AKP-MHP iktidarının son yıllarda “Yeni Ekonomi Programı” adıyla açıkladığı, ekonomiye dair orta vadeli hedeflerin yer aldığı program bugün T. Erdoğan’ın damadı Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklandı.
Türkiye kapitalizminin derinleşen krizi eşliğinde TL dibe vurmaya ve her gün döviz kurunda yeni rekorlar kırılmaya devam ederken açıklanan program, hedefleri hem de iflas tablosunu gözler önüne serdi.
Tutmayan hedeflerin ve parlak tabloların sıralandığı, yerli/yabancı sermaye çevrelerine ekonomi reklamı yapma işlevi gören YEP, bugün bu işlevini de yerine getirmedi. TL’nin kayıplarında ve döviz kurlarında kısa süreli toparlanma olsa da, toplantının sonrasında döviz kuru yüksek seviyelerde dalgalanmayı sürdürdü.
Vergi Denetim Kurulu Ataşehir Hizmet Binası'nda düzenlenen basın toplantısında damat bakan Albayrak "Temamız yeni dengelenme, yeni normal, yeni ekonomi" ifadeleriyle programı açıkladı.
Pandemi politikalarına övgü
Pandemi sürecindeki icraatlarını sayarak övünen Albayrak, destek paketlerinin toplam büyüklüğünün 494 milyar TL ile milli gelirin %10'una ulaştığını söylerken Erdoğan'ın başlattığı bağış kampanyasına ise değinmedi. 6.2 milyon aileye birer seferlik dağıtılan 1.000'er lirayla övünen Albayrak, en düşük emekli maaşını 1500 TL'ye çıkardıklarını söyledi. Açlık sınırının altında olan bu miktarla övünme aymazlığı sergileyen Albayrak, işçi ve emekçileri hak kaybına uğratan ve patronların elini güçlendiren kısa çalışma ödeneğinin kapsamını genişleterek uzattıklarını da sözlerine ekledi. İşsizlik ödeneğinden 3.6 milyar TL tutarında destekte bulunduklarını söyleyen Albayrak, bu ödenekten patronlara akıtılan miktarlara değinmedi. Ancak Albayrak, sektör odaklı vergi indirimleri ile işletmelere destek olduklarını ve 40 milyar TL tutarındaki SGK ve Bağkur primi ile 29.4 milyar TL vergi ödemesini ertelediklerini ifade ederek patronlara olan desteklerinin altını çizdi.
Borç batağını derinleştirme başarısı
Pandemi döneminde işçi ve emekçileri borç batağına saplamakla da övünen Albayrak, aylık geliri 5 bin TL'nin altında olan yaklaşık 9 milyon kişinin 47.5 milyar TL bireysel ihtiyaç desteğinden yararlandığını belirtti. İşsizlik, kısa çalışma ödeneği ve düşük ücretlerle açlığa mahkum ettikleri işçi ve emekçilere verdikleri kredileri “başarı” olan sunan Albayrak, patronlara da 143 milyar TL işe devam finansmanı verdiklerini açıkladı.
Tüm göstergeler olumsuz güncellendi
Öte yandan YEP’te açıklanan işsizlik, büyüme, enflasyon, bütçe ve cari açık hedefleri ekonomideki iflas tablosunu gözler önüne serdi.
YEP’te bu yıl için yüzde 0,3 ekonomik büyüme iddiası ortaya kondu. Önceki hedef ise yüzde 5 büyümeydi. Gelecek yılki büyüme beklentisi ise yüzde 5,8 olarak açıklandı.
Yıl sonu enflasyon hedefi ‘şimdilik’ yüzde 8’lerden yüzde 10,5’e yükseltildi. İşsizlik tahmini yüzde 13,8 olarak duyuruldu.
Ekonomideki iflas tablosu bütçe ve ödemeler dengesindeki açıklara da yansıdı. Her ikisinde de beklenen açığın gayri safi yurtiçi hasılaya oranında önceki tahminlere kıyasla iki kat artış yaşandı. Önceki YEP’te cari açığın GSYH’ye oranı beklentisi yüzde 1,2 olurken, bugünkü açıklamada beklentiler yüzde 3,5’e yükseltildi. Bütçe açığının GSYH’ye oranı beklentisi yüzde 2,9’dan yüzde 4,9’a çıkarıldı.
2021 beklentileri de farksız
Benzer tablo 2021 yılı hedeflerindeki güncellemelere de yansıdı. “Büyüme” haricinde tüm beklentiler olumsuz yönde güncellendi. Büyüme beklentisi yüzde 5’ten yüzde 5,8’e çıkarıldı. Enflasyon yüzde 6’dan yüzde 8’e, işsizlik oranı yüzde 10,6’dan yüzde 12,9’a yükseltildi. Cari açığın GSYH’ye oranı beklentisi yüzde 0,8’den yüzde 1,9’a çıkarılırken, bütçe açığı beklentisi de yüzde 2,9’dan yüzde 4,3’e yükseltildi.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Yeni Ekonomi Programı açıklamasında da ekonomiye dair boş hayaller yaymayı sürdürürken, krizin dışa vurduğu döviz kurlarıyla ilgili ne diyeceğini bilemedi, “Ben oraya bakmıyorum, kur bizim elimizde” ifadelerini kullandı.
Tabloyu işçi-emekçilerin mücadelesi değiştirebilir
AKP-MHP rejiminin YEP ile 2020 ve 2021 yılı için açıkladığı “şişirilmiş” beklentileri dahi ekonomideki iflas tablosunu gözler önüne seriyor. YEP’e göre, işsizlik ve enflasyonun 2 yıl daha yüksek seyredeceği bir tablo hedefleniyor. Rejimin hedeflerinin en iyimser biçimde sunulduğu YEP, işçi sınıfını ve emekçileri çok daha ağır bir tablonun beklediğine işaret ediyor. AKP-MHP rejiminin, krizin faturasını işçi-emekçilere ödetme programının hayata geçip geçmeyeceği, işçi sınıfı ve emekçilerin bunu kabul edip etmeyeceğine ve buna karşı ortaya koyacağı mücadeleye bağlı olacaktır.
