İsviçre merkezli hava kalitesi şirketi IqAir tarafından yayımlanan Dünya Hava Kirliliği Raporu’nun 2021 verileri yayımlandı. 117 ülkede 6 bin 476 şehirdeki hava kalitesi izleme istasyonlarından alınan ölçümlere göre Türkiye dünyanın en kirli havasına sahip 46’ncı ülkesi. Buna göre Ankara dünyanın en kirli 54’üncü başkenti olurken Iğdır yüzde 66’lık oran ile Avrupa’nın en yoğun hava kirliliğine sahip şehri olarak belirtildi.
Avrupa’nın en kirli şehirleri sıralamasında Iğdır’ı Rusya’daki Krasnoyarsk ve Sırbistan’daki Novi Pazar izledi. Düzce ise Avrupa’nın en kirli beşinci şehri olarak yer aldı.
Öte yandan Temiz Hava Hakkı Platformu’nun yayımladığı Kara Rapor 2021’e göre, 2020 yılında 42 şehirde PM2.5 seviyesi yeterli düzeyde ölçülmedi. 45 ilde ise hava kirliliğinin ulusal sınır değerleri aştığı açıklandı.
Verilere erişilemiyor çalışmalar yapılamıyor
Dilara Şimşek’in BirGün’de yer alan haberine göre, Temiz Hava Hakkı Platformu Koordinatörü Deniz Gümüşel, hava kirliliğinin kansere neden olduğunun altını çizdi:
“PM2.5, yani 2.5 mikrondan küçük ince toz parçacıkları hava kirliliğinin en sinsi bileşenlerinden, insanda kansere neden olan birinci grup etmen olarak tanımlanmış durumda. DSÖ’ye göre nihai olarak ulaşılması gereken yıllık ortalama kılavuz değer 5 iken, Türkiye, 2022 yılı içinde yayınlamayı planladığı Dış Ortam Hava Kalitesinin Yönetimi Yönetmeliği taslağında 2029 yılı sonrasında bile bu değerin tam 5 katı bir limit değer belirliyor. Yani halkımız, bundan sonraki yıllarda da insan sağlığı için tehdit oluşturan miktarın 5 katı daha fazla ince toz soluyacak. Yeni yönetmeliğin, hava kalitesi yöntemine halk sağlığını gözetecek düzenlemeler getirmesi için süreci takip etmeye ve yetkilileri bu konuda uyarmaya devam edeceğiz.”
Şehirlerin yüzde 97’si standardı karşılamadı
2021 Dünya Hava Kirliliği Raporuda öne çıkanlar şöyle sıralandı:
• Dünyadaki şehirlerin yüzde 97’sinin Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) belirlediği hava kalitesi standartlarını karşılamadığını ortaya koydu.
• 2021’in en kirli beş ülkesi sırasıyla Bangladeş, Çad, Pakistan, Tacikistan, Hindistan.
• Hiçbir ülke PM2.5 için DSÖ’nün belirlediği hava kalitesi standartlarını karşılayamadı.
• Raporda yer alan 6 bin 475 şehirden yalnızca 222’si DSÖ’nun PM2.5 standartlarını karşıladı.
• ABD’nin havası en kirli şehri Los Angeles oldu.
• Orta ve Güney Asya dünyanın en kirli 50 şehrinden 46’sına ev sahipliği yaptı. Bölgede DSÖ PM2.5 standartlarını karşılayan sadece Kazakistan’ın iki şehri olan şehir Zhezqazghan ve Chu oldu.