25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü yaklaşıyor. Kadınlar hayatın pek çok alanında şiddete maruz kalıyorlar. Hemen her gün gündeme gelen kadın cinayetleri, kadına yönelik taciz-tecavüz-şiddet haberleri konunun can alıcı boyutunu gözler önüne seriyor.
Evde, sokakta şiddetin her türlü biçimiyle boğuşan işçi-emekçi kadınlar aynı sorunlarla işyerlerinde de karşılaşıyorlar. 2019 yılında kadınların işyerlerinde maruz kaldığı şiddet olaylarının basına yansıyan örneklerden derleyebildiklerimiz:
*11 Kasım’da, İstanbul Esenyurt’ta bulunan Cihan Tekstil’de çalışan Meya Kara hiçbir hakkını alamadan işten atıldı. Kara, iki buçuk yıllık kıdem ve ihbar tazminatının ödenmesi için fabrika önünde basın açıklaması yaptığı sırada patron Şükrü Ünre’le adamlarının taşlı-sopalı saldırısına uğradı.
* 11 Kasım’da, Gaziantep’te sözleşmeli Türkçe öğretmeni olarak çalışan ve mobbinge uğrayan Saadet H. (25) intihar etti. Saadet H. intihar etmeden önce sosyal medyada “Her gün pamuk ipliğine bağlısınız sözünden bıktım usandım.” Paylaşımını yaptı.
* 23 Eylül’de, Özbek vatandaşı Nadira Kadirova (23), bakıcı olarak çalıştığı AKP İstanbul milletvekili Şirin Ünalðın Ankaraðdaki evinde şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi. Ankara Emniyet Müdürlüğü, olayı silahla gerçekleştirilmiş bir intihar olarak açıkladı. Kadirova’nın yakın bir arkadaşı ise olaydan önce Kadirova’nın kendisine, milletvekili Ünal’ın tacizine uğradığını söylediğini belirtti.
* 6 Eylül’de, İzmir’in Buca ilçesinde, bir okulun temizlik çalışanı H.A.’yı (27) taciz ettiği için hakkında adli ve idari soruşturma başlatılan okul müdürü E.K. (45) açığa alındı.
* 5 Eylül’de, Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde diş ağrısı nedeniyle Aile Sağlık Merkezi’ne giden N.P. adlı kadın kendisine antibiyotik yazmayan kadın doktor E.O.’yu darp etti.
* 20 Ağustos’ta, Elazığ’da tarlada işçilere çavuşluk yapan 48 yaşındaki 3 çocuk annesi Kebire Atamaz patronu Ömer Cankara tarafından öldürüldü. Olaydan sonra Atamaz’ın “Beni öldürmekle tehdit ediyor.” diyerek defalarca uzaklaştırma kararı talebinde bulunduğu ancak bu talebin reddedildiği ortaya çıktı.
* 30 Temmuz’da, İstanbul’un Beylikdüzü ilçesinde bir markette çalışan Azime T. iş arkadaşı tarafından boğazı sıkılıp tekmelenerek darp edildi. Tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılan saldırgan Azime T.’yi tehdit etmeye devam etti.
* 20 Temmuz’da, Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi çocuk bölümünde çalışan kadın doktor sırasını beklemeden çocuğunu muayene ettirmek isteyen bir kişi tarafından darp edildi. Saldırgan “Kafasına sıkacaksın bunların”, “O doktoru öldüreceğim.” diye tehditler savurdu.
* 15 Temmuz’da, İstanbul Nişantaşı’nda bulunan bir pastanenin sahibi Yasemin S.’ye (19) cinsel tacizde bulundu. Yasemin S. polisi arayıp şikayetçi oldu. Saldırgan çıkarıldığı mahkemede delil yetersizliğinden serbest bırakılırken güvenlik kamerası görüntülerinin silindiği ortaya çıktı.
* Nisan ayında, Beşiktaş’ta bir eğlence mekanının bilet satış bölümünde çalışan Gaye Akıl, mekan sahibinden ayağa kalkmadığı gerekçesiyle şiddet gördü. Çalışanını darp eden mekan sahibi Şahin Şeker adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
* 12 Nisan’da, Uşak’ta bir kafeteryada garsonluk yapan E.D. (21) işyerinin ortaklarından H.K.’nin cinsel tacizine uğradı. Saldırgan adli kontrol şartıyla tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
* 18 Nisan’da, Sakarya’nın Adapazarı ilçesinde telefon bayisine gelen Pilot Türkoğlu (55), satın aldığı tarifeyle ilgili üç kadın çalışanla tartıştı. Türkoğlu, çalışanlardan Ahsen Demirci’yi (28) başından, Tuğçe Nur Yılmaz’ı (36) ise karnından vurarak ağır yaraladı. Türkoğlu’nun polisteki ifadesinde “Bana dışarı çıkın diye söyleyince kendimi kaybettim.” dediği ortaya çıktı.
* 16 Ocak’ta, Manisa’nın Turgutlu ilçesindeki Turgutlu Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Polikliniği’nde görevli Uzman Dr. Nalan Uygun (46), tartıştığı hasta yakını Mustafa F. (26) tarafından darp edildi.
* 5 Ocak’ta, Adana’nın Seyhan ilçesinde, bir giyim mağazasında çalışan A.Y’yi, işyerine gelen kimliği belirsiz bir kişi darp etti.
* 2 Ocak’ta, Ankara’da Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Araştırma Görevlisi Ceren Damar Şenel, sınavda kopya çekerken yakaladığı Hukuk Fakültesi öğrencisi Hasan İsmail Hikmet tarafından silahla vurularak öldürüldü.
Örneklere de yansıdığı gibi -ki bunlar yaşanan olayların ancak küçük bir kısmını oluşturuyor- işyerleri kadına yönelik şiddetin sık yaşandığı alanlardan biridir. Kadınlar, patronlar için ucuz iş-gücü. Düşük ücrete, güvencesiz çalıştırılıyor, hak gasplarına uğruyor, yani fiziki şiddetin yanı sıra ekonomik şiddete de maruz kalıyorlar. Kısacası kadınlar evde, sokakta, işyerinde sözlü, fiziksel ve cinsel şiddete uğramakta, hatta katledilmektedirler.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin 2018 yılında yaptığı araştırmaya göre 2018’in ilk on ayında 92 kadın iş cinayetlerine kurban gitti. Bu iş cinayetlerinin 5’i kadınların işyerindeki ya da işyerine dışarıdan gelen bir erkek tarafından katledilmesi ya da cinsel ve fiziki şiddet görmesi sonucu yaşanmıştır.
Kadına yönelik tacizin-şiddetin en az görünür olduğu alanlardan biri olan işyerlerinde işçi-emekçi kadınların yaşadığı her türlü şiddet biçimine karşı mücadele etmenin büyük bir önemi var. Kadına yönelik şiddete karşı mücadele ederken kadınların işyerlerinde yaşadıkları şiddete karşı mücadeleyi özellikle öne çıkartmak gerekiyor. İşyerlerinde yaşanan şiddetin önlenebilmesi ise, işçi-emekçi kadınların erkek sınıf kardeşleriyle birlikte mücadeleye katılmalarıyla mümkün olabilir.
B. Bahar
