Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1.002,52 lira; gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı (yoksulluk sınırı) ise 3.265,55 lira olarak belirlendi.
Türk-İş verilerine göre; fiyat artışları nedeniyle geçtiğimiz aya göre mutfak için 18 lira daha fazla harcama yapmak gerekiyor. Ailenin yaşama maliyeti ise bir ayda 57 lira arttı.
Yapılan hesaplamada, 4-6 yaş grubundaki bir çocuğun gıda harcaması için ayda 196 lira gerektiği görülüyor. 2013 yılının ilk altı aylık döneminde geçerli olacak net aylık asgari ücret ise 773,01 lira olarak belirlendi. Bekar bir işçi için belirlenen bu tutar, asgari ücretli çalışanın 4 çocuklu olması durumunda asgari geçim indirimi nedeniyle 36,69 lira arttı. Bir başka ifadeyle, bir aylık net asgari ücret dört çocuğun gıda harcamasını bile karşılamaktan uzak kalıyor.
ASGARİ ÜCRET YOKSULLUK SINIRININ YÜZDE 24'ÜNÜ KARŞILIYOR
Asgari ücret, açlık sınırı olarak tanımlanan tutarın yüzde 77’sini, yoksulluk sınırı olarak tanımlanan tutarın ise ancak yüzde 24’ünü karşılayabiliyor. Diğer bir ifadeyle, asgari ücret almakta olan bir çalışan ailesi ile birlikte ancak 23 gün dengeli beslenebilmekte, insan onurunun gerektirdiği yaşama düzeyini ise sadece 7 gün için sağlayabiliyor.
MUTFAK ENFLASYONU
Ocak 2013 ayı itibariyle “mutfak enflasyonu”ndaki değişim şöyle oldu:
-Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 1,78 oranında arttı.
-Yılın ilk ayı itibariyle artış oranı yüzde 1,78 oldu.
-Gıda enflasyonunda oniki ay itibariyle artış oranı yüzde 4,55 oranında gerçekleşti.
-Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 5,93 olarak hesaplandı.
GIDA FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİM
Türk-İş verilerine göre; gıda harcaması çalışmasına temel alınan beslenme kalıbında yer alan ürünlerin fiyatlarında Ocak 2013 itibariyle gözlenen değişim şöyle ifade edildi:
-Süt, yoğurt, peynir grubunda; süt fiyatında artış görülürken yoğurt ve peynir fiyatında önemli bir değişiklik gözlenmedi. Peynir ve yoğurt fiyatlarında markalar itibariyle önemli bir fiyat farklılığı görülmezken, süt fiyatında 1,59 ile 2,99 lira arasında değişen fiyat aralığı dikkati çekti.
-Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat gibi ürünlerin bulunduğu grupta; et, tavuk ve sakatat ürünleri (ciğer, böbrek vb) fiyatlarında bir değişiklik görülmedi. Balık fiyatı tüketimi fazla olan hamsi ve istavritte biraz arttı. Yumurta fiyatı ise değişmedi. Bakliyat ürünlerinden (nohut, mercimek, kuru fasulye, barbunya vb) kuru fasulyenin fiyatında artış görülürken kırmızı mercimeğin fiyatında ucuzlama tespit edildi. Diğer bakliyat ürünlerinin fiyatı ise değişmedi.
-Ağırlaşan kış şartları ve havaların soğuması çalışanların mutfağını olumsuz etkilemeye devam ediyor. Geçtiğimiz ay ortalama kilogram fiyatı 2,91 lira olarak hesaplanan yaş sebze-meyvenin fiyatı bu ay 2,96 lira oldu. Sebze ortalama fiyatı geçtiğiz aya göre biraz azalsa da meyve fiyatında artış sözkonusu oldu. Hesaplamada -her zaman olduğu gibi- pazarda bol bulunan mevsim ürünleri temel alındı.
-Ekmek, pirinç, un, makarna, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; önemli bir fiyat değişikliği tespit edilmedi.
-Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı, margarin, zeytinyağı ve ayçiçeği yağı fiyatı bu ay değişmedi. Siyah zeytin fiyatı düşük de olsa biraz gerilerken yeşil zeytin fiyatı aynı kaldı. Şeker, bal, reçel, pekmez, tuz, salça fiyatı da değişmedi. Baharat ürünleri (kimyon, nane, karabiber, vb) ile yağlı tohum ürünleri (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb) fiyatı da aynı kaldı. Benzeri biçimde çay ve ıhlamur fiyatı değişmedi.
Yurt / 28.01.13
