İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Gözaltında Kayıplara Karşı Komisyon ve Cumartesi Anneleri 811. hafta eylemlerini bugün gerçekleştirdi. 12 Eylül darbesi sonrasında Kars'ta gözaltında kaybedilen Cemil Kırbayır'ın akıbeti sorularak “Devlet Berfo Anne’ye verdiği sözü tutsun; Cemil Kırbayır dosyasındaki 40 yıllık cezasızlık son bulsun” denildi.
İHD ve Cumartesi Anneleri’nin sosyal medya hesaplarından saat 12.00'de paylaşılan videoda Fehmi Tosun'un kızı Besna Tosun'un sunumuyla ilk sözü Cemil Kırbayır'ın abisi Mikail Kırbayır aldı. Ardından kardeşi Fatma Kırbayır konuştu. Ailenin avukatı ve İHD Eş Genel Başkanı Eren Keskin'in dosya hakkında bilgi vermesinin ardından basın metnini İlhan Erdost'un kızı Alaz Erdost okudu.
811 haftadır adalet aradıklarını vurgulayan Erdost “Yargıyı adaletin tesisi noktasında etkisiz kılan, kendi çıkarları doğrultusunda araçsallaştıran siyaset anlayışı; demokrasi, hukuk devleti ve adalet gibi kavramların içini boşaltarak göstermelik hâle getiriyor. Bu yüzden yargı asıl işlevi olan adaletin sağlanması görevini yerine getirmiyor. Tüm hak arama yollarını kullandığımız halde sonuç alamıyoruz” dedi.
13 Eylül'de gözaltına alınan Kırbayır'dan bir daha haber alınamadı
Erdost, Cemil Kırbayır'ın gözaltında kaybedilişi hakkında şunları ifade etti:
“Kars Eğitim Enstitüsü öğrencisi Cemil Kırbayır, 12 Eylül Askeri Darbesinin hemen ardından 13 Eylül 1980 tarihinde Ardahan’ın Okçu Köyündeki evinden devletin güvenlik güçleri tarafından gözaltına alındı.
“9. Kolordu Sıkıyönetim Komutanlığına bağlı Kars gözetim evinde tutulan Cemil'le düzenli haberleşen ailesine gözaltının 25. gününde ‘bir daha buraya gelmeyin oğlunuz firar etti.’ denildi. Baba İsmail Kırbayır’ın yaptığı tüm başvurular sonuçsuz bırakıldı. Cemil Kırbayır’dan bir daha haber alınamadı.
“İsmail Kırbayır, kendi imkanları ile olayı araştırdı. Araştırmaları sonucunda biri güvenlik görevlisi olan tanıklara ulaştı. Cemil’in gözetim evinden işkencehaneye dönüştürülen Kars Eğitim Enstitüsü’ne getirildiğini, burada işkence ile sorgulandığını, 8 Ekim günü işkence ile öldürülerek, bedeninin kaybedildiğini öğrendi. İşkencecilerden dört kişinin isimlerini tespit etti.
“İsmail Kırbayır, 30 Temmuz 1981 tarihinde bu bilgilerle Milli Güvenlik Konseyi’ne, ilgili Sıkıyönetim komutanlıklarına, Kars Valiliği’ne, Cumhuriyet Gazetesi’ne ve Türkiye Barolar Birliği’ne başvurdu. Yaptığı başvuruda olayı detayları ile anlattı. İsimlerini yazdığı işkencecilerin ve Cemil ile birlikte gözaltında bulunanların sorgulanması halinde oğlunun nasıl öldürüldüğünün ve bedeninin nasıl kaybedildiğinin ortaya çıkacağını söyledi. Ancak herhangi bir soruşturma başlatılmadı.”
Erdoğan Berfo Anneye söz verdi ama tutmadı
Berfo Annenin Erdoğan'la yaptığı görüşmeyi ve Erdoğan'ın vediği sözü hatırlatan Erdost “Cemil Kırbayır’ın akıbetinin araştırılması için TBMM'de İnceleme Komisyonu kuruldu. Komisyon çalışmaları sonucunda Cemil Kırbayır’ın gözaltındayken işkence sonucu öldürüldüğü ve cesedinin ölümüne sebebiyet veren kamu görevlilerince ortadan kaldırıldığı devletin raporuna girdi. Komisyon, TBMM adına sorumlular hakkında Kars Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu” dedi. Erdost yargı süreci hakkında şunları söyledi:
“Savcılık harekete geçince arşivdeki evraklardan Türkiye Barolar Birliği’nin başvurusu ile olaydan 6 yıl sonra, Kars Savcılığının bir soruşturma başlattığı ancak soruşturmada 2002 yılında takipsizlik kararı verildiği ve kararın aileye tebliğ edilmeksizin kapatıldığı açığa çıktı. Aile bu takipsizlik kararının kaldırılması talebiyle Ardahan Ağır Ceza Mahkemesi’ne başvurdu. Mahkeme takipsizlik kararını kaldırdı ve soruşturma başladı.
“Ancak tam 9 yıldır soruşturmada herhangi bir ilerleme sağlanmadı. Son olarak Kars Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talebi üzerine Adalet Bakanlığı Yargıtay’a, Ardahan Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararı için 'kanun yararına bozma' başvurusu yaptı. Böylece dosyanın zamanaşımından kapatılmasının önünü açmak istedi. Söz konusu başvuru halen Yargıtay’da inceleme aşamasında.”
Devletin Berfo Anne’ye verdiği sözü tutması gerektiğini belirten Erdost “Bizler, kaç yıl geçerse geçsin Cemil Kırbayır ve tüm kayıplarımız için adalet istemekten vazgeçmeyeceğiz! 112 haftadır hukuksuz bir biçimde bize kapatılan kayıplarımızla buluşma mekânımız olan Galatasaray’dan vazgeçmeyeceğiz.” diyerek açıklamayı noktaladı.
