Suudi Arabistan Ticaret Odaları Başkanı 3 Ekim günü, “Türk hükümetinin, hükümetimize, ülkemize ve vatandaşlarımıza yönelik süregelen saldırgan tutumu nedeniyle Türkiye’ye dair, ithalat, yatırım ya da turizm olsun her şeye boykot uygulamak her Suudlu tüccar ya da tüketicinin sorumluluğudur” açıklaması yapmıştı. Bu açıklama, Türk sermaye devleti ile Suud krallığı arasındaki gerilim ve çatışmanın boyutlarını ortaya koyuyor. Suudi Arabistan resmi planda reddetse de, uzun bir dönemdir Türkiye’ye fiili ambargo uyguluyor.

2008 krizi ekonomik ve toplumsal krizi tetikleyerek halk hareketlerinin yaygınlaşmasına yol açmış, Ortadoğu'nun birçok ülkesinde diktatörleri yerlerinden etmişti. Erdoğan'ın, Müslüman Kardeşler'in hükümetlere gelmesini bölgesel etkinliğin geliştirmenin bir olanağına dönüştürerek İslam ülkelerinin önderliğine soyunması Suud krallığıyla çatışmayı derinleştiren etkenlerden biri oldu. 2018 yılında Müslüman Kardeşler mensubu Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’da Suud elçiliğinde vahşice öldürülmesi olayında Suud krallığının suçlanması da diplomatik ve ticari ilişkileri krize sürükledi. Tırmanan gerilim ve çatışmanın gerisinde bir bütün olarak Ortadoğu’daki çıkar çatışmaları yatıyor.

Suudi Arabistan’a yapılan ihracatta yüzde 50 düşüşle başı kimya sektörü çekiyor. Çelik, hazır giyim, elektronik ve halı ihracatında da önemli düşüşlerin yaşandığı Suud pazarında en büyük darbeyi ise Saray'ın müteahhit firmaları aldı.

Ticaret Bakanlığı’nın Nisan 2018’de yayınladığı “Suudi Arabistan Müteahhitlik Ülke Raporu”na göre Suudi Arabistan, Türk müteahhitlerinin bölgede en çok iş aldıkları ülke konumunda idi. Bakanlık verilerine göre, Türk firmalarının Suudi Arabistan’da üstlendikleri projelerin tutarı 2017 sonunda toplam 20 milyar doların üzerine çıkmıştı.

DW Türkçe’ye konuşan Türk Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, yaklaşık iki yıldır Suudi Arabistan’da iş yapmakta zorlandıklarını söylüyor. Suud makamlarından resmi bir karar olmamasına rağmen Türk mallarının gümrüklerde bekletildiğini, Türk müteahhitlik firmalarına iş verilmediğini dile getiren Yenigün, “Son iki yılda oradan aldığımız işlerde yaklaşık üç milyar dolar kayıp yaşadık. Bu fiili engeller devam ediyor” diyor. Her yıl Suudi Arabistan’dan ortalama 1,5 milyar dolarlık iş alan Türk müteahhitlerinin bu yıl kayda geçen iş miktarının yalnızca 21 milyon dolar olduğunu ifade ederek şunları söylüyor: “Ekim başından itibaren resmi bir yasak geleceği söyleniyordu, bu olmadı. Ama resmi yasak önemli değil; zaten yasaklar bizim için fiilen devam ediyor. ABD’li bir şirketin taşeronu olarak iş yapabiliyorsunuz ama Türk firması olarak gittiğinizde sıkıntılar başlıyor.”