(18.09.12) - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Haziran 2012’de kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre 3.1 puan gerilemeyle yüzde 40.4 oldu.
TÜİK, 2012 Haziran itibarıyla kayıtdışı istihdam sayısının geçen yılın aynı dönemine göre 514 bin kişi azalışla 10 milyon 327 olduğunu tespit etti.
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR) açıklanan Hanehalkı İşgücü Anketi Haziran 2012 dönem sonuçları ise TÜİK verilerinin gerçek tabloyu ortaya göstermekten uzak olduğunu ortaya koydu.
İşsizlik düşük gösteriliyor
DİSK-AR'ın raporuna göre, Türkiye’de çalışma çağındaki her iki kişiden biri çalışmıyor. İşgücüne katılım oranı Haziran 2012 dönemi için %50,8 düzeyinde. İşsiz sayılmayan umudu kesik işsizlerin sayısı ve ev içi emeğin görünmez olmasının sonucunda açığa çıkan bu durum Türkiye’de işsizliği olduğundan düşük gösteriyor.
Değerlendirmeye göre, umudu olmadığı için ya da diğer nedenle son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ve bu nedenle işsiz sayılmayanlar dahil edildiğinde işsizlik oranı %8 değil %13,5, işsiz sayısı da 2 milyon 272 bin değil 4 milyon 3 bin oluyor. Gizli işsiz olarak görülen eksik istihdam da ilave edildiğinde işsizlik oranı %16,5 düzeyinde.
Gençler için ise durum daha da kötü. Her iki gençten biri kayıtdışı çalışırken, umudu kesik işsizlerle birlikte her 4 gençten biri işsiz. Resmi olarak %15,7 olan işsizlik, umudu olmadığı için ya da diğer nedenle son 3 aydır iş arama kanallarını kullanmayan ve bu nedenle işsiz sayılmayan gençler dahil edildiğinde % 24,4’e ulaşıyor. 712 bin işsiz gence karşı 543 bin çalışmaya hazır ancak umutsuzluk başta olmak üzere çeşitli nedenlerle iş aramayan genç var. Geçtiğimiz aya göre işsiz genç sayısı 27 bin artmış durumda.
İşgücüne katılım oranı kadınlar için %30,6 düzeyinde. Çalışma çağındaki her üç kadından yaklaşık olarak sadece biri çalışıyor. Lise ve üzeri eğitime sahip kadınlar erkeklere göre 2-3 kat daha fazla işsizlik gerçeği ile yüzleşiyor. Erkeklerde işsizlik oranı lise mezunları için % 8,2, mesleki ve teknik lise için % 5,9, yükseköğretim için % 7 iken bu oran kadınlarda sırası ile % 17,3, % 17,4, %12,9 seviyesinde. Lise ve üzeri eğitime sahip olanlarda kadınlar için işsizlik % 17,3, erkeklerde %7,5.
Kayıtdışı oransal olarak gerilese de hala kriz öncesi değerlerin üzerinde. 2008 Haziran dönemi ile karşılaştırıldığında kayıtdışı istihdam 401 bin artmış durumda. Erkekler için aynı dönemde kayıtdışı 275 bin azalırken kadınlar için 676 bin artmış görünüyor.
Tarım sektörü kriz öncesine göre 1 milyon 7 bin artmış durumda. Buna göre toplam istihdam artışının % 39’u tarım kesiminde gerçekleşti.
Güvencesiz çalışma hızla yaygınlaşıyor. 2009 yılı haziran dönemi ile karşılaştırıldığında geçici çalışanların sayısı % 35 artarak, 1 milyon 599 binden, 2 milyon 162 bine yükseldi. Geçici çalışmanın yaygınlaştırılması hükümetin istihdam stratejisi açısından bir amaç olarak değerlendiriliyor.
DİSK-AR değerlendirmesinin sonuç bölümünde ise şu ifadelere yer verildi: “Türkiye’de işsizlik sorunu kadınların ve gençlerin çalışma hayatında karşılaştıkları engeller üzerinden ağır bir biçimde yaşanmaktadır. Türkiye’yi küresel sermayenin ucuz işgücü deposu olarak şekillendirmeye çalışan ucuz istihdam stratejisi, temelde çalışma yaşamının yapısını tahrip etmeye odaklanmıştır. İşsizlik sorunu, insan onuruna yaraşır iş ekseninde ele alınmalıdır.”
Raporda ayrıca, mevcut tablo karşısında talepler şu şekilde sıralandı:
1. Haftalık çalışma süresi gelir kaybı yaşanmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
2. Herkese en az 1 ay ücretli izin hakkı tanınmalıdır.
3. Herkes için iş güvencesi ayrımsız bir biçimde uygulanmalıdır.
4. Sendikal hak ve özgürlükler güvence altına alınmalı, sendikal barajlar, noter şartı kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
5. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalıdır.
6. Kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
7. Taşeronlaşma ve kayıtdışı istihdam engellenmelidir.
