TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda dün (15 Nisan) görüşülen, CHP ve HDP’lilerin tepkisine karşın patronlara işçileri ücretsiz izne çıkarma yetkisi veren koronavirüs tedbirleri paketi kabul edildi.
İş Yasası’na eklenen maddeyle üç ay süreyle “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller” dışında işçi çıkarılamayacak. Ancak bu sürede işyeri sahibi, işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilecek. Üstelik bu süre içerisinde işçi ücretsiz izne çıkarıldığı gerekçesiyle “haklı fesih” hakkını da kullanamayacak. Cumhurbaşkanı 3 aylık süreyi 6 aya kadar uzatabilecek. Bu sürede patron işçiyi çıkarırsa brüt asgari ücret tutarında para cezası ödeyerek kurtulacak.
Ücretsiz izne çıkarılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15 Mart’tan sonra işten çıkarılan ve işsizlik maaşı alamayan işçilere (yaşlılık aylığı almamak kaydıyla) günlük 39,24 lira ücret verilecek. Ayrıca bu ödemeden damga vergisi de kesilecek. Bu düzenleme ile birlikte işçi en fazla aylık bin 177 lira ile geçinmek zorunda olacak. Ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işyeri sahibine, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanacak ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte sermayedardan tahsil edilecek
Ücret desteğinden yararlanan işçiler genel sağlık sigortasından faydalanabilecek. Primler işsizlik fonundan karşılanacak.
Kısa çalışma ödeneği
Kısa çalışma ödemelerine ilişkin başvurular hızlı şekilde sonuçlandırılacak. Covid-19 nedeniyle kapitalistlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, sermayedarların beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilecek. Patronun hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte kendisinden tahsil edilecek
Sözleşme ve grevlere erteleme
Toplu sözleşme, uyuşmazlık görüşmeleri, grev ve lokavta ilişkin süreçler 3 ay durdurulacak. Cumhurbaşkanı süreyi 3 ay daha uzatabilecek. Patronların kısa çalışma başvuruları, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeden beyanları doğrultusunda gerçekleştirilecek. Hatalı bilgi verirse yersiz ödemeler işverenden faiziyle alınacak.
Sosyal güvenlik prim ödemeleri, maaş, ek ders, yaşlı ve bakıma muhtaç ailelere yapılan ödemeler, öğrenci bursları gibi belirli bir takvime bağlı olan ödemelerde mücbir sebep nedeniyle işlem süreçlerinin ne şekilde yürüyeceğine Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından karar verilecek. Mücbir sebep hallerinde Hazine ve Maliye Bakanlığı bilişim sistemleri üzerinden yürütülen işlemlerde yaşanabilecek gecikme nedeniyle ilgililere ceza verilmeyecek. Komisyonda, “Kamu ödemelerinde aksaklık yaşanmaması, hak sahiplerinin mağduriyetine yol açılmaması” gerekçesiyle böyle bir düzenleme yapıldığı belirtildi.
Kaçakçılıkla mücadele kapsamında el konulan ve aralarında salgınla doğrudan ilgili maske, eldiven, kolonya, solunum cihazının da bulunduğu tıbbi cihaz ve malzemeler bekletilmeden kamuya tahsis edilecek. Sermaye şirketlerinde 30 Eylül’e kadar, geçen yılın net dönem kârının yalnızca yüzde 25’i dağıtılabilecek. Geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtılamayacak. Ancak devlete ait şirketlerde bu kısıtlama uygulanmayacak.
Su faturalarına üç ay erteleme
Konutlara ve faaliyetleri durdurulan işyerlerine ilişkin su faturası borçları belediyelerce 3 ay süreyle ertelenebilecek. Bu süreler, bitiminden itibaren 3 aya kadar belediye meclisince uzatılabilecek. Bu alacaklar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilecek.
Kaynak / Cumhuriyet
