İHD İzmir Şubesi Hapishane Komisyonu 2022 yılı Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarını kapsayan Ege Bölgesi Hapishanelerinde yaşanan hak ihlallerini kamuoyu ile paylaştı.

Komisyon adına raporu paylaşan Ahmet Çiçek 6 ayda 572 hak ihlali yaşandığını belirterek şunları ifade etti:

“Bu ihlaller en çok sağlığa erişim engeli, tecrit uygulaması, infaz yakma/denetimli serbestlik hakkının kullandırılmaması, sosyal faaliyet/ sohbet / spor hakkının engellenmesi, sağlıksız ve yetersiz beslenme, kitap/mektup/ gazete engeli, iletişim engeli… gibi hak ihlalleri yoğun olarak görülmektedir.”

“Pandemi uygulamaları sürüyor”

Yapılan açıklamada infaz kanunda yapılan değişikliğin Meclis’te kabul edilmesinin ardından hapishanelerdeki hak ihlallerinin azalmadığı şu şekilde vurgulandı:

“Ayrıca pandemi nedeniyle getirilen yeni uygulamalar, pandemi uygulamaları kaldırılmış olmasına rağmen, maalesef ki hapishanelerde hala devam etmekte buna yönelik olarak da mahpusların birbirleri ile sohbeti, birlikte spora çıkmaları, aile ile görüşme süreleri kısıtlanıp politik mahpuslara görüntülü görüşme haklarının yaptırılmamaktadır.”

Ege bölgede 8 ölüm yaşandı

Hasta mahpus sayısında artış olduğunu belirten Çiçek hapishanedeki yemek, sürgün, tecrit, mektup hakkının gaspı, disiplin cezaları, sağlıklı gıdaya erişim, kantin fiyatlarında artış vb. sorunları aktardı. Bu sorunların yanı sıra hapishanelerde can güvenliği olmadığının altını çizen Çiçek şöyle devam etti:

“2 mahpusun intihar girişiminde bulunması birçok soruyu akla getirmektedir. Hangi koşullar insanları intihara sürüklemektedir?

Sağlıklı ve insan onuruna yakışır bir yaşama hakkı en temel insani haktır. Fakat ne yazık ki bu 6 aylık sürede bölgemiz hapishanelerinde 8 ölüm görülmüştür. 

Bütün bu yaşanan yaşam hakkı ihlalleri ve genel hak ihlalleri mahpusların çeşitli kereler açlık grevine girmişlerdir. Maalesef ki koşullarda bir iyileşme görülmemiştir.”

Talepler sıralandı

Çiçek son olarak talepleri şöyle sıraladı:

“*Hapishanelerdeki tecrit uygulanmalarına bir an önce son verilmeli,

*Başvuru ve şikâyetlerin herhangi bir kısıtlama olmaksızın ve derhal gerekli mercilere ulaştırılması sağlanmalı.

*Adli ve idari mekanizmalar, yapılan başvuru ve şikayetlerle ilgili etkin soruşturma yürütmeli,

Hapishane rejimi, fiziki koşullar ve uygulanan keyfi muameleler hakkında etkili bir idari ve yargısal denetim sağlanmalı.

*Mahpusların aile ve dış dünya ile temas hakkı engellenmemelidir.

*Mahpuslar uluslararası ve ulusal mevzuatın emrettiği şekilde ailelerine ve avukatlarına mümkün olduğunca yakın hapishanelere sevk edilmelidir.

*Gazete, dergi, radyo, kıyafet, mektup ve kitap kısıtlaması vb. gibi çağ dışı yaklaşımlar terk edilmelidir.

*Anadilde görüşme, yazışma ve savunma hakları yasal güvence altına alınmalı, keyfi engellemeler kaldırılmalı.

*Mekan ve üst aramaları insan onuruna aykırı olmayacak şekilde ve Pandemi sürecinde hijyenik koşullar yaratılması koşuluyla olmalıdır.

*Adeta mahpusları sindirme araçları haline gelen, disiplin cezalarında insan haklarına aykırı yasal düzenlemeler kaldırılmalı, pratikten kaynaklanan hukuka aykırılıklar giderilmeli,

*Mahpuslara yaşatılan işkence ortamından derhal vazgeçilmeli, mahpuslara uluslararası hukukun emrettiği şekilde insan onuruna yaraşır bir şekilde bir muamele gösterilmeli,

*Yerel ve uluslararası mevzuat hükümlerine uygun şekilde, "bağımsız" ulusal ve uluslararası heyetlerin etkin denetim mekanizmalarının oluşturulmasının önü açılmalı,

İstanbul Protokolü tekrar kabul edilmeli,

*İnsanlık onuruna yakışmayan Çıplak arama işkencesinden vazgeçilmeli,

*Mahpusların sosyal ve kültürel aktivitelerindeki kısıtlamalar kaldırılmalı,

*Mahpuslarla ilgili olarak “ayrımcılık yasağına” aykırı düzenleme ve uygulamalardan vazgeçilmeli,

*Başta yaşam hakkı göz önüne alınarak sağlığa ve tedaviye erişim haklarının önündeki engeller ve kısıtlamalar kaldırılmalı,

*Türkiye genelinde aşılama aşılama yaş sınırının 18 yaşa çekilmesi de göz önünde bulundurularak hapishanelerde kalan mahpusların aşılarının bir an önce yapılması sağlanmalı,

*İmralı Yüksek Güvenlikli F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan mahpuslar ve tüm hapishanelerdeki mahpuslar üzerindeki tecrit uygulamasına derhal son verilmelidir.”

Kızıl Bayrak / İzmir