Son dört yıldır ekonomik bir buhran yaşayan Türkiye, enflasyon, işsizlik ve üretimde düşüş gibi sorunlarla boğuşurken, Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik saldırıya girişti. Yaşadığı ekonomik krize rağmen savaş politikasında ısrar eden AKP, kısıtlı ülke kaynaklarını savaşta tüketerek, krizi daha da derinleştirdi. Ekonomist Mustafa Sönmez, Türkiye’deki ekonomik krizin küresel etkilenmelerden ziyade iç dinamiklerden dolayı yaşandığını söyledi.
“Ekonomi itibar kaybetti”
Mezopotamya Ajansı’nın haberine göre, AKP rejiminin iktidara geldiği 2002’den bu yana “kırılganlıklar” biriktirdiğini belirten Sönmez, iç pazara dönük döviz kazanamayan, borçla ancak ilerleyebilen sermaye birikiminin tıkanması sonucu krizin bu seviyelere geldiğini vurguladı. AKP’nin sadece kendi siyasi hedeflerini inşa edecek bir ekonomi politika izlediğini kaydeden Sönmez, “Bu siyasi hedefe ulaşmak için ekonominin epey imkanlarını zorladı. Borçlanmada gelinen nokta, ayakta kalınabilecek sınırları geçti ve giderek ekonomi hem içeride hem dışarıda itibar kaybetti” dedi.
“Fetihçi politika riski yükseltti”
Ekonomik bozulmada Türkiye’nin dış politikalarının da etkili olduğuna dikkat çeken Sönmez, “Bütün bu ekonomik bozulmanın yanı sıra siyaseten de dış politikada izlenen fetihçi yanlış çizgi Türkiye’nin risk primini yükseltti. Sonuçta geçen yıl, önce bir döviz krizi şeklinde baş gösteren iniş devamında yüksek enflasyon, ekonominin depresyona girmesi, küçülmesi, işsizliğin çok yüksek boyutlara ulaşması şeklinde tezahür etti. Bundan henüz çıkıldığı da söylenemez” ifadelerini kullandı.
“Enflasyon tekrar yükselecek”
Ekonomist Mustafa Sönmez, Ekim ayında enflasyonun yüzde 8.55’e kadar gerilemesine ilişkin de şunları kaydetti:
“Bu tamamen aritmetiksel bir şeydir. Geçen yılın Eylül ve Ekim aylarının enflasyonu çok yüksek geldiği için matematik olarak bu senenin Eylül ve Ekim aylarında enflasyon tek haneye düşürülmüş. Yalnız bu Kasım ve Aralık aylarında tekrar çift haneli rakamlara çıkacak. Yıllık olarak en az yüzde 12 enflasyonu -zaten kendileri de kabul ediyorlar- bile çok yüksek bir enflasyondur. Dünyada yüzde 3-4 iken, Türkiye’de yüzde 12 olması bir başarı değil.”
Enflasyonu tırmandıracak bir dizi dinamik olduğunu vurgulayan Sönmez, “Örneğin tarım üretimi hâlâ canlandırılamamıştır. Oradan kaynaklanan bir gıda enflasyonu tekrar zuhur edecek. Dövizde istenen indirim gerçekleşemedi. Ekonomi oldukça kırılgandır. Her an tekrar enflasyonu yukarı çekecek dinamikler ayaktadır” diye belirtti.
“Halk yoksullaşacak”
Yaşanan ekonomik buhranın çöküşünü frenlemek adına Hazine’den ve Merkez Bankası’ndan çok büyük kaynaklar kullanıldığına dikkat çeken Sönmez, “Bütçe açıkları olağanüstü boyutlara ulaştı. Şimdi bunu dengeleyebilmek için yapacakları şey, bir yandan harcamaları kısmak, bir yandan da yeni kaynak bulmak” dedi.
Türkiye’nin kaynak bulmak için yeni bir vergi tasarısı hazırladığını aktaran Sönmez, “Bu tasarıyla daha çok hangi kesimlerden vergi alacakları netlik kazanmış değil, ama hangi kesimden alırlarsa alsınlar, yine yoksullaşan halk olacak. Çünkü sermaye kesiminden alsalar da sermaye kesimi sonradan bu vergiyi alt sınıflara yansıtma şansına sahip” diye konuştu.
