Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Urfa 1 ve 2 Nolu T Tipi ile Siverek T Tipi cezaevlerindeki 3 aylık hak ihlallerine ilişkin hazırladıkları raporu dernek binasında düzenlenen basın toplantısıyla kamouoyuna açıkladı.

Raporu ÖHD Riha Şubesi Hapishaneler Komisyonu Eşsözcüsü Ayşe Şehriban Demirel açıkladı.

Raporda Urfa 1 Nolu Kapalı Hapishanesindeki hak ihlalleri şöyle sıralandı:

“* Urfa 1 Nolu Kapalı Hapishanesi’nde mahpuslar ile yapılan görüşmeler sonucunda 2021 ve 2022 yılında derneğimiz tarafından raporlaştırılan daha önce belirtilen birçok sorunun varlığını hala koruduğu, mahpusların pandemi sebebiyle yaşadıkları tecridin halen devam ettiği, tüm iletişim olanaklarının bu süreçte kısıtlandığı belirtilmiştir.

* Görüşme yapılan mahpuslar; bazı gazete ve dergilerin verilmediğini, iletişim haklarının ihlal edildiğini, cezaevi dışından gönderilen kitapların ve mektupların çok geç ulaştığını, yine kendilerine gönderilen kargoların çok bekletilerek geç verildiği ya da verilmediğini aktarmışlardır.

* Cezaevlerinde son yapılan düzenleme ile telefon görüş haklarının görüntülü olarak kullanılmaya başlandığını ancak siyasi koğuşta bulunan mahpuslar olarak idare tarafından bu hakkın kullanılmasının engellendiğini, telefon görüş hakkının adli mahpuslara göre dakikasının da az olduğunu bu şekliyle idarenin ayrımcı davrandığını aktarmışlardı.

* Cezaevi tarafından verilen yemeklerin çok sağlıksız ve yenilemediğini bununla ilgili cezaevi idaresine dilekçe verdiklerini ancak herhangi bir düzelmenin olmadığını, hijyen koşullarının sağlanmadığını, su ve elektrik sıkıntısı yaşadıklarını kronik rahatsızlığı ve diş/göz problemi olan arkadaşlarının olduğunu hastane sevklerinin yapılmayarak tedavilerinin edilmediklerini ya da sürüncemede bırakıldığını bu nedenle sağlık sorunlarının artığını belirtmişlerdir.

* Cezaevi idaresine yazdıkları dilekçelerin cevapsız bırakıldığını görüşme taleplerinin kabul edilmediğini, idarenin mahkumlara yönelik insan onuruna yakışır davranmadığı ayrıca yaşadıkları sorunları çözmekten ziyade daha fazla sorunların arttığını aktarmışlardır.

* Pandemi süreci uzun zamandır devam etmekte bununla birlikte cezaevi içinde hak ihlallerinin artığını ortak ve diğer etkinlikleri (kütüphane, kurs vb.) yapamadıklarını, sadece spora izin verildiği, ancak kapalı alanda sınırlı bırakıldığını aktarmışlardır. Yine pandemi sürecinin cezaevi idaresince hak ihlalleri için bahane edildiğini belirtmişlerdir.

* Cezaevi idaresince gözlem kurulu oluşturularak mahkumların baskı altına alındığı, cezai müeyyide olarak sürgünler gerçekleştirildiği aktarılmıştır.

* Mahpuslar ile yapılan görüşmede en çok yaşadıkları sorunun iletişim sorunu olduğunu, dilekçe, mektuplaşma, telefon vs. iletişim araçlarında idare tarafından çeşitli engellemeler ile karşılaştıklarını, kurum içi mektuplaşmanın yasak olduğunu, bu sorunların pandemi süreci ile daha çok arttığını belirtmişlerdir.

* Cezaevi idaresince her davranışlarına disiplin cezası şeklinde hukuka aykırı cezaların verildiğini, disiplin cezaları ile iyi hallerinin etkilendiğini, idarenin bunu kronik hale getirdiğini aktarmışlardır.

* Cezaevi idaresince haftalık keyfi aramalar yapıldığı, aramalarda keyfi el koymalar yapıldığı, aynı şekilde açık görüş süresinde sınırlamalara gidildiği, açık görüş sırasında idari personeli izin almaksızın görüş alanına girdiği, görüş sırasında psikolojik baskı uygulandığı idarenin bunu kronik hale getirdiğini aktarmışlardır.

* Yine bulundukları koğuşlarda yaşlı ve ağır hastalığı olan mahpusların olduğunu onlara yönelik sağlık haklarının ihlal edildiğini, gerekli tedavi ve sevklerin olmadığını, cezaevinde kendi yaşamlarını idame ettiremeyecek durumda olduklarını aktarmışlardır.”

 Devamında Urfa 2 Nolu T Tipi Kapalı Hapishanesi, Siverek 1 Nolu T Tipi Kapalı Hapishanesi’nde yaşanan hak ihlallerini sıralayan Demirel şunları söyledi:

"Ağır hasta mahpusların durumları, cezaevinin fiziki koşulları ve mahpuslara hukuka aykırı gerçekleştirilen muameleler, ihlal edilen hakları ile özellikle pandeminin ağır koşulları hakkında etkili bir idari ve yargısal denetim sağlanması gerektiği tespit edilmiştir. Cezaevlerinde süre gelen hak ihlalleri ve Koronavirüsün (Covid-19) yarattığı etkiler nedeniyle artan hak ihlalleri ulusal ve uluslararası hukukun gerektirdiği şekilde 'bağımsız' denetim mekanizmalarının oluşturulması için devlet yetkililerini derhal gerekli çalışmaları başlatmaya davet etmektedir. Ayrıca söz konusu kapalı ceza infaz kurumlarında yaşanan hak ihlallerine karşı Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesini (CPT), Adalet Bakanlığını ve TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonunu göreve davet ediyoruz."