En büyük çevrimiçi alışveriş sitesi Amazon bu kez işçilerinin eylemleriyle gündemde. Şirketin çalışanları, sendikal faaliyetlere katılma haklarına saygı duyulmasını ve çevreye karşı sorumlu davranılmasını isteyerek bir dizi koordineli grev ve eylem düzeniyor. İşçiler aynı zamanda dünyanın en zengin kişileri arasında gösterilen Amazon CEO’su Jeff Bezos’un vergi yasalarını atlatmayı bırakmasını, işçi hakları güvencesini taahhüt altına alması gerektiğini belirtiyor.
39 Kuruluş tarafından imzalanan ve Amazon’a gönderilen ortak metinde işçiler, "Pandemi, Amazon'un kârını işçilerin, toplumun ve gezegenimizin önüne nasıl koyduğunu ortaya çıkardı. Amazon çok şey alıyor ve çok az geri veriyor" dedi.
Pandemide vurgun yaptı
Birgün'de yer alan Özde Çelikbilek'in haberine göre #MakeAmazonPay (Amazon Ödeme Yap) olarak adlandırılan eylem günü, şirketin yılın en büyük satış etkinliklerinden biri olan ve depo çalışanlarının yaralanmalarının en yüksek olduğu Black Friday (Kara Cuma) ile aynı güne denk getirildi. Amazon işçileri için Black Friday, iş yükünün en yoğun olduğu sezonun başlangıcı anlamına geliyor.
Covid-19 salgını sırasında trilyon dolarlık bir şirket haline gelen Amazon sayesinde Jeff Bezos da tarihte 200 milyar dolarlık kişisel servet biriktiren ilk kişi oldu. Amazon işçileri, patron servetine servet katarken depo çalışanlarının salgın döneminde hayatlarını riske attıklarını belirterek adil bir ücret talep ettiklerinde işsiz bırakılma tehditleriyle karşı karşıya kaldıklarını ifade etti.
Bezos vergi kaçırıyor
Amazon işçileri eylemin bir diğer ayağında da iklim krizine dikkat çekiyor. İşçiler, “Amazon’un kurumsal imparatorluğu genişledikçe, dünyadaki tüm ülkelerin üçte ikisinden daha büyük olan karbon ayak izi de artıyor” diyor. Jeff Bezos’un kaçırdığı vergilere de dikkat çekilen açıklamada, şirketin genel merkezinin bulunduğu ABD'de sadece yüzde 1,2 vergi ödediği vurgulandı. İşçiler, vergi kaçıran şirketten haklarını elde edebilmesi için mücadelenin önemini hatırlattı.
***
15 ülkede ortak direniş
Amazon’un Brezilya, Meksika, ABD, Birleşik Krallık, İspanya, Fransa, Belçika, Almanya, Lüksemburg, İtalya, Polonya, Hindistan, Bangladeş, Filipinler ve Avustralya’daki tedarik zincirinde protesto eylemleri düzenlendi. Almanya’daki altı Amazon tesisinde 3 bin kadar işçi greve çıktı. Bangladeş’te Amazon tarafından satılan kıyafetleri üreten konfeksiyon işçileri de eylem yaptı. İklim krizi odaklı Extinction Rebellion da dahil olmak üzere sendika üyeleri ve çevre grupları, şirketin Lüksemburg’daki Avrupa genel merkezinin önünde protesto gösterisi düzenledi. Filipinler’de de, ‘insanlık dışı’ koşullarla karşı karşıya kalan sözleşmeli Amazon Ring çağrı merkezi çalışanları, sanal bir eylem gerçekleştirerek koşullarının değişmesini talep etti. Amazon’un Seattle ve Kuzey Virginia’daki merkezinde de işçiler çalışma koşullarına karşı eylemler düzenlendi.
'Sendika hakkına sahip çık'
Amazon işçileri yayımladıkları talep metninde çalışma koşullarının iyileştirilmesi, sendikal faaliyetlere katılanlara işten atma tehdidinin son bulmasını, yöneticilerin evrensel işçi haklarını kabul etmesi, toplu sözleşme hakkının tanınması gerektiğinin altını çizdi. Aynı zamanda, şirketin çevreye karşı sorumlu davranması ve ırkçı politikalardan uzaklaşarak eşitlikçi bir anlayışa sahip olması istendi.
