Emektar Nasırcı militan ve eski milletvekili Hamdin Sabahi'ye destek seçimler öncesi son ayda yükselişe geçti. Acaba mütevazi köklere sahip bu adayı Mısır'ın gelecek başkanı yapmaya yetecek mi bu?
Kahire – 57 yaşındaki Hamdin Sabahi, diğer dört önde gelen Mısır başkan adayından farklı: Amr Musa, Muhammed Mursi, Abdil Munim Ebul Futuh ve Ahmed Şefik. Sıradan Mısırlıların gerçekten de adayı olduğunu doğrulayan dönüm noktalarıyla dolu tarihsel mücadelesi ile bu adaylardan ayrılıyor.
Sabahi 1997 yılında Toprak Sahipleri ve Kiracılar Yasasına karşı “fellahlar” mücadelesi diye adlandırılan mücadeleye katıldığı için tutuklandı. Bu yasayla devrik Hüsnü Mübarek rejimi, fellahlardan toprakları almak ve eski toprak ağalarına geri vermek istiyordu.
Sabahi'nin ilk tutuklanması değildi bu. Doğrusuna bakılırsa, 1981'de eski başkan Enver Sedat'ın sıkı önlemlerinde - Sedat'ın İsrail ile ilişkileri normalleştirme politikasına muhalif lider ve militanların tutuklandığı “Eylül tutuklamaları” diye bilinir – Milliyetçi Muhalefet hareketinin tutuklanan en genç üyesiydi.
Sabahi, Mısır'daki Siyonist ve Amerikan unsurlarına suikast düzenleyen Muhmmed Nureddin önderliğindeki “Mısır Devrimi” örgütüne üyelik suçlamasıyla 1980'lerin sonunda yine tutuklandı. Sabahi, “silahlı Mısır Devrimi örgütünün siyasi kanadının liderlerinden biri” olmakla itham edildi o zamanlar.
Sabahi, 2003 yılında yine tutuklandı, tutuklanan ilk Mısırlı milletvekili oldu, Irak'a savaş açmak üzere Süveyş Kanalı'ndan ABD destroyerlerinin geçişine karşı yapılan gösterilere önderlik yaptığı için tutuklandı.
Sabahi'nin mütevazi kökleri de diğer önde gelen adaylardan onu ayırıyor. Kahire'nin kuzeyindeki Kafr el-Şeyh bölgesindeki küçük Baltim köyünden sıradan bir ailede doğdu..
Babası bir fellahtı, diğer Mısırlı çiftçiler gibi 1952 Temmuz devriminden önce büyük adaletsizlik yaşadı. Bu genç Sabahi'nin gençlik yıllarında Nasırist (Cemal Abdül Nasır yanlısı) Öğrenci Federasyonu diye bilinen örgütü kurmasına ilham oldu.
Sabahi sık sık eski Mısır başkanı Cemal Abdül Nasır olmasaydı, bugün bir başkan adayı olamayacağını söylüyor. Abdül Nasır tarafından kurulan ücretsiz eğitim sistemi sayesinde öğrenci federasyonunun başkanı olduğu Kahire Üniversitesi'nin İletişim Fakültesi'nden mezun olabildi. Aynı zamanda 1975-76 yıllarında Kahire Üniversitesi öğrenci konseyinin başkanıydı ve 1975'ten 1977 yılına kadar Mısır Genel Öğrenci Birliği'nin başkan yardımcısıydı.
Bu yıllar boyunca Sabahi ve onun üniversiteli akranlarının büyük bir grubu, başkan Sedat'ın özellikle ekonominin dümenini liberal kapitalist yöne kırarak “Abdul Nasır'ın ayak izlerini bir silgi ile takip ettiğini” gördüler. Bu nedenle Kahire Üniversitesi'nde Nasırcı Düşünce Kulübünü kurdular, daha sonra Mısır genelinde birçok üniversiteye yayıldı ve Nasırcı Düşünce Kulüpleri Federasyonu kuruldu.
Sedat'ın ekonomi politikalarına karşı 1977'deki Mısır halk ayaklanmasından sonra Sabahi, Sedat'ın bir grup üniversite öğrencisi ile toplantısı sırasında meşhur müdahalesini yaptı. Yirmili yaşlarının başındaki Sabahi, ülke başkanının karşısına dikildi ve onun ekonomi politikalarını ve resmi yolsuzlukların çoğalmasını eleştirdi. Ayrıca Sedat rejiminin Ekim 1973 savaşı sonrasında İsrail ile kurduğu bağları kınadı.
Nasırcı öğrenci eğitimini tamamladı ve süratle siyasi faaliyete kaptırdı kendini, Sosyalist Arap Partisi'nin kuruluşunda yer alarak başladı. Daha sonra Nasırcı Arap Partisi'nin kuruculuğunu yaptı, ama “Nasır'ın dervişleri” diye bilinen yoldaşları ile ters düşünce ayrıldı.
Sabahi partiden ayrılmaya karar verdi ve önceki rejimin siyasi parti işleri komisyonunun yasal parti statüsü vermediği el-Karame (Onur) Partisi'ni kurdu. Parti, 25 Ocak 2011 devriminden sonra hidayete erdi.
Sabahi birçok mücadeleye katıldı. Muhtemelen en önemlisi, işgalci İsrail'e doğalgaz ihracatına son verilmesini talep eden ilk milletvekili olduğu 2008 yılında parlamento içindekiydi.
Aynı yıl Sabahi aynı zamanda abluka altındaki Gazze Şeridi'ne girdiğinde ve Mısır halkının Filistinlilere desteğini iletmek için Hamas liderleri ile buluştuğunda İsrail işgalinin Gazze ablukasını kıran ilk Mısırlı milletvekili oldu.
Hamas liderlerine Mısır halkının tüm Filistin toprakları kurtarılıncaya kadar onlara destek olacağını söyledi ve Hamas ve diğer Filistinli direniş fraksiyonlarına desteğini vurguladı. İsrail'in 2006 yılında Lübnan'a saldırısı sırasında Lübnan direnişine açıktan destek veren bu adam için böyle duruşlar yeni değildi.
Hüsnü Mübarek'in “ben sizin yüce efendinizim” dediği bir zamanda Sabahi, birçok aday arasından başkanın seçilmesini ve başkanın yetkilerini ve görev süresinin sınırlanmasını talep ediyordu.
Sabahi, seçimlerin tam bağımsız denetimini ve güvenlik güçlerinin siyasete karışmasının durdurulmasını talep etti. Parlamento çatısı altında ayrıca kamusal özgürlüklerin genişletilmesi çağrısı yaptı ve olağanüstü hal yasasının süresinin uzatılmasına muhalefet etti.
Sabahi'nin 2001 parlamento dönemindeki performansı rejim tarafından hiç hoş karşılanmadı. 2005 seçimlerinde devrik rejimin uşakları onun parlamentoya tekrar erişmesini engellemek için uğraştılar.
Fakat Sabahi'nin destekçileri, oy sandıklarına erişmelerini önlemek için ellerindeki tüm araçları kullanan güvenlik güçleri karşısında kararlıydı. Güvenlik güçleri hatta seçmenlere ateş açtı, Cuma el-Zaftavi'yi öldürdü ve yüzlerce kişiyi yaraladı. Yine de Sabahi parlamentoya ikinci defa girdi.
Mübarek rejimi, Sabahi'yi 2010 seçimlerinden çıkarmak için son bir karar verdi. Lağvedilen Ulusal Demokratik Parti'nin kötü şöhretli lideri Ahmed İzz tüm çabasını açıktan hilekarlıkla Sabahi'yi parlamento dışında bırakmaya hasretti. İzz bizzat Sabahi'nin bölgesi Kafr el-Şeyh'e gitti, Sabahi'nin bu gözdağı ve hilekarlığa karşı protesto için yarıştan çekilmesini tetikledi.
Sabahi'yi eleştirenler onu “rejimlerinin imajını düzeltmek” karşılığında eski Irak başkanı Saddam Hüseyin ve eski Libya lideri Muammer Kaddafi tarafından finanse edilmekle suçluyorlar. Sabahi bu suçlamaları reddetti ve mal varlığının tam ve kamuoyuna açık dökümünü yapan tek adaydı.
Banka hesabında 7 bin Mısır poundu (bin dolardan biraz fazla) olduğunu, Kahire'nin Muhendissin bölgesinde bir apartman ve memleketi Baltim'de bir diğer ev sahibi olduğunu söyledi. Ayrıca kendisinin ve eşinin birer araba (Skoda ve Hyundai) sahibi olduğunu ortaya koydu, hiçbir Mısırlı, Arap veyahut yabancı rejimden tek bir kuruş asla almadığında ısrar etti.
Sabahi ayrıca Mübarek'in görevini oğlu Cemal'e devretme niyetine atfen “Mirasa hayır, uzatmaya hayır” sloganını ileri süren Mısırlı Kifaye (Yeter) hareketinin kuruluşunda yer aldı. Sabahi, siyasi gösterilerin yahut işçilerin ve köylülerin sosyal koşulları ile ilgili gösterilerin çoğunun tanınmış yüzüydü.
Sabahi, 25 Ocak devriminin ilk günündeki en önemli katılımcılar arasındaydı. Memleketindeki yürüyüşe önderlik ederek Kahire'deki Tahrir Meydanındaki kitlesel gösteriye katıldı.
Bazılarının onu çağırdığı isimle Abdül Nasır'ın torunu, el-Karame gazetesinin 2005'teki ilk sayısının baş sayfasında büyük başlıkta yazılan “Yüce Allah'a yemin ederiz Cemal Mübarek bizi miras alamayacak” yeminini bozmadı.
İskenderiye Kütüphanesi Gelecek Çalışmaları Birimi’nde siyasi ve stratejik ilişkiler alanında araştırmacı olan Muhammed el-Arabi, “Hamdin seçeneğinin” başkanlık yarışı öncesi son ayda kayda değer bir rağbet gördüğünü söylüyor.
“Önemli sayıda seçmenin görüşlerinin bir adaya bu kadar hızlı kayması ilginç” diyor Arabi. Sabahi'nin bir öğrenci lideri olduğu “1970'lerde mücadelesinin başlangıcından beri değişmemiş belli ve net bir siyasi renge” sahip olduğunu ifade ediyor.
Arabi, Sabahi'nin “bizden biri” olduğu sloganının İslamcılardan korkanları ve onların 25 Ocak devrimi sonrasındaki davranışlarını reddedenleri çekebileceğini sözlerine ekliyor.
“Sabahi seçeneğine yönelenlerin çoğu Ebul Futuh'un Müslüman Kardeşler'den kopuşuna güvenmiyor ya da Amr Musa ile televizyondaki tartışması sırasındaki performansından hayal kırıklığına uğradı” diyor Arabi.
23 Mayıs 2012
Lübnan merkezli El-Ahbar gazetesinin İngilizce sitesinden kizilbayrak.net için çevrilmiştir.
http://english.al-akhbar.com/content/search-egypt%E2%80%99s-fifth-president-hamdeen-sabahi
