Krizle birlikte devlet bütçesindeki bozulma devam ediyor. Açıklarını kapatmak için Merkez Bankası’nın kârlarına ve ihtiyat akçesine el koyan saray rejimi, Ekim ayını da rekor düzeyde açıkla kapattı.
Geçtiğimiz yılın Ekim ayında 5,4 milyar lira olan bütçe açığı, bu yıl üçe katlanarak 14,9 milyar lira oldu. 10 aylık açık da 100 milyar lirayı geçti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan Ekim ayı bütçe gerçekleşmelerine göre, Ekim ayında faiz dışı bütçe açığı 8,1 milyar lira oldu. Geçtiğimiz yılın aynı ayında faiz dışı 1,2 milyar lira açık verilmişti.
Ekim ayında bütçe gelirleri geçen yıla kıyasla yüzde 5,2 artarak 65,4 milyar lira, giderler ise yüzde 18,9 artarak 80,3 milyar lira oldu.
Ocak-Ekim döneminde geçtiğimiz yıl 62,1 milyar lira açık veren bütçe, bu yılın aynı döneminde yüzde 62,1’lik artış kaydederek 100,7 milyar lira açık verdi. Bütçe, geçen yılın aynı döneminde 2,5 milyar lira faiz dışı fazla vermişti. Bu yıl ise 12,4 milyar lira faiz dışı açık verdi.
Hazine faize tutsak
AKP şefi Tayyip Erdoğan, her fırsatta “faize alerjim var” dese de, yurttaşlardan toplanan vergilerin giderek daha büyük bir bölümü faiz ödemelerine gidiyor. Ocak-ekim döneminde 739,1 milyar TL gelir elde eden Hazine, bunun yüzde 11,8’i olan 87 milyar lirasını faiz ödemeleri için harcadı. Son 12 ayda Hazine’nin toplam faiz gideri 96,3 milyar TL olurken, bu rakam 2018’de toplanan 621,3 milyar TL’lik toplam vergi gelirinin yüzde 15,5’ine ulaştı.
Cumhuriyet’ten Emre Deveci’nin haberine göre, Türkiye’de Hazine, son aylarda faiz oranlarındaki düşüşe rağmen yıllık yüzde 12-13 faizle borçlanıyor. İki yıl vadede Almanya yüzde -0,54, İtalya yüzde -0.07, Japonya yüzde -0,17, Portekiz yüzde -0,55 oranıyla borçlanıyor. Yunanistan bile geçen ay ilk kez negatif faizle borçlanabilmişti.
2020’de borç ve faiz yükü artacak
Geçen hafta 5 yıl vadeli ihaleyle yüzde 5,7 faiz üzerinden 2,5 milyar dolarlık rekor borçlanmaya daha giden Hazine, bu yıl toplamda yıllık 11,2 milyar dolarlık borçlanma rakamına ulaştı. Hazine’nin faiz yükü, 2020’de daha da artacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı 31 Ekim’de yaptığı açıklamada, 2020’de 222,6 milyar TL anapara ve 129,4 milyar TL faiz olmak üzere toplam 352,1 milyar TL tutarında borç servisi gerçekleştirilmesinin, borç servisinin 287 milyar TL’sinin iç borç; 65,1 milyar TL’sinin ise dış borç servisi olarak yapılmasının öngörüldüğünü açıklamıştı. Borcun 88,4 milyar TL’si döviz cinsinden ödenecek. Yüksek bütçe açığı ve borçlanmada vadelerin düşmesi, Hazine’nin borç ve faiz yükünü de artırmış durumda.
