ABD ve Rusya heyetleri arasında 10 Ocak Pazartesi günü Cenevre’de gerçekleşen görüşmenin ardından dün de NATO-Rusya konseyi toplandı. NATO-Rusya Konseyi iki yıldan fazla bir sürenin ardından ilk toplantısını 12 Ocak Çarşamba günü Brüksel’de yaptı.

30 NATO ülkesinin ve Rusya’nın temsilcileri, Ukrayna krizi ve diğer güncel konular hakkında tartıştılar. NATO karargahında yapılan toplantıya, Rusya hükümeti adına Dışişleri Bakan Yardımcısı Alexander Gruschko ve Savunma Bakan Yardımcısı Alexander Fomin katıldı. NATO ülkeleri ise, büyükelçileri veya üst düzey temsilciler tarafından temsil edildi. Almanya Dışişleri Almanya adına Dışişleri Bakanı Andreas Michaelis, ABD adına ise Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman toplantıdaydı.

“Ukrayna’nın NATO üyeliğinde Rusya’nın veto hakkı yok”

Brüksel’de yaklaşık beş saat süren müzakerelerin ardından herhangi bir gelişme sağlanamadı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna konusunda Moskova ile hâlâ önemli fikir ayrılıkları olduğunu açıkladı. Ancak her iki tarafın da diyaloğu sürdürmeye ve gelecekteki toplantılar için bir takvim belirlemeye hazır olduğu belirtildi. Stoltenberg’e göre, 30 NATO ülkesi Moskova’nın kapsamlı güvenlik garantileri taleplerini reddetti. “Temel ilkelerimizden ödün vermeyeceğiz” diyen Stoltenberg, Rusya’nın “Ukrayna’nın NATO üyesi olup olmayacağı konusunda veto hakkı yok” açıklamasında bulundu. Yanı sıra Rusya’nın saldırgan olduğunu savunan emperyalist aygıtın şefi Stoltenberg, yakınlaşmanın olmaması durumunda hala “Avrupa’da gerçek bir silahlı çatışma riski” olduğunu da öne sürdü.

ABD’den de “ciddi sonuçlar” tehdidi

ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman da müzakerelerin ardından Twitter’da “Her ülke kendi yolunu seçme konusunda egemenlik hakkına sahiptir.” dedi. Sherman, Rus tarafının görüşme sırasında herhangi bir uzlaşma sözü vermediğini, ancak aksi yönde de bir açıklama yapmadığını söyledi. Moskova’ya bir kez daha “Rusya diplomatik kanallardan başarılı olmak istiyorsa” gerilimi düşürmesi çağrısında bulundu. Aksi takdirde “ciddi sonuçlar”la tehdit etti. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Alexander Gruschko ile yaptığı görüşmelerde bu temel uluslararası düzen ve Avrupa güvenliği ilkesini bir kez daha netleştirdiğini vurguladı.

NATO’ya göre “Aynı masada olmak”…

Görüşmede beklenen sonuç elde edilmemesine rağmen Stoltenberg, “Tüm NATO müttefikleri ve Rusya’nın aynı masada oturup kendilerini önemli meselelere adamalarını” olumlu bir işaret olarak değerlendirdi.

Rusya, ABD ve NATO’dan kapsamlı güvenlik garantileri talep ediyor. Eski Sovyet etki alanındaki ülkelerde ABD ordu üslerinin kurulmasını ve askeri ittifakın Ukrayna veya Gürcistan’ı da içine alacak şekilde doğuya doğru genişlemesini engellemek istiyor.

“Tüm diyalog biçimlerini” kullanmak gerektiğini söyleyen Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ise, Rusya ile yapılan müzakereleri övdü, ancak Avrupa’daki temel konunun her zaman “devletlerin toprak bütünlüğünün güvende kalması” olduğunu savunarak Ukrayna Kırım konusuna değindi. Bu ilkelerini Rusya’nın Kırım ilhak ederek çiğnediğini öne süren Scholz, bunun geri alınması gerektiğini savundu. “Avrupa Birliği ve NATO’nun yanı sıra Amerikalı müttefiklerimizle birlikte Avrupa’da güvenlik için gerekli ilerlemeyi elde etmemizi sağlamak için bu diyalog formatlarının tekrar kullanılmasını sağlayacağız” diye belirtti.

Rusya’yla görüşmeler, Perşembe günü Viyana’da, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) çerçevesinde devam edecek. Art arda yapılan toplantılarda hedef, “tırmanan savaş tehlikesini ortadan kaldırmak” olarak tanımlanıyor. Ancak ilk iki toplantıda sonuç alınmadığı açıklanmış bulunuyor.