Ankara’da sağlık meslek örgütleri basın toplantısı düzenleyerek, şehir hastanelerindeki hukuksuzlukları, sağlık emekçilerinin haklarının gasp edildiğini ortaya koydu.
Ankara Tabip Odası (ATO), Ankara Diş Hekimleri Odası, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) ve Devrimci Sağlık İşçileri Sendikası (Dev Sağlık-İş) tarafından ATO binasında düzenlenen basın toplantısında, “Şehir hastaneleri, sağlık hakkını, bütçe hakkını hukuku yok saymaktadır” yazılı ozalit açıldı.
Açıklamayı yapan SES Ankara Şube Eşbaşkanı Kubilay Yalçınkaya “2020 yılı Sayıştay Raporu biz sağlık emek ve meslek örgütlerinin şehir hastaneleri muhalefetini bir kez daha haklı çıkarmıştır” dedi.
Şehir hastanelerinde hukuksuzluklar
Yalçınkaya şehir hastaneleri konusunda Sayıştay raporuna göre ortaya çıkan tespitleri şu şekilde sıraladı:
“* 2019 yılı denetimlerinde tespit edilen usulsüzlüklerin 2020 yılında da devam etmesi,
* 2019 yılında tespit edilen usulsüzlüklerin şirketten tahsili konusunda idarelerin vermiş olduğu taahhüdün 2020 yılında da gerçekleşmiş olmaması,
* 2019 yılında tespit edilen usulsüzlüklere idarenin cevabı ile 2020 yılında aynı usulsüzlüğe vermiş olduğu cevapların tutarsızlığı,
* Şehir hastaneleri maliyetlerinin muhasebeleştirilmesinde usule aykırı uygulamalar, hesapların tam ve doğru gösterilmemesi,
* Süreç içinde değiştirilen sözleşmelerle, sözleşmelere aykırı uygulamaların ve usulsüzlüklerinde yolunun açılması. Sözleşmelerde yapılan değişikliklerle yıllar içerisinde Sayıştay raporlarında tespit edilen sorunların giderilmeye çalışıldığı izleniminin vermesi, ticari sır kapsamında saklı tutulan sözleşmelerin nüshaları arasındaki tutarsızlıklar tespit edilmiştir.
* Şehir hastanesi kapsamında yapılan harcamaların hem genel bütçe hem de döner sermeye bütçesinde açıklara neden olması, şehir hastanelerinin sağlığa ayrılan bütçede kambur haline gelmesi, Sağlık Bakanlığına genel bütçe kapsamında; 58.9 milyar ödenek ayrılmış olup 65.2 milyar gider gerçekleşmiştir, döner sermaye bütçesi kapsamında da; 62.3 milyar gelir elde edilmiş, 69.4 milyar gider gerçekleşmiştir. Genel bütçe kapsamında ödenek üstü harcama 13.2 milyar, döner sermaye dönem net zararı 7.1 milyar olmuştur.
* Şehir hastaneleri devasa büyüklükleri yanında devasa usulsüzlükleri diğer kamu hastanelerinde Sayıştay denetimlerini engellemesi nedeniyle, Sayıştay raporlarında ŞH usulsüzlüklerin merkezi olmuştur. Sağlık Bakanlığına bağlı 900’ün üzerinde hastanede 6 sorun tespit edilirken, 13 Şehir hastanelerinde 31 eksiklik tespit edilmiştir.”
Şehir hastanelerinde usulsüzlükler
Yalçınkaya, raporda tespit edilen usulsüzlükleri ise şöyle sıraladı:
“* 2019 yılı Sayıştay Raporunda 27 usulsüzlük tespit edilmiş olup; bu eksikliklerden ‘21 eksiklik yerine getirilmemiş’, ‘3 eksiklik kısmen yerine getirilmiş’, ‘2 eksiklik yerine getirilmiştir’.
* 2020 Sayıştay Raporu kapsamında 37 eksiklik tespit edilmiş olup, bu eksikliklerin 31 tanesi Şehir Hastaneleri’ndeki sorunlardan oluşmaktadır.
* Şehir Hastanesi’nin maliyetleri kapsamında şeffaflığı engelleyen, idarenin Şehir Hastanesi kapsamında borç stokunun gerçek değeri ile gösterilmediği tespit edilmiştir.
* Şehir Hastanesi’nde muhasebe kayıtlarında taahhüt edilen talep garanti miktar ve tutarlarının muhasebeleştirilmediği bilançoda gösterilmediği tespit edilmiştir.
* Şehir Hastanesi maliyetlerinin muhasebeleştirilmesinde usule aykırı uygulamalar tespit edilmiştir.
* Teminat mektuplarının muhasebeleştirilmesinde hesaba alındığı dönem döviz kurunun esas alınmadığı, fazla kayıt yapıldığı tespit edilmiştir.
* Şehir Hastanesi ilk kullanım bedeli hesaplanmasında bir gün fazladan hesaplanma yapıldığı tespit edilmiştir.
* Yabancı para cinsinden borçlanma oranında idarenin kendi tadil sözleşmelerini değil şirketin bildirdiği sözleşmeleri alması nedeniyle, fazladan ödeme yapıldığı tespit edilmiştir.
* Bazı Şehir Hastaneleri dönemsel beyanlarında öz kaynak tutarının %20’den az olduğu tespit edilmiştir. Şirketlerin söz konusu dönemlerde idareye mali tablolarını sunmadıkları veya mali tabloların bir kısmını sundukları tespit edilmiştir.
* Görevli şirkete ödemenin kullanım bedelinde usule aykırı şekilde döviz kuru uygulandığı, yabancı para ile borçlanması durumunda döviz kuru düzeltme katsayısı uygulanması gerekirken, öz kaynaklarında da döviz kuru düzeltme katsayısı uygulandığı, bu düzenlemeden faydalanmak için gerekli başvurularında şirketler tarafından yapılıp yapılmadığının belirlenemediği tespit edilmiştir.
* 2020 yılının artık yıl olması nedeniyle bazı Şehir Hastanesi’ne fazla gün üzerinden ödeme yapıldığı tespit edilmiştir.
* Ekipman listelerinin sözleşmeler yapıldıktan sonra oluşturulduğu, bu sayıların toplam sabit yatırım tutarında revizyon şeklinde yansıyıp yansımadığının tespit edilemediği ifade edilmiştir.
* Ekipmanların teknik şartnameye uygun olmadığı, kabulünün buna rağmen gerçekleştiği ifade edilmiştir. Örneğin ‘sessiz kabin’ için gerekli şartname şartlarına uyulmadığı, Ankara Şehir Hastanesi’nde teknik şartnameye uygun olmayan 14 kalem ekipmanın bulunduğu, 18 ekipmanın ise şartnameye uygun olduğu ancak sağlık hizmeti sunumu için yetersiz olduğu tespit edilmiştir.
* Teknik şartnamenin ayrıntılı hazırlanmaması hem nitelikli denetimi engellediği hem de şirketlere hareket alanı açtığı tespit edilmiştir.
* Sözleşme eklerinde bulunan ekipmanların hastanelerde bulunmadığı hastanelerde yapılan denetimlerde tespit edilmiştir. Bu ekipmanların toplan yatırım bedelinden düşürülmediği, olmayan ekipman için hem kullanım bedeli ödendiği hem de bakım onarım bedeli ödendiği ifade edilmiştir.
* Şehir Hastanesi eksik imalat ve ekipman sorununun tespitinde önemli olan muayene ve kabul işlemleri için gerekli evraklar komisyona verilmemiş yada eksik evraklar verildiği tespit edilmiştir.
* Konya Şehir Hastanesi proje 838 yatakla ihale edilmiş, inşaat sürerken gözlemciler tarafından inşaatın 1.250 yatak sürdüğü tespit edilmiş. İdarenin böyle bir talebi şirketinde başvurusu olmamasına rağmen projenin ancak 2018 yılının sonuna doğru şirketin 1250 yatak başvurusu olmuş, reddedilmesine rağmen kamuya maliyet artırarak proje yapıldıktan sonra 2020 Kasım ayında 1.250 yatak şeklinde onaylanmış. Projenin kamuya maliyetinin arttırıldığı tespit edilmiştir.
* Her bir hizmet için ayrı ayrı ekipmanlar toplam yatırım tutarına eklenip maliyetler arttırılırken, işletme döneminde iki ayrı hizmet için tek ekipmanın kabulü tespit edilmiş. Eksik getirilen ekipman maliyetten düşürülmediği tespit edilmiştir.
* Bazı Şehir Hastanesi şantiye, işçi baraka ve iş makinaları park alanlarına bahçe bakım hizmeti verilmiş gibi gösterilerek ödeme yapıldığı tespit edilmiştir.”