Türkiye’nin en büyük 500 şirketi ve 2018 ciroları, aylık ekonomi dergisi Capital tarafından açıklandı. Son çeyreği hala sürmekte olan ekonomik krizin ilk evresi olan 2018, her şeye rağmen şirketlerin büyüme yaşadığı bir yıl oldu.

Capital500 içinde yer alan şirketlerin toplam cirosunun son 10 yılın en büyük artışını yaşadığı kaydedildi. Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin toplam cirosundaki artışın %36,9’u bulduğu, büyümenin ise reel olarak %17,8 şeklinde gerçekleştiği açıklandı. Şirket kârlarındaki artışın ise %2,4 olduğu belirtildi.

Capital500 listesindeki en büyük ilk üç şirket sırasıyla TÜPRAŞ, THY ve Petrol Ofisi. 2018 yılında TÜPRAŞ 88 milyar 552 milyon 170 bin TL ciro yapmış, THY 62 milyar 853 milyon TL, Petrol Ofisi 49 milyar 993 milyon 106 bin 633 TL...

İlk 500 şirketin içerisinde birçok sektör var. Petrokimyadan metale, gıdadan markete/mağazaya kadar... Çalışma koşullarına, ücretlere, mobbinge bakıldığında bu fabrikalarda, rafinerilerde, işyerlerinde ağır koşulların hüküm sürdüğü görülüyor.

Listenin başını tutan TÜPRAŞ’ın, geçtiğimiz aylardaki toplu sözleşme sürecinde işçilerin taleplerine karşı nasıl duvar ördüğü, bugüne kadar kazanılmış olan hakları gasp etmek için nasıl çırpındığı biliniyor. Sözleşme görüşmelerinin ilk evresinde aylarca herhangi bir madde geçemedi. İşçilerin aldığı ücret üzerinden bordrolar sızdırılarak onur kırıcı bir yaklaşım ile davranıldı. TÜPRAŞ’ın dayatmacı tutumu YHK darbesi ile tamamlandı.

Şirketler, geride kalan yıl içerisinde işten atmalar, iş kazaları/cinayetleri, ekonomik darboğaz gerekçesi ile alınan kısa çalışma ödeneği, devlet teşvikleri ve nice başka sorunla işçi ve emekçilerin gündemine girdiler. İşçi sınıfına dönük saldırı paketlerinin arkasında da en çok büyük şirketler var ve bu şirketler devlet eliyle de saldırı programlarını devreye sokuyorlar.

Her bir şirketin cirosunda, kârında işçi sömürüsünün boyutu görülebiliyor. Listenin en üst sıralarında yer alabilmenin formülü sömürüyü derinleştirmekten, işçinin hakkı olanı vermemekten, var olan hakları gasp etmekten geçiyor.

Bu yıl 22. kez açıklanan Capital500 listesi, kriz koşullarının işçi ve emekçilerin alım gücünü kuşa çevirdiğinin, işçi/emekçi evine giren birkaç maaşın bile ayın sonunu getirmeye yetmediğinin, krizden etkilendiği için veryansın eden şirketlerin ise her koşulda yüksek cirolar ve azımsanmayacak kârlar elde ettiklerinin en açık belgelerinden biridir. İşçi ve emekçiler bu açık gerçeklere rağmen krizin faturasını ödemeye razı oldukça, kapitalistler semirip palazlanmaya devam edeceklerdir.