Covid 19 salgını dünya çapında toplumsal yaşamı derinden etkiledi. Salgının hızla yayılması ile beraber sağlıktan eğitime ve ulaşıma kadar bir dizi alanda yeni düzenlemeler devreye sokuldu. Başta Avrupa ülkeleri olmak üzere, birçok ülke “tam kapanmaya” giderken, sınır kapıları da kapatıldı.
Euronews'in haberine göre, Avrupa Birliği ülkeleri salgın koşullarında seyahat edilebilmesi için “aşı pasaportunu” tartışmaya başladı. Yunanistan'ın önerdiği belirtilen “aşı pasaportu” uygulaması ile birlikte Covid-19 aşısı olan AB vatandaşlarına "aşı sertifikası" verilmesi ve bu kişilerin kısıtlama olmadan hareket edebilmesi öngörülüyor. Konu, Avrupa Birliği'nin AB işlerinden sorumlu bakanlarının pazartesi günü yaptığı toplantıda da gündeme geldi. Toplantıya başkanlık eden AB dönem başkanı Portekiz'in Devlet Bakanı Ana Paula Zacarias, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'in önerisiyle ilgili AB'ye gönderdiği mektubu ele aldıklarını, "aşı sertifikası" hakkında kapsamlı bir tartışmaya ihtiyaç bulunduğunu söyledi.
Zacarias, "Bunu operasyonel olarak nasıl işler hale getirebiliriz, karşılıklı olarak üye ülkeler tarafından tanınması gibi birçok konuyu çözmemiz gerekiyor. Aşı olanlar hakkındaki verilerin toplanması, gizlilik ilkesi ve eşitlik gibi hususlar çok önemli. Bu tartışmaların henüz başındayız." dedi.
AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic ise toplantıda aşılamalarla ilgili elektronik verilerin toplanması ve paylaşılması meselesini görüştüklerini aktardı. Sefkovic, "Aşı olmayan veya tıbbi bir sebep gibi gerekçelerle aşı olamayan kişilerin haklarının ve özgürlüklerinin sınırlanması gibi bir durumun ortaya çıkmasını kesinlikle istemiyoruz. Uzmanlarımız bunu tartışacak. Örneğin bugün birçok üye ülkeye girerken negatif Covid-19 testi sonucu göstermek zorunlu. Seyahat konusunda bunun gibi birçok farklı seçenek ve araç mevcut. Bunlara elektronik aşı sertifikası da eklenebilir ama bu konu uygun şekilde ele alınıp tartışılmalı." dedi. Tartışmalar temel olarak aşı olup sertifika alacak kişilere sağlanacak imkanlar karşısında aşı olmayan kişilerin haklarının engellenmemesi üzerinden sürüyor.
Aşı sertifikası tartışmalarında "doğru dengeyi" bulmanın önemini vurgulayan bazı AB yetkilileri, sertifikanın yanı sıra aşı olmayan kişilerin negatif PCR testiyle benzer imkanlara kavuşması gibi seçeneklerin düşünülmesini istiyor.
Aşı sertifikası önerisine sıcak bakanlar olduğu gibi "ayrımcılık" oluşturacağı gerekçesiyle karşı çıkan AB üyeleri de mevcut. Bir sertifika sistemi oluşturmanın siyasi bir karar olmasının yanı sıra yasal boyutlarının da bulunduğu hatırlatılıyor.
AB Komisyonunun ocak ayı sonuna kadar aşı sertifikası için bir protokol oluşturup AB üyeleriyle bunun üzerinde uzlaşı sağlaması bekleniyor. Taslak çalışmalara göre, bu protokolün AB genelindeki sağlık sistemleri içinde kullanılması ve tanınması, bunun aynı zamanda Dünya Sağlık Örgütü ile koordinasyon içinde dünya genelinde yaygınlaştırılması hedefleniyor.
