ve sanatçı Xalide’nin (Halime Kırık) şarkılarıyla çekilen halayların ardından DBP Eş Genel Başkanı Saliha Aydeniz konuştu.
Tutsak kadın vekil ve belediye başkanlarına selam gönderen Aydeniz şunları ifade etti:
“Ne yaparlarsa yapsınlar, ne kadar zulüm etseler de ne kadar ötekileştirseler de yok saysalar da bugün kadınlar alanlarda özgürlüğü, tecride karşı direnişi, bağımsızlığı, barışı, demokrasiyi haykırıyorlar. Bütün dünyada kadınlar direniyor, Kürdistan’da, Ortadoğu’da, Türkiye’de kadınlar direniyor. Faşizme karşı, ötekileştirmeye karşı, yoksulluğa karşı, emeği sömürmeye karşı bütün alanlarda kadınlar seslerini bir yaptılar ve faşizme mesajını iletiyorlar. Kadınlar yıllardır eşit bir yaşam için mücadele ediyorlar. Mücadeleleriyle elde ettikleri kazanımları, bugün faşist ittifaklar tarafından yok sayılmak isteniyor. Asla kazanımlarımızdan vazgeçmeyeceğiz. İstanbul Sözleşmesi’nden, eşit temsiliyetten, eşbaşkanlıktan vazgeçmeyeceğiz. Biz kadın mücadelesinden, kadın özgürlük çizgisinden vazgeçmeyerek özgürlük mücadelesi veriyoruz. Alanlarda, sokaklarda, mecliste, hastanede, okulda, hayatın her alanında, dünyanın her bir yerinde mücadele edeceğiz. Kazanımlarımızı koruyup büyüteceğiz.”
Tecride karşı açlık grevlerine, Kobanê direnişine değinen Aydeniz “Her günü 8 Mart yapmaya var mısınız? Her gün 8 Mart’ı yaratanları anmak için mücadele edeceğimizi buradan bütün dünyaya duyuralım. Kadınlar var oldukça, faşizm kurumsallaşamayacak. Her gününüz 8 Mart olsun” dedi.
Aydeniz'in konuşmasından sonra sahne alan sanatçı Xecê’nin şarkıları eşliğinde halaylar çekildi.
***
Diyarbakır Barosu Kadın Hakları Merkezi, adliye binası önünde basın açıklaması yaptı. Kadın hukukçuların katıldığı ve “Gerçek erkek adalet değil, Bijî 8’ê Adare” yazılı pankartın açıldığı açıklama polis ablukası altında yapıldı. Açıklamanın Türkçesini Av. Rozerin Aslan, Kürtçesini ise Av. Elif Bitikli okudu.
Pandemi sürecinin başlamasıyla kadına yönelik şiddete artış yaşandığını belirten Av. Aslan şunları ifade etti:
“Bu süreçte kadının; aile yaşamı, iş yaşamı ve toplum içindeki rolünün önemi bir kez daha gözler önüne serilse de, toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda yaşanan sorunlar daha fazla derinleşti. Yaşanan ekonomik sorunlar neticesinde çalışma yaşamında ilk gözden çıkarılan işçiler kadınlar oldu. Bu süreçte sosyal devlet ilkesi gereğince kadını koruyan ve güçlendiren politikaları geliştirmesi beklenen devletin bu konuda duyarsız kalarak sorumluluğunu yerine getirmemesi, kadın erkek arasındaki eşitsizliğin derinleşmesine yol açtı.”
Açıklamada, derinleşen eşitsizliğe karşı mücadele çağrısı yapıldı.
Van
TJA ve HDP Kadın Meclisi İpekyolu ilçesinde bölgesel miting düzenledi. “Kadın kırımına karşı yaşamı, tecride karşı özgürlüğü savunuyoruz” şiarıyla Musa Anter Parkı’nda gerçekleşen mitingde, alan mor ve beyaz balonlarla süslendi. Kurulan sahneye ise “İsyanımız özgürlüğümüz için!” yazılı pankart asıldı.
Miting, demokrasi mücadelesinde yaşamını yitiren kadınlar anısına saygı duruşuyla başladı. HDP İl Eşbaşkanı Handan Karakoyun, DBP İl Eşbaşkanı Gülderen Varlı ve Star Kadın Derneği Başkanı Serap Güvenç, programın başında yaptıkları konuşmalarla 8 Mart’ı kutlayarak, kadına yönelik şiddete tepki gösterdi.
Ardından sahneye çıkan HDP Ağrı Milletvekili Dilan Dirayet Taşdemir, cezaevindeki tutsak kadınlar, IŞİD’e karşı savaşan kadınlar ve Sakine Cansız gibi siyasetçilerin verdiği mücadeleye değindi. Akabinde, tutuklu bulunan HDP eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ ve DBP eski Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel’in 8 Mart dolayısıyla cezaevinden gönderdiği mesajları okundu. Program, HDP Muş Milletvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit ve HDP Kadın Meclisi Sözcüsü ve Batman Milletvekili Ayşe Acar Başaran’ın konuşmalarıyla devam etti.
Başaran’ın konuşmasını tamamlamasının ardından sanatçı Pınar Aydınlar sahne aldı. Miting, Aydınlar’ın seslendirdiği ezgiler eşliğinde kadınların uzun süre halaya durmasıyla sona erdi.
***
Van Barosu Kadın Hakları Komisyonu üyeleri, baronun konferans salonunda açıklama yaptı. Komisyon Başkanı Fatma Ülgen, bu yılın başından beri 68 kadının katledildiğini kaydetti. Kadın hakları ihlaline karşı toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması gerektiğine vurgu yapan Ülgen, kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın sona ermesini istedi. 6284 Sayılı yasa ile İstanbul Sözleşmesi’nin önemi üzerinde duran Ülgen, “Katledilen, kaybedilen, ayrımcılığa, şiddete ve tacize maruz bırakılan kadınların insan hakları mücadelesini günden güne, büyük bir inanç ve dayanışmayla sürdüreceğiz” mesajı verdi.
Batman
Batman’da TJA ve HDP Kadın Meclisi öncülüğünde yürüyüş düzenlemek isteyen kadınlar, yasak ve polis engeli tanımadı. HDP Batman Milletvekili Feleknas Uca, görevden alınarak yerine kayyım atanan Batman Belediyesi Eşbaşkanı Songül Korkmaz ve Barış Anneleri Meclisi üyelerinin de aralarında olduğu yüzlerce kadın, gerçekleştirmek istedikleri yürüyüş için Atatürk Parkı’nda bir araya geldi. Yüzlerine “Herkes için adalet” yazılı maskeler takılı olan kadınların toplanması öncesinde parkın çevresi polislerce ablukaya alındı.
Parkta erbane çalıp, halay çeken kadınlar, daha sonra HDP İl Örgütü binası önüne yürümek istedi. Fakat kadınların önünü kesen polisler, Valilik tarafından alınan yasak kararı doğrultusunda yürüyüşe izin verilmeyeceğini belirtti.
Kadınların beraberindeki “Em li hember qirkirina jiyanê li hember tecrîdê azadiyê diparezin (Kadın kırımı ve tecride karşı özgürlüğü savunuyoruz)”, “Yaşasın 8 Mart, isyanımız özgürlüğümüz için kadınlar için adalet” yazılı pankartlar ve “Mer dikuje dewlet diparêze (Erkek öldürüyor, Devlet koruyor)” dövizin açılmasına da izin verilmedi.
Kadınlar, yasak ve engellemeyi hep bir ağızdan “Jin, jiyan, azadî” sloganı atarak protesto etti. Polisin slogan atılmaması dayatmasına rağmen kadınlar, aynı sloganı atmayı sürdürüp, alkış ve zılgıt çekerek tepkilerini göstermeye devam etti.
Bir süre sonra polisin tüm engelleme çabalarına rağmen kadınlar ellerinde “Ji qirkirina jinan re na (Kadın kırımına hayır)”, “Azadiya me di tekoşina me da ye (Özgürlüğümüz mücadelemizin içerisinde)”, “Kadın mücadelesi özgürleştirir” dövizleri ile yürüyüşe geçti.
Yürüyüş boyunca “Jin jiyan azadi (Kadın, yaşam, özgürlük)”, “Bijî 8 Adarê”, “Jinen ciwan dimeşe erdu ezman dihêje (Genç kadınlar yürüyor, yer gök inliyor)”, “Dünya yerinden oynar kadınlar özgür olsa”, “Yaşasın kadın dayanışması” sloganları atan kadınlar yine erbane çalıp, zılgıt çekti. Yol boyunca kadınlara çevredeki yurttaşlar alkış, zılgıtlarıyla, sürücüler ise korna çalarak destek verdi.
HDP binası önüne ulaştıktan sonra kadınlara seslenen Milletvekili Feleknas Uca, “8 Mart zulme karşı, faşizme karşı büyük bir direniş günüdür. Batman Valisi yürüyüşümüzü yasaklamak istedi. Fakat biz Sakine’lerin ve Rosa Luksemburg ruhuyla bütün kadınların 8 Mart’ını kutluyoruz. Bir kez daha iktidar açıklamamızı yasaklamak istedi. Kadın yaşamdır diyoruz. Direnişimizi büyüteceğiz. Sizden korkmuyoruz, diz çökmeyeceğiz. Kadınlar bu kentin sahibidir. Mücadelemizi daha da büyüteceğiz” dedi.
Uca’nın konuşmasının ardından kadınlar alkış ve zılgıtlar eşliğinde 8 Mart kutlamalarını sonlandırdı.
Dersim
Dersim Kadın Platformu, “Krize, şiddete, eşitsizliğe karşı örgütlü mücadeleye” sloganıyla Seyit Rıza Meydanı’nda açıklama yaptı. Açıklamaya, 5 Ocak 2020’den bu yana kendisinden haber alınamayan Munzur Üniversitesi öğrencisi Gülistan Doku’nun annesi Bedriye Doku ve ablası Aygül Doku da katıldı. “Erkek egemenliğine karşı sokakta isyandayız”, “Tutsak kadınlar için adalet”, “Gülistan Doku nerede” yazılı dövizler ve Doku’nun fotoğraflarının taşındığı açıklamada, “Jin, jiyan, azadî” ve “Susma haykır kadınlar vardır” sloganları atıldı.
Açıklamada konuşan Dilek Kurban, güvencesiz ve kuralsız hale getirilen çalışma koşullarına en çok kadınların mahkum edildiğine dikkati çekti. Kurban, “Kadınlara örgütsüzlük ve geleceksizlik, ucuz işçilik, kölelik dayatılıyor. Kadınlar 8 Martı mücadele ve dayanışma ruhuyla kazandığı haklarının ellerinden alınmaya çalışıldığı, ekonomik krizin, yoksulluğun, şiddet ve istismarın giderek arttığı koşullarda karşılıyor” dedi.
Kentte genç kadınlara yönelik cinsel suçlar, tehdit ve tacizlerin arttığını belirten Kurban devamında “Gülistan Doku’ya ne olduğunu hala bilmiyoruz. Soruşturma şeffaf ve adil şekilde yürütülsün, şüpheli kişiler gerçeği açığa çıkaracak biçimde soruşturulsun” ifadelerini kullandı.
Açıklamanın ardından Doku’nun annesi Bedriye Doku ve ablası Aygül Doku’nun da aralarında bulunduğu kadınlar valiliğe kadar yürüyüş gerçekleştirdi. Vali Ali Özkan ile görüşmek için oturma eylemi yapan Doku ailesine, valiliğin makamında olmadığı söylendi. Abla Doku, valilik ve adliye binası önüne kardeşi Gülistan Doku’nun fotoğrafını ve karanfil bıraktı.
Abla Doku, bir buçuk yıldır Gülistan’ı aradıklarını belirterek, bu sürede Zeynal Abarakov’un 24 saat bile gözaltına alınmadığını kaydetti. Doku, “Bugün dünya kadınlar günü değil mi? Ben de Tunceli Savcılığına, Türkiye'nin adaletine şunu diyorum; Siz bir buçuk yıldır Gulistan Doku’yu korumadınız, bir buçuk yıldır faili, koruyorsunuz. Bu karanfilleri size bırakıyorum. Bu da sizin utancınız olsun” diye tepki gösterdi.
Şırnak
Özgür Kadın Hareketi (TJA), 26 Şubat’ta Şırnak’ın İdil ilçesinde startını verdiği 8 Mart etkinliklerinin finalini, Beytüşşebap ilçesinde bir şölenle gerçekleştirdi. HDP Beytüşşebap İlçe Örgütü binasında gerçekleşen şölene, kadınlar yöresel kıyafetleriyle katıldı. Şölene, HDP’li kadınlar, Barış Anneleri, Roboskili ailelerin yanı sıra çok sayıda kadın katıldı. Konuşmalar öncesi kadınlar, “Jin, jiyan, azadî” ve “Bijî têkoşîna hinê” sloganları ve zılgıtlarla halay çekti. Daha sonra etkinliğe katılan kadınlara karanfil dağıtıldı.
TJA aktivisti Emine İnan, tarihi bir süreçten geçtiklerini belirterek, “Bizler TJA ve HDP Kadın meclisi olarak her zaman alanlardayız. Her alanda katledilmemize rağmen, hiçbir zaman direniş ve mücadelemizden taviz vermedik. Bizler mücadelemiz ile saldırılara cevap oluyoruz. Mücadelemiz Rosalar ve Saralarla başladı, bizler bu mücadele ile özgürlüğü inşa edeceğiz” dedi.
Bingöl
HDP Bingöl İl Örgütü, parti binasında etkinlik düzenlendi. HDP’li kadınlar, daha sonra kent merkezinde kadınlara karanfil dağıttı.
Urfa
Urfa’da Haliliye ilçesinde bulunan bir düğün salonunda düzenlenen şölene HDP Milletvekili Ayşe Sürücü, Barış Anneleri, kentte bulunan kadın kurumlarının temsilcileri katıldı. Salona, “Onurlu bir barış için sende ayağa kalk”, “Gülistan Doku nerede”, “Kadın özgür yaşamın teminatıdır” ve “Kadın cinayetleri politiktir” pankartları asıldı. Kadınlar yöresel elbiseleriyle, “Jin jiyan azadî” sloganları eşliğinde halaylar çekti. Etkinlikte kadın tutukluların gönderdiği mesajlar okundu.
Urfa Demokratik Kadın Platformu da, aynı kapsamda Eğitim Sen şube binasında açıklama yaptı.
Adıyaman
Adıyaman İl Kadın Platformu da, Kamu Emekçileri Sendikası Konfederasyonu (KESK) binasında çok sayıda kadının katılımıyla basın toplantısı düzenledi. Platform adına açıklama yapan Eylem Yıldırım, cezasızlık politikalarının kadına yönelik şiddeti arttırdığını ifade ederek, “Eşitlikçi yönetim hakim kılınmadan ne toplum ne kadın şiddetten kurtulamayacaktır. İktidar kadın bedeni üzerinden elini çekmelidir” dedi.
Mardin
Mardin’de HDP İl Örgütü binası önünde kutlama gerçekleştirildi. Taleplerini sloganlarla haykıran kadınlar, tecride ve kadın cinayetlerine karşı tepkilerini dile getirdi. Etkinlik, erbaneler eşliğinde çekilen halaylarla devam etti. HDP Mardin Milletvekili Pero Dündar, 8 Mart’ın kadınların ve gençlerin mücadelesi olduğunu dile getirdi. Kadın cinayetlerine ve kadına yönelik şiddete karşı mücadele ettiklerini belirten Dündar, her gün 8 Mart gibi mücadele edeceklerini söyledi. Tecride karşı özgürlüğü savunacaklarını dile getiren Dündar, “Kadın dünyadır, kadın memlekettir, kadın dildir. Kadın kendini bilmektir. Kadın bu toprakların şarkısıdır” şeklinde konuştu.
Kaynak: Mezopotamya Ajansı
