16 Ağustos 2012

Doğu Kudüs'te yaşayan Filistinliler belki de en kötü zamanlarını yaşıyorlar. Filistin-İsrail ihtilafının sürmesi ve Kudüs'ün geleceği üzerindeki belirsizlik nedeniyle Doğu Kudüs'ün 360 bin sakini siyasi “yetimdir”. Ne Filistin Yönetimi'nin bir parçası olmalarına izin veriliyor, ne onun pasaportunu alabiliyorlar, ne de onun yönetiminden yararlanıyorlar. İsrail vatandaşı da değiller. İsrail, kutsal şehri işgal ettiğinden beri ve İsrail devletine ilhak ettiğinden beri Kudüs'te olan Filistinlilere kalıcı ikamet veriyor. Ve dünya üzerinde hiçbir ülke İsrail ilhakını tanımazken, Filistinlilerin kendi yerel kurumlarını muhafaza etmelerine izin verilmesinde çok az başarı kaydedildi.

İsrail'in sözlerine ve ABD'nin taahhütlerine karşın Oslo Anlaşmalarından beri şehir tecrit edildi ve özerkliği engellendi. De facto Filistin referans noktası olan Doğu Evi (Orient House) İsrail emriyle kapatıldı. İsrail bu kapatma için olağanüstü hal yasalarını kullandı. Benzer şekilde ticaret odası da kapatıldı, Filistinli tüccarların bu örgüte üye olma hakları engellendi.

Filistin milliyetçiliği kokan her etkinlik, İsrail polisi tarafından süratle durduruluyor. Doğu Kudüs futbol şampiyonunun başarısını kutlama girişimi, kutlamaların arkasında gizli olarak Filistin Yönetimi olduğu iddiasıyla reddedildi.

Yıllardır süren işgal boyunca hayatta kalan tek kurum, Kudüs Elektrik Şirketi'dir. Bir imtiyazla çalışan bu özel şirket, Beytüllahim ve Ramallah bölgelerinden mahalli belediyeler ile Doğu Kudüs belediyesinin sahipliğindedir. Doğal olarak bu sonuncusunun sandalyeleri, İsrail'in yerel nüfusun ve uluslararası toplumun iradesine karşın doğu ve batı Kudüs'ü birleştirme kararırından beri seçimleri Filistinliler tarafından boykot edilen İsrail belediyesi tarafından devralındı.

Yıllar geçtikçe bu şirket kendi elektriğini üretme yetisini yitirdi ve bir dağıtım şirketine dönüştü. Şimdiyse ona elektrik sağlayan İsrail şirketi, artan borçlarından dolayı şirketi devralma tehdidinde bulunuyor. Kudüs Elektrik Şirketi'nin yaklaşık 100 milyon dolar borcu var. Sorunun bir parçası, Filistin İntifadası patlak verdiğinde Filistinliler, özellikle de mülteci kamplarındakiler, elektrik faturasını (yanı sıra su faturası ve vergileri) ödemeyi durdular. Fatura toplayamadığından şirket, Filistin Yönetimi'nden kendisine yardım etmesini ya da mülteci kamplarında yaşayanların faturalarını üstlenmesini istedi.

Kudüs'ün sorunları sadece Elektrik Şirketi'nin şimdiki krizi ile sınırlı değildir. Belki de en büyük problem, şehrin “yetimleri” tarafından devamlı dile getirilen, sorunlarını çözmek için genel hiçbir mekanizmanın olmamasıdır. Mahalli suç, çözümsüz sürüyor, bu da büyük ailelerin yararına ve çetelere onları koruması için para verenlerin yararına bir paralel (fakat gelişigüzel) güvenlik sistemi yaratıyor.

Filistinliler birbirlerine karşı İsrail mahkemelerine gitmeyi tercih etmiyorlar ve İntifada sırasında mahalli hakemlik fikri ortaya atıldı. Fakat bu mahalli tasarlanmış mekanizma şimdilerde yozlaşmış vaziyette. Hakemlik, insanların onun kararlarına güvendiği ve uyduğu zamanlar iyi çalışır. Burada olan ise Kudüs'te örgütlü suçun itibarlı görülen bir hakemi önererek ve sonra bu hakemleri onların da şişkin bir yüzde alacağı abartılı anlaşmalar yapmaya zorlayarak güçsüz bireylerden yüklü miktarlarda para almak için hakemliğin mükemmel bir araç olduğunu keşfetmesidir.

Filistin Yönetimi müdahale edemiyor ve İsrailliler, örgütlü suçlular ve çetelerin bu yükselişini engellemeye neredeyse hiç ilgi göstermiyorlar.

Bazı sözde milliyetçilerin de bu haydutlukla işbirliği yaptığı ve bundan çıkar sağladığı görülüyor. Sonuç ise mahalli bütünlüğün ve ulusal işbirliğinin ciddi bir erozyona uğraması oluyor.

Filistinli liderler, Kudüs'ün ulusal mücadeledeki önemini hatırlatmayı sürdürürlerken, siyasi düzeyde bir anlaşmaya varılsa bile Filistinlilerin başkentleri ilan ettikleri şehrin, çeteler ve suçlular tarafından yönetilen iç boş bir kabuk olduğunu keşfetmeleri kuvvetle muhtemeldir.

Davud Kuttab, dünyaca tanınmış bir Filistinli gazetecidir.

Amerikan haber sitesi The Huffington Post'tan kizilbayrak.net tarafından çevrilmiştir