Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), koronavirüs salgının DİSK üyeleri üzerindeki etkisini ölçmek amacıyla başlattığı çalışma kapsamında ilk raporunu yayınladı. Haftalık olarak güncellenecek raporda DİSK’in örgütlü olduğu işyerlerinin durumu değerlendiriliyor.
Koronavirüs salgının çalışma yaşamında ciddi sonuçları olduğuna değinilen raporda, zorunlu ve acil işler dışında üretim devam ettiği sürece işçiler sağlıkları ve iş arasında seçim yapmak zorunda bırakılıyor denildi. Koronavirüs salgının ekonomi üzerindeki etkilerine de değinilen raporun haftalık olarak güncelleneceği belirtilerek şunlar ifade edildi:
“1- DİSK üyesi işçilerin en az 257’sinin Covid-19 test sonucu pozitiftir, karantinada olan işçi sayısı en az 407’dir.
Üye sendikalarımızdan aldığımız bilgilere göre DİSK üyesi işçilerin en az 257’sinin Covid-19 testi pozitif çıkmıştır. Covid-19 sebebiyle karantina altında olan üye sayımız ise en az 407 kişidir.
2- Covid-19 sebebiyle 4 üyemiz hayatını kaybetti.
15 Nisan 2020 Pazartesi itibariyle Covid-19 sebebiyle hayatını kaybeden DİSK üyesi işçi sayısı 4’e yükseldi. İlk ölüm haberi 42 yaşında kronik rahatsızlığı olan Genel-İş üyemiz Aydoğan Adagömeli’den geldi. Covid-19 kaynaklı ikinci kaybımız Brisa’da çalışan Lastik-İş üyesi Ragıp Çakar oldu. 13 Nisan 2020’de Galataport şantiyesinde çalışan Hasan Oğuz’u pozitif vaka çıktığı halde şantiye çalışmaya devam ettiği için Covid-19 sebebiyle kaybettik. Sendikalardan gelen bilgiye göre hayatını kaybeden diğer üyemiz Sine-Sen işçisi Ahmet Servidal oldu.
3- DİSK’e bağlı sendikalarda üretime ara verilen/ durdurulan işyeri sayısı 47 oldu, en az 11 bin üyemiz etkilendi.
Covid-19 salgınının yayılmaya başlamasıyla birlikte Türkiye çapında diğer işyerlerinde olduğu gibi DİSK’in örgütlü olduğu bazı işyerleri de üretime ara vermiş veya üretimi durdurmuştur. Birleşik Metal-İş’te 7, Devrimci Turizm-İş’te 15, Devrimci Yapı-İş’te 1, Güvenlik-Sen’de 1, Lastik-İş’te 12, Limter-İş’te 1 ve Tekstil’de 10 olmak üzere toplamda 47 işyerinde üretime ara verildi veya üretim durduruldu. Üretimi durdurulan veya ara verilen toplam işçi sayısı en az 11 bin 79’dur.
4- DİSK üyesi binden fazla işçi çalışmaktan kaçınma hakkını kullandı
Üye sendikalarımızdan derlenen bilgilere göre DİSK üyesi sendikaların örgütlü olduğu 9 işyerinde çalışmaktan kaçınma hakkı kullanıldı. Çalışmaktan kaçınma hakkını kullanan üye sayısı en az 1005 oldu. Çalışmaktan kaçınma hakkını kullanan 9 işyerinin 7’si Birleşik Metal-İş sendikasının örgütlü olduğu işyerleridir. Bu işyerlerinde 998 DİSK/Birleşik Metal-İş üyesi işçi çalışmaktan kaçınma hakkını kullandı.
5- Covid-19 sebebiyle 108 işyeri Kısa Çalışma Ödeneği’ne başvurdu. Başvuru kapsamındaki işçi sayısı 27 bini aştı
Örgütlü olduğumuz işyerleri ve fabrikalarda kısa çalışma ödeneğine başvuran işyeri sayısı 108, kapsadığı işçi sayısı 27 bin 448 iken başvurusu onaylanan işyeri sayısı 49, kısa çalışma ödeneğinden yararlanacak DİSK üye sayısı ise 11 bin 845’tir. Metal işkolundaki sendikamız Birleşik Metal-İş’in örgütlü olduğu 52 işyerinde 11 bin 521 üyemizi kapsayan kısa çalışma ödeneği başvurusu söz konusudur. Kısa Çalışma Ödeneğinin yaygın olarak başvurulduğu işkolları petrol, lastik, kimya ve ilaçtır.
6- Covid-19 Nedeniyle 38 İşyerinde İşçiler Ücretli İzin Kullandı
DİSK üyesi sendikalarda örgütlü olduğu 24 işyerinde işçilere ücretsiz izin kullandırılırken, 29’unda işçilere yıllık ücretli izinleri kullandırıldı ve 38’inde işçiler ücretli izne ayrıldılar. Yıllık ücretli izin uygulamaları genelde kronik hastalığı olan işçiler kullandı. Ücretsiz iznin yaygın olarak kullanıldığı işkolu konaklama ve eğlence ile sağlık ve sosyal hizmetler işkolunda çalışan özel hastane işçileri oldu.
7- Covid-19 sebebiyle evden çalışmaya geçen üye sayımız 6 bine yaklaştı
Covid-19 salgını nedeniyle uzaktan çalışmaya geçen işyeri sayımız 67, kapsadığı işçi sayısı ise 5 bin 964 kişi olmuştur. Basın, yayın ve gazetecilik işkolunun televizyon, internet medyası ve gazete ve dergi ağırlıklı matbaa çalışanları dışındaki işçiler evden çalışmaya geçmiş durumdadır. Sendikalardan aldığımız bilgiye göre uzaktan çalışmaya geçen üyelerimizin diğerleri ise Sosyal-İş’te örgütlüdür. 53 işyerinden 2 bin 67’si kadın 5 bin 906 üyemiz uzaktan çalışmaya geçmiştir. Gıda sanayii, gemi yapımı, deniz taşımacılığı, ardiye ve antrepoculuk ile çimento, toprak ve cam işkollarında “beyaz yakalı” işçilerin uzaktan çalışmaya geçtiği bilgisi ulaşmıştır.
8- Covid-19’a karşı işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri
Zorunlu ve acil olmayan işlerde çalışma devam edilmesinin işçilerin sağlığı açısından büyük sorun oluşturmakta, zorunlu ve acil olmayan işlerin devam ettirilmesi işçilerin ölümüyle sonuçlanabilmektedir. Covid-19’a karşı alınan işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri işkollarına göre değişiyor. Faaliyeti sürdüren işyerlerinde genel olarak maske, eldiven, dezenfektan gibi virüse karşı koruyucu ekipmanların sağlanması, ortak kullanım alanlarının sınırlandırılması, üretim alanları ile işyeri kapsamına giren yerlerin ve servislerin sıklıkla dezenfekte edilmesi, ateş ölçümü, yemekhanelerde tek kullanımlık plastik ürünlerin tercih edilmesi gibi önlemler alınıyor.”
