İzmir’in Aliağa ilçesi, Türkiye’de çevre kirliliği denilince ilk akla gelen ilçelerden biri. Bu ilçede petrokimya, demir çelik, termik santral, gübre sanayi, gemi söküm tesisleri gibi çevre kirliliğine yol açan birçok kuruluş yer alıyor.

Temiz Hava Hakkı Platformu, hava kirliliği ve sağlığa etkileri üzerine bu yıl bir çalışma yaptı. İzmir’deki en kötü hava kalitesi Aliağa’da ölçüldü. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yıllık kılavuz değerlerinin iki katından fazla kirlilik tespit edildi.

Bu vahim bulgulara karşın bölgede 5 yıldır Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hava ölçümlerinin verileri paylaşılmıyordu. Bakanlık, geçtiğimiz ekim ayı itibarıyla bölgede hava kirliliği ölçümü verilerini paylaşmaya başladı. Paylaşılan verilerde ise bölgenin hava kalitesinin “iyi” olması dikkat çekti.

Öte yandan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un 22 Ekim’de CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan’ın soru önergesine verdiği yanıtta, İzmir’de 3 yılda hava denetimiyle ilgili 604 denetim yapıldığı, 282 milyar 378 bin 530 TL idari para cezası uygulandığı ve 5 tesiste durdurma işlemi yapıldığı kaydedildi.

“Hava kirliliği 5 yıldır yayınlanmıyordu”

CHP’li Murat Bakan, BirGün’den Aycan Karadağ’a yaptığı açıklamada, “Biliyorsunuz, Aliağa İzmir’in sanayi bölgesi ve yılın belli zamanlarında bu bölgedeki hava kirliliğini gözle dahi görebiliyorsunuz. Buna rağmen bu bölgelerdeki hava ölçüm istasyonlarının verilerine ulaşamıyorduk. Oysa sim.csb.gov.tr adresinden İzmir’in diğer bölgelerindeki durumu anlık olarak görebiliyordunuz. Bu ölçüm verileri 5 yıldır yayımlanmıyordu, defalarca önerge verdik, defalarca basın aracılığıyla kamuoyu yaratmaya çalıştık” dedi.

Bakanlığın soru önergelerine bir kere bile tatmin edici yanıt vermediğini söyleyen CHP’li Bakan, “Her seferinde ölçümlerin kesintisiz olarak yapıldığı ifade edilse de hiçbir şekilde veri paylaşılmadı. Verilerin anlık yayımlanmasıyla ilgili ise her seferinde ‘veri aktarım yazılımı ile ilgili sürecin devam ettiği’ bildirildi. Nihayet, ekim ayı sonunda önergemize gelen yanıtta, 5 yılı aşkın süredir devam eden bu sürecin tamamlandığını öğrendik. Şimdi baktığınızda anlık olarak Foça, Aliağa, Menemen bölgesindeki hava kalitesini görebiliyoruz” diye konuştu.

Bu 5 tesis nerede?

“Tabii anlık görebiliyor olmamız, bu verilerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığı konusundaki şüphelerimizi maalesef gideremiyor” diyen Bakan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bakıyorsunuz; Karşıyaka’da hava kalitesi ‘orta’ iken; Aliağa-Menemen-Foça sanayi bölgesinde ‘iyi’ görünüyor. Bu durumu nasıl sorgulamazsınız? Şüphelerimizin başlıca gerekçesi, iktidarın şeffaf olmayan ve denetim mekanizmaları felce uğratılmış yönetim biçimi. Ancak şüphelerimizi daha da kuvvetlendiren iki husus var: Biri; defalarca ve ısrarla sormamıza rağmen 2016 yılından bu yana yaptıklarını iddia ettikleri ölçümlere dair hiç veri paylaşmamaları. İkincisi de Bakan Kurum’un önergemize verdiği yanıt. Bu yanıta göre İzmir’de 1 Ocak 2019-19 Ağustos 2021 arasında hava konusunda 604 denetim yapılmış, 28 denetimde 2 milyar 378 bin 530 TL idari para cezası uygulanmış ve 5 tesiste durdurma işlemi yapılmış. Bu denetimler İzmir’in nerelerinde yapıldı? Bu idari para cezası hangi bölgelerdeki hangi işletmelere uygulandı? Durdurulan 5 tesis nerede? Bu soruların cevabının peşindeyiz… İzmir’in havasının, İzmirlinin ne soluduğunun peşindeyiz.”