Kanadalı Alamos Gold şirketi, Çanakkale Kaz Dağları’nda Kirazlı mevkinde altın madeni arama faaliyetleriyle, ağaç kesimleriyle, kazı çalışmalarıyla ve siyanürlü ayrıştırma tartışmalarıyla geçtiğimiz aylarda gündemin en belirleyici konularından biri haline gelmişti.
Kanada merkezli Alamos Gold, yeni gelişmelerle birkaç gündür yine Türkiye gündeminde.
Şirket, 13 Ekim 2019 tarihinden sona eren ruhsatlarının yenilenmediğini açıkladı.
Ruhsatın yenilenmemesi gerekçesiyle bölgedeki faaliyetlerini “durdurduğunu” kaydetti.
Elbette, bu iptal anlamına gelmiyor. Çünkü, madencilik ruhsatının iptal edilmediğini belirten şirket, “ruhsat yenilenene kadar” inşaat çalışmalarına ara verdiklerini ifade etti.
Alamos Gold, yaptığı açıklamada, “Şirket ruhsatın yenilenmesi için tüm düzenleyici gereksinimleri ve şartları yerine getirmiş ve makul olarak ruhsatın yenilenmesini bekliyorduk. Şirketimiz, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile ruhsatın yenilenmesi için görüşmelerini sürdürüyor" denildi.
Buradan anlaşılan o ki, Alamos Gold, Bakanlık ile halen temas halinde ve ruhsat yenileme işlemi için Bakanlığın “tasarrufunu” bekliyor. Bu aynı zamanda ruhsat yenileme başvurusunun işlemde olduğu anlamına da geliyor.
Şirket, yaptığı açıklamada, 2010 yılından bu yana “Türkiye makamlarıyla ve yerel halkla” Kirazlı projesi üzerine birlikte çalıştıklarını belirtti. Yerel halkın arkalarında olduğunu söylemeleri tam bir utanmazlık. Açıklamada ayrıca, “sosyal medyada haklarında çok fazla yanlış bilgi dolaştığından, protestolara ve sosyal medya yanlışlarına yol açan bilgileri gidermeye çalıştıklarından” bahsedilmiş.
Alamos Gold ayrıca açıklamasında, ruhsat yenilenmesinin gecikmesi sebebiyle 2020 sonunda üretime geçmesi planlanan projenin gecikebileceğini belirtti. Nitekim, Alamos Gold’un Türkiye’deki iştiraki olan Doğu Biga Madencilik, Twitter’dan yaptığı paylaşımda, “Kirazlı Altın Madeni Projesi Çanakkale il merkezine 30 kilometre, Atikhisar Barajı’na yaklaşık 14 kilometre, Kazdağı Milli Parkı’na 40 kilometre uzaktadır. Kirazlı Altın Madeni projesi kurulum aşamasında olup 2021 yılında faaliyete geçecektir” ifadesine yer verdi.
Haliyle, bu son gelişmeyle birlikte, ruhsat yenileme işlemi tamamlanana kadar maden sahası ve çevresinde hiçbir işlem gerçekleştirilmemesi, şirketin de bu bölgeden çıkartılması gerekiyor. Bu şirketin ve yerli iştirakinin, yereldeki makamlar tarafından hiçbir başvurusunun onaylanmaması da gerekiyor.
Süreç bitmiş değil, bilakis biçim değiştiriyor, rehavete kapılmamak gerek.
Zira, Çanakkale’de Alamos Gold’a karşı mücadele yeni başlıyor. Zaten, bu proje diyelim ki iptal oldu, bu şirketin Kirazlı dışında Çanakkale Çan ve Bayramiç yörelerinde Çamyurt Altın Madeni ve Ağı Dağı Altın Madeni ruhsatları da bulunuyor. O sebeple mücadele enerjisini kaybetmeden dayanışmayla, direnişle devam etmeli…
Gelişmeler de zaten o yönde.
Şirketin, Kirazlı Köyü yakınlarında ÇED raporunda belirtilenden kat kat fazla ağaç kesimi gerçekleştirmesinin ardından maden sahasının yakınında projeye karşı direniş için 26 Temmuz 2019 tarihinde “Su ve Vicdan Nöbeti” başlatılmıştı. Bu yıl sonuna kadar ruhsatın yenilenme ihtimali olabileceğin beklentisine karşı hazırlıklı olan direnişçiler, nöbetin devam edeceğini duyurdu.
Şirketin gizli ajandasında ne var, ne planlıyor şimdilik bilmiyoruz, önümüzdeki günlerde göreceğiz.
Alamos Gold’un ruhsat yenileme sürecinde yerli bir şirketle ortaklığa gidebileceği ve hatta bunun şirkete bir zorunluluk olarak dayatılabileceğiyle ilgili bazı duyumlar var.
Öte yandan, Çanakkaleliler Alamos Gold şirketini şikayet edilebilecek tüm siyasal ve ekonomik kurumlar nezdinde şikayete hazırlanıyor. Malum, şirketin merkezi olan ülke Kanada. Şirket Kanada menşeili ama Türkiye’deki şirketinin ticaret sicil kayıtlarında Hollanda merkezli Alamos Gold Holdings BV’ye ait olduğunu görülüyor. Dolayısıyla işin içinde bir boyutuyla Hollanda da var.
Alamos Gold Inc. şirketinin hisseleri hem ABD’de New York Menkul Kıymetler Borsası’nda (NYSE) hem de Kanada’da Toronto Menkul Kıymetler Borsası’nda (TSX) işlem görüyor.
OECD’ye üye ülkelere ait şirketlerin OECD’ye üye diğer ülkelerde gerçekleştirdiği faaliyetleri düzenleyen bazı kurallar var. Alamos Gold’un OECD’nin belirlediği bu ilke ve kuralları Türkiye’de çiğnediği gerekçesiyle ekonomik bazı yaptırımlara tabi tutulması amacıyla şu anda teknik ve hukuki zemine oturtulan bir dosya hazırlanıyor.
Altın madenciliği faaliyetinin yapılmak istendiği bölgenin doğal ve kültürel bir miras olması sebebiyle ÇED dosyasındaki taahhütlere uyulmaması, usulsüz ağaç kesilmesi ve toprağın sıyrılması, sivil toplum kuruluşlarının ve yurttaşların katılımıyla geniş katılımlı bir görüş alma, istişare etme mekanizmalarının işletilmemesi, bilgilendirme yapılmaması gibi gelişmeler ekseninde dosya oluşturuluyor.
Bu, şikâyet mekanizmasının işletilmesi aynı zamanda buradaki doğa talanının uluslararası kamuoyuna taşınmasını da sağlayacak.
Dosya Türkiye’nin ilgili bakanlıklarının yanı sıra Kanada, ABD ve Hollanda’daki muhatap bakanlıklarla paylaşılacak. Şirketin işlem gördüğü ABD ve Kanada’daki borsalara gönderilecek. Amaç, şirketin bu süreçte finansal kaynaklara erişiminin engellenerek, projelerden ve bölgeden tamamen çekilmesini sağlamak…
Sonuç olarak, projede iptal yok, erteleme var, Alamos Gold halen Kaz Dağları’ndaki varlığını sürdürüyor. Sadece Kirazlı da değil, Çamyurt Altın Madeni ve Ağı Dağı Altın Madeni projeleri de hâlâ gündemde. Tekrar edecek olursak, mücadele yeni başlıyor.
Direnişin, bir arada mücadelenin ve dayanışmanın bu yeni dönemde daha fazla desteğe ihtiyacı var.
Kaz Dağları direnişini yalnız bırakmayalım…
