Kendi zenginlikleri, savaş politikaları, her türlü israf ve lüks için harcamalardan vazgeçmeyen Erdoğan/saray rejimi, devlet bütçesindeki açıkların sorumluluğunu da işçi ve emekçilere yükledi. Bütçedeki devasa açıkların “temel sebebi” olarak işçi ve emekçilere dayatılan sefalet zamları gösterildi.
Sefalet zamları “giderlerdeki artışın temel sebebi”
Cumhuriyet’ten Mustafa Çakır’ın haberine göre, bütçe teklifi ile birlikte meclise sunulan raporda, bütçe giderlerindeki artışın nedenlerine dair şu ifadeler yer aldı:
“2019 yılında emeklilere ödenen bayram ikramiyeleri ve yaşlılık aylıkları, kamu görevlileri ve işçilere yapılan enflasyon zammı, yapılan ilave personel atamaları bütçe giderlerindeki artışın temel sebepleridir. Böylelikle 2019 yılının ilk 8 ayında bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22,8 artarak 658,8 milyar lira, faiz hariç bütçe giderleri yüzde 21,2 artarak 589,5 milyar lira, faiz giderleri ise yüzde 38,1 artarak 69,3 milyar lira olmuştur.”
İşçi-emekçilere sefalet zamları reva görülmüştü
Merkez Bankası’ndan yapılan devasa aktarmalara karşın bütçe açığında hedefi tutturamayan hükümet, Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) bu yıl beklenen açık tahminini 80,6 milyar liradan 125 milyar liraya çıkarmak zorunda kalmıştı. Bu süreçte işçilere, emekçilere ve emeklilere ise sefalet zamları dayatıldı.
Kamu emekçileri ve emeklileri bu yıl yüzde 4+5 zam aldı. Kamu işçilerine ise yüzde 8+4 zam verildi. Temmuz ayında 6 aylık enflasyon yüzde 5,01 olarak açıklandı. Kamu emekçisi ve emeklisi yüzde 1,01 fark aldı. İşçi ve Bağ-Kur emeklilileri ise 6 aylık enflasyona göre yüzde 5,01 zam alabildi. İşçi, memur ve emekliye verilen zam oranları “devede kulak” kalmasına karşın hükümet bunu bile artışlardaki temel neden olarak gösterdi.
“Giderler kontrol altında tutulmaya devam edilecek”
Bunların yanı sıra raporda, ekonomik teşvikler ile iç talepte yaşanan daralma ve cari açık kaynaklı dış finansman ihtiyacının sınırlandırılmasına dayanan politikalar sonucunda ortaya çıkan vergi gelirlerindeki sınırlı artışın bütçe açığında artışa neden olduğu kaydedildi. Mali disiplin anlayışı çerçevesinde bütçe giderlerinin kontrol altında tutulmasına devam edileceği belirtildi.
Raporda, bütçe giderlerinde, ekonomik ve sosyal ihtiyaçlar sonucunda artış meydana geldiği, cari transferler ile personel ve SGK devlet primi giderlerinde ortaya çıkan artışların faiz dışı harcamalardaki yükselişte belirleyici olduğu, faiz harcamalarının da borçlanma maliyetlerindeki artış nedeniyle yükseldiği bildirildi.
Bütçe giderlerindeki artışa en büyük katkıyı cari transferlerin yaptığı, ikinci artışın ise personel giderleri kaynaklı olduğuna işaret edilen raporda, “Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri dahil personel giderleri, yılın ilk 8 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 26,5 artarak 195,9 milyar lira gerçekleşmiş ve bütçe giderlerindeki artışa 7,6 puan katkı yapmıştır. Personel giderlerindeki bu artışta kamu görevlileri ve işçilere yapılan zamlar ile ilave personel istihdamı etkili olmuştur” denildi.
