İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi, 21 Şubat Dünya Anadil Günü vesilesiyle yaptığı yazılı açıklamada, dünyada pek çok anadilin yok olduğunu vurgulayarak yetkilileri anadilleri korumaya çağırdı.
Pek çok anadil yok oluyor: İki haftada bir dil...
Açıklamada yok olan dillerle ilgili şu ifadeler kullanıldı:
“BM verilerine göre; dünyada,
- Yaklaşık 5 bini yerli dili olmak üzere 7 binden fazla dil konuşuluyor. Ve bu dillerin yüzde 40'ı yok olma tehlikesi altında.
- Ve her iki haftada bir dil, içinde geliştiği entelektüel ve kültürel ortamla birlikte yok oluyor.
- UNESCO Dünya Tehlike Altındaki Diller Atlası’na göre Türkiye'de üç dil tamamen yok olmuş durumda: Ubik, Mlahso ve Kapadokya Yunancası. Hertevin ise yok olmak üzere. Bir diğer Süryani dili olan Turoyo, Ladino, Gagavuzca, Romanca, Batı Ermenicesi, Hemşince, Lazca, Pontus Yunancası, Abazaca, Suret dilleri ciddi olarak tehlikede olarak görülüyor. Adigece, Abhazca, Kabar-Çerkes dilleri ve Zazaca ise 'kırılgan' diller kategorisinde görülüyor.”
“Anadillere eşit yaklaşılıp, korunmalı”
İHD yaptığı açıklamada , Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Genel Kurulu’nun 1999 yılında aldığı bir kararla 21 Şubat’ı “Uluslararası Anadili Günü” olarak kabul edildiğini belirtti. BM’nin 2019’u da Dünya Yerli Dilleri Yılı ilan ettiği vurgulanarak şu ifadelerle sonlandırıldı:
“Devlet olarak imzalanan BM Dil hakları bildirisine uygun davranılması, anadilde eğitim de dâhil anadilin korunması ve geliştirilmesi noktasında tüm dillere eşit politikaların yaşama geçirilmesi, BM Çocuk Hakları Sözleşmesine konulan buna aykırı çekincelerin ve Anayasa ve kanunlarda anadil hakkını kısıtlayan düzenlemelerin kaldırılması ile anadilin korunması ve geliştirilmesi için gerekli tedbirlerin acilen alınması konularında sorumluluklarını hatırlatıyor, göreve davet ediyoruz.”
