Son günlerde art arda yapılan ve ‘üniversiteler arası rekabet’ iddialarıyla gündeme gelen organ nakillerini incelemeye alan Sağlık Bakanlığı Kompozit Doku Nakli Bilimsel Danışma Komisyonu’ndan hayati kararlar çıktı. Nakillerle ilgili en ağır darbe, çift kol ve bacak nakli yapılan Şevket Çavdar’ın yaşamını kaybettiği Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne geldi. Komisyon, üniversitenin kompozit doku nakli ruhsatını tamamıyla iptal etti. Artık Hacettepe yüz, el, kol ve bacak naklini içinde yer aldığı kompozit doku nakillerini yapamayacak.

Akdeniz Üniversitesi ise yaptığı diz üstü bacak naklinin, mevzuata uymaması nedeniyle Sağlık Bakanlığı’ndan uyarı aldı. 

İstikamet GATA
Hacettepe’nin ruhsatı iptal edildiği için hastalar, ruhsatı olan diğer hastanelere yönlendirilecek. Sırada ise GATA bulunuyor.
Öte yandan Hacettepe’de yapılan çift kol ve çift bacak nakli sonrasında hayatını kaybeden 27 yaşındaki Şevket Çavdar’ın ailesi ilk kez suskunluğu bozarak Radikal’e konuştu. Çavdar’ın kardeşi Ümit Çavdar, “Karar sevindirici ama içimizi rahatlatmıyor. Yüreğimiz yanıyor. Bize ameliyatın riskleri anlatılmadı. Ağabeyimi bir kobay gibi kullandılar. Pazartesi günü suç duyurusunda bulunacağız” dedi. 

Tartışma başlamıştı
Türkiye’de ilk yüz nakli geçen ocak ayında Akdeniz Üniversitesi’nde yapılmıştı. Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Özkan başkanlığındaki ekibin Uğur Acar’a yaptığı nakil başarıyla tamamlanmıştı. Üniversitede aynı gün Atilla Kavdır isimli hastaya ise ‘dünyada ilk kez’ aynı anda iki kol ve bir bacak nakli yapılacağı duyruldu. Ancak bu operasyonda iki kol naklinde sorun yaşanmazken, Kavdır’a takılan bacak daha sonra geri alındı. Bu ameliyatlar kamuoyunda büyük yankı uyandırırken, ikinci nakil haberi yaklaşık bir ay sonra Hacettepe Üniversitesi’nden geldi. Üniversite Cengiz Gül isimli hastaya yüz, Şevket Çavdar’a ise çift kol ve bacak nakli yapılacağını açıkladı. Çavdar bu operasyonda yaşamını yitirdi. Aynı zamanda Gül’e yapılan naklin gereksiz olduğu iddiaları ortaya atıldı. Tüm bunlar tartışılırken Sağlık Bakanlığı nakilleri inceleyeceğini duyurdu. Bu arada son yüz nakli ise Gazi Üniversitesi’nde bir kadın hastaya yapıldı.
Sağlık Bakanlığı Kompozit Doku Nakli Bilimsel Danışma Komisyonu, dün üç üniversitedeki nakilleri değerlendirmek için toplandı. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin kompozit doku nakli ruhsatı iptal edilirken, ruhsatlandırmaya göre ‘diz altından’ yapılması gerekirken, diz üstünden nakil gerçekleştirdiği için Akdeniz Üniversitesi’nin de uyarılmasına karar verildi. Gazi Üniversitesi’nde yapılan yüz nakliyse mevzuata uygun bulundu. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü Vekili Prof. Dr. İrfan Şencan, kararları Radikal’e değerlendirdi:
”Cerrahi işlemler ve tıbbi süreçle ilgili incelemeler devam ediyor. Ameliyatların, ruhsatlandırmasının mevzuatına uygun olup olmadığına ilişkin bir değerlendirme yaptık.”
Hacettepe Üniversitesi ise nakillere ilişkin bilimsel rapor hazırladığını duyurdu. Çavdar’ın ölümüyle ilgili Ankara Cumhuriyet Savcılığı’nca başlatılan soruşturmada ise görevsizlik kararı verildi ve dosya YÖK’e gönderildi. 

Yüz nakli SGK’da
Öte yandan SGK, yüz naklini ödeme listesine aldı. Ancak, Akdeniz Üniversitesi’nin 250 bin TL çıkardığı yüz nakilleri için 100 bin TL civarında bir paranın geri ödeme kapsamına alınacağı belirtiliyor.

Ağabeyimi kobay gibi kullandılar
Komisyonun kararını açıklamasından ardından Hacettepe Üniversitesi’ndeki çift kol ve bacak naklinden sonra yaşamını yitiren Çavdır’ın kardeşi Ümit Çavdır’a ulaştık. Çavdır, Radikal’e şunları söyledi: “Karar bizim açımızdan sevindirici ama içimizi rahatlatan bir karar değil. Pazartesi günü savcılığa suç duyurusunda bulunacağız. Ağabeyim hayat dolu biriydi. Bu ameliyatın ne kadar riskli olduğunu hiç kimse doğru düzgün anlatmadı. Avrupa’da yapılan çift kol ve çift bacak nakilleri başarısızlıkla sonuçlanmışken neden dört büyük organı ağabeyimin öleceğini bile bile yapmaya çalıştılar. Bir kobay gibi kullanıldı. Ameliyattan önce bize imzalatılan belgelerde yüz nakliyle ilgili bilgiler ve ameliyat sonrasında ilaç kullanımının vücutta yaratacağı tahribatla ilgili bilgiler vardı. Kol ve bacak naklinden bahsedilmiyordu. Ağabeyime bu riskler anlatılsaydı bu ameliyat zaten olmazdı. Kimse bizi olaydan sonra ‘başsağlığı’ için aramadı”.

Radikal / 24.03.12