Gençliği bir yandan dini kullanarak gericileştirmeyi, sorgulamayan bir nesil haline getirmeyi, diğer yandan sermayenin ihtiyacına göre ucuz işgücü olarak yetiştirmeyi hedefleyen sermaye devleti, eğitim kurumlarını buna göre şekillendiriyor, yatırımlarını bu yönde yapmaya devam ediyor.
2020 yılı bütçe paylaşımına göre eğitim bütçesinde aslan payı, gelecek yıl için de dini ve mesleki eğitime ayrıldı. Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2019 yılı bütçesinin %4,88’i eğitim yatırımları için ayrılmışken, bu oran 2020 yılında %4,65’e geriledi. 2019 yılında Din Öğretimi Genel Müdürlüğü’ne ayrılan ödenek 8 milyar 679 milyon TL ile rekor kırmıştı. Söz konusu ödenek gelecek sene için %15 artırılarak, 9 milyar 904 milyon TL’ye çıkarıldı ve yeni bir rekor kırdı.
Dini eğitime yönelik teşviklerin ve yatırımların bir diğer odağını, Diyanet İşleri Başkanlığı oluşturuyor. Anaokullarından başlayarak üniversitelere, öğrenci yurtlarına kadar eğitim kurumlarının her alanında MEB ile Diyanet İşleri Bakanlığı arasında imzalanan protokoller çerçevesinde dinci-gerici dersler veriliyor. 2020 bütçesinin bir diğer aslan payı sahibini bu kurum oluşturuyor. Gelecek sene için yapılan teklife göre, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 2020 yılı bütçesinin, 2019 yılına göre 1,1 milyar TL arttırılarak, 11,5 milyar TL’ye çıkarılması planlanıyor.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2020 yılı Bütçe Teklifi’nde, eğitim yardımlarına ayrılan payda kesintiye gidilirken, eğitim yatırımları için ayrılan pay, son dört yılın en düşük seviyesini gördü. Eğitime bütçe ayırmak yerine Ortadoğu halklarına ölüm olarak yansıyan savaş sanayisine dev bütçeler ayıran sermaye iktidarı, gelecek sene için de bütçenin büyük bir kısmını savaş için ayırmayı hedefledi.
Milli Eğitim Bakanlığı, her ne kadar Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın ardından bütçeden en yüksek payı alan üçüncü bakanlık olsa da MEB’e ayrılan bütçenin merkezi yönetim bütçesi içindeki payı düşürüldü. MEB bütçesinin 2019 yılında %16,81 olan merkezi yönetim bütçesi içindeki payı 2020 yılında %16,1’e indi. Eğitim bütçesinin milli gelire oranı da %3,6 oldu.
Sermaye devletinin eğitim alanında iştahını kabartan bir diğer alanı ise mesleki eğitim oluşturuyor. Ucuz işgücü olarak yetiştirmek istediği gençliği, mesleki alana yaptığı yatırım ile bu alana yönlendiriyor. Son yıllarda sanayi bölgelerinde açılan mesleki okullarla birlikte sermayedarlar, sanayinin doğrudan ihtiyacını karşılayabileceği kalifiye elemanları bu okullarda yetiştirmeyi hedefliyorlar. Bu doğrultuda da sermaye iktidarı eğitime ayrılan bütçenin ikinci aslan payını mesleki eğitim alanına veriyor.
Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’nün bütçesi de 2019 yılına göre artırıldı. 2019 yılında 14,7 milyar TL ayrılan Mesleki ve Teknik Eğitimin Genel Müdürlüğü’nün 2020 yılı ödenek teklifi 15,9 milyar TL oldu. MEB’in 2020 yılı bütçesinden Din Öğretimi Genel Müdürlüğü ile Mesleki ile Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’ne aktarılması öngörülen tutar, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü’ne aktarılacak tutarın iki katına yaklaştı. Böylelikle bakanlık, dini eğitim ve mesleki eğitim veren okullara, Anadolu, fen ve sosyal bilimler liselerinin bağlı olduğu Ortaöğretim Genel Müdürlüğü’nden yüzde 93 daha fazla pay ayırmış oldu.
