‘Suriye’nin Dostları’ toplantısı, Beşar Esad’ın geleceği konusunda Türkiye ve Batı arasında tutum farkına sahne oldu. Esad yönetiminin devamını öngören planlara soğuk yaklaşan ve Suriye Ulusal Konseyi’ni (SUK) ‘tek meşru temsilcisi’ olarak görmek isteyen Türkiye destek bulamadı. Avrupalılar Esad’a son tarih verilmesi, muhaliflerin Suriye’nin tek meşru temsilci olarak görülmesi gibi taleplere sıcak bakmadı. Toplantıya 1 hafta kala Esad’ın BM-Arap Birliği Özel Temsilcisi Kofi Annan’ın planını kabul etmesi, toplantıyı olumsuz etkiledi. Rusya, İran, Çin ve Arap Birliği Dönem Başkanı Irak gibi ülkeler ile AB Dış Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton ve Annan’ın İstanbul’a gelmemesi önemli bir tavır olarak yansıdı. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın ‘Esad’ın devamını sağlayacak planlara’ mesafe koyması da Batılıların ‘Annan planına şans verilmeli’ tavrıyla çelişti. Alman Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle Annan planına şans verilmesi gerektiğinin altını çizen tavrı Britanya ve ABD tarafından da desteklendi.
‘Esad’a son tarih’ pazarlığı
Türkiye toplantı öncesinde şu istekleri ortaya koymuştu: SUK tek meşru temsilci ilan edilsin, Esad’a planı hayata geçirmesi için son bir takvim verilsin, Suriye’nin dostları Esad’ın büyükelçilerini göndersin, Suriye muhalefetine destek artırılsın.”Erdoğan da muhalefetin silahlı direnişini Suriye halkının meşru müdafaası olarak niteledi. Bu konuşma Batılılar tarafından ‘muhalefeti silahlandıralım’ çağrısı olarak yorumlandı. Fransa dışındaki Avrupalılar da Esad’a takvim ya da son tarih verilmesi isteğini kabul etmedi. Türkiye’nin isteği doğrultusunda Esad’a “Sunulan plan ucu açık değildir” mesajı verildi. Muhalefetin tek meşru temsilci olarak kabul edilmesi isteği de kabul görmedi. Toplantıda son dakikada çıkan kararla da Suriye’nin Dostları, Esad yönetimine uygulanacak yaptırımların netleşmesi için bir komisyon oluşturdu. Suudi Arabistan, Katar ve Fransa dışındaki katılımcıların tavrı, Timur ve filler konulu Nasrettin Hoca fıkrasını anımsattı. Timur köylülere fil vermiş. Filleri beslemek zorlaşınca köylüler ayaklanıp Hoca’yı önlerine alıp Timur’a çıkmak için yola düşmüş. Timur’un huzuruna çıkan Hoca arkasına dönüp baktığında tek bir köylü bulamamış. Batılıların Esad rejimine karşı söylemlerini yumuşatması Türkiye’yi Suriye karşısında yalnız bırakıyor.
Radikal / 02.04.12
