29 Mayıs günü Renault yönetiminin dünya genelinde 15 bin ve Fransa’da 4.600 çalışanı işten çıkaracağını medya aracılığıyla açıklamasından sonra Fransa’daki Renault fabrikalarında eylemler ve grevler başladı.
Choisy-le-Roi tesisinin kapanmasına karşı işçiler 2 Haziran’dan beri greve girmiş durumda. Dün de kapanmaya karşı sendikalar, milletvekilleri, belediye yönetimi, ilerici ve solcu hareketlerin katılımıyla, Jean-Jaurès Meydanından fabrika önüne kadar yürünerek eylem düzenlendi. Eylemde Emek Genel Konfederasyonu (CGT) dışında salgın sürecinde fabrikaların açılması için anlaşmaya imza atan Fransız Demokratik Çalışma Konfederasyonu (CFDT), Fransa Yöneticiler Konfederasyonu - Genel Müdürler Konfederasyonu (CFE-CGC), İşçi Gücü (FO) sendikaları yer aldı. Ayrıca Fransız Komünist Partisi pankart ve milletvekilleriyle eyleme katıldı.
Ülkede belediye seçimlerinin ikinci turunun yaklaşmasının da etkisiyle, meydanda kürsü açılıp tüm milletvekillerine ve belediye yönetimine söz hakkı verildi. Bir milletvekillinin “fabrika tesislerinin kapatmalarına karşı elimizden geleni yapacağız, sizlerin ekstra bir şey yapmanıza gerek yok” demesi üzerine işçiler; yuhalayarak “Siyaset yapmanın zamanı değil işçilerin konuşma zamanı!” diye tepki gösterdi.
Yürüyüş “Milyarlar işçilere, hissedarlara değil!”, “Choisy kapatmayacak, peşini bırakmayacağız!” sloganları eşliğinde gerçekleşti. Kortejin önünde “70 yıllık bir tarih sonrası Renault Choisy’nin kaybolmasına hayır!” yazılı pankartın taşındığı ve işçilerin öfkesinin göze çarptığı yürüyüş fabrika önüne kadar sürdü. Fabrika önünde sendika sözcülerine ve öncü işçilere söz verildi.
Sendikal konuşmalarında öne sürülen bilgilere göre, Renault yönetimi dile getirmese de birçok fabrikayı kapatma girişiminde bulunacak. Fransa’da çıkarılacak olan 4.600 kadrolu işçinin dışında etkilenecek olan geçici işçilerden ve taşeron işçilerinden henüz söz edilmiyor.
Eylemde söz alan öncü işçiler ise fabrikanın kapanmasına karşı öfke ve kararlılık içeren konuşmalar gerçekleştirdi.
Eylem boyunca dağıtılan bildirilerde Renault ile ilgili birçok bilgi yansıdı:
Kapatılma riskiyle karşı karşıya olan fabrikalar
İle-de-France bölgesinde bulunan Flins fabrikasında 2.600 mavi yaka çalışıyor ve Renault’nun Zoe elektrikli modeli ile Nissan’ın Micra modelinin 2024’te üretiminin son bulacağı belirtiliyor. Ayrıca Brötanya’da bulunan 385 işçilik dökümhane fabrikası da kapatılmak isteniyor. Normandiya Bölgesi’ndeki Dieppe tesisinde lüks marka Alpine’in A110 modelini üreten 386 işçinin çalıştığı fabrika da kapatılma tehdidi altında. Belçika sınırında olan Maubeuge tesisi ile Nord-Pas-de-Calais-Picardie Bölgesi’ndeki Douai tesisinde 4 ayrı modelin üretimi durdurulmak isteniyor, bunların arasında da Scenic ve Espace de var. Renault yöneticisi Choisy-le-Roi fabrikasını büyütemedikleri gerekçesiyle üretimin Flins tesisine kaydırılacağını açıklarken, fabrikada boş binalar bulunuyor. Fabrikanın zorla kapatılmak istendiği anlaşılıyor.
Renault fabrikalarındaki şimdiye kadar gerçekleştirilen eylemler
İlk tepki Brötanya’daki döküm fabrikasından gelmişti. İşçiler fabrika kapılarını paletlerle kapatarak, kapı önünde greve başlamıştı. 5 Haziran Cuma günü gerçekleştirilen Sosyal ve Ekonomik Meclis’te (CSE) fabrika yönetimi tesisin kapanmayacağını açıkladı. Maubeuge’de işçilerle beraber 8 bin kişinin katıldığı yasaklı eylem sonrası Renault yönetimi fabrikanın kapanışını 2023’e erteledi.
Devletin yardımı ve Renault
Başbakan Emmanuel Macron otomobil sektörü için açıkladığı 8 milyarlık kurtarma kredisinin 5 milyarının Renault için ayrıldığını belirtmişti.
Son 10 sene içerisinde Renault firması 25 milyar kazanç elde etmiştir. Dünya genelinde 180 bin işçiye sahip Renault, Fransa’da 50 bine yakın işçi çalıştırmaktadır. Verilen krediyle Fransa’da çalışan tüm işçilerin yaklaşık 3,5 senelik ücretlerine tekabül ettiği hesaplanıyor. 2019’da 3.818.411 aracın imalatının %17,9’u Fransa’da üretilmiştir.
Renault’ya bağlı Katalan’daki Nissan fabrikasında grev
Katalonya’da bulunan 3 Nissan fabrikasının kapatılmasının açıklanmasıyla, 4 Mayıs’ta üç fabrika süresiz greve girdi. Katalonya’da işçilerin grev yapması, aynı zamanda Büyük Britanya ve Fransa’daki belli fabrikaların da durmasını sağlamış oldu.
Kızıl Bayrak / Paris
