ABD Başkanı Joe Biden’ın görev süresinin ilk günlerinde, Çin ile ABD arasında Tayvan ve Güney Çin Denizi üzerindeki gerginlikler büyüyor. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian, ABD’nin uçak gemisi USS Theodore Roosevelt’i Güney Çin Denizi’ne göndermesine, bölgede barış ve istikrarı tehdit eden bir “güç gösterisi” olarak kınayıp tepki gösterdi.
ABD silahlı kuvvetleri, uçak gemisinin Güney Çin Denizi’ne girmesini Hint-Pasifik’te bir tatbikat olduğu biçiminde gerekçelendirdi ve deniz bölgesinde seyir özgürlüğünü savundu. Biden görevdeki ilk gününde Tayvan’a desteklerini “kaya gibi sağlam” diye betimlemişti. ABD’nin yeni başkanı Biden, ayrıca Tayvan’ın bir devlet temsilcisini de yemin törenine davet etmişti. Çin, bunu kendisine yapılmış bir hakaret ve provokasyon olarak görmüştü. ABD, Çin’i hedef göstererek, “Tayvan üzerindeki askeri, ekonomik ve diplomatik baskıyı durdurması” çağrılarında bulunuyordu.
ABD’nin uçak gemisini Güney Çin Denizi‘ne göndermesini barışı tehdit eden bir davranış olarak gören Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian, Pekin’in Tayvan üzerindeki askeri, ekonomik ve diplomatik baskıyı durdurması yönündeki Amerikan taleplerini de reddetti. Zhao Lijian, adanın Çin’in ayrılmaz bir parçası olduğu şeklindeki tutumlarını koruduklarının altını çizdi.
Çin-ABD ilişkilerine zarar vermeme çağrısı yapan Lijian, bu kapsamda ABD’nin Tayvan’ın “bağımsızlık güçlerine” yanlış sinyaller göndermemesi gerektiğini ifade etti. Tayvan kendisini bağımsız bir devlet olarak görüyor ve dünyada diplomatik tanınma istiyor. Cumartesi günü Tayvan, Çin savaş uçaklarının hava sahasını ihlal ettiğini öne sürmüştü.
Çin; Vietnam, Malezya ve Filipinler arasındaki deniz bölgesinin büyük bir bölümü üzerinde hak iddia ediyor. Brunei, Endonezya, Malezya, Filipinler ve Vietnam ise bölgenin bazı kısımlarının kendilerinin olduğunu savunuyor. Pekin’in yakın zamanda bölgede yapay adalar oluşturup askeri tesisler kurarak çatışmayı körüklediği iddia ediliyor. ABD, Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki iddialarını “yasadışı” olarak görüyor. Lahey’deki Uluslararası Tahkim Mahkemesi de Çin’in 2016’da ileri sürdüğü iddiaları reddediyor.
