Metal İşçileri Birliği, MESS kapsamındaki Sarkuysan ve Kroman fabrikalarında çalışan işçilerle TİS'in ön hazırlıkları, TİS talepleri ve sürecin örgütlenmesine dair görüştü. TİS’e dair hazırlanan anketler işçilere ulaştırıldı.
Anketlerden ve yapılan sohbetlerden yansıyanların bir kısmı şöyle:
Sarkuysan ve Kroman işçileri TİS'de temel taleplerinin ücret ve sosyal haklarda iyileştirmeler olduğunu belirttiler. Her iki fabrikadan işçiler, patronların TİS sürecinde pandemi-kriz bahanelerini kullanmalarına izin vermeyeceklerini söylediler. Salgın sürecinde üretimin devam ettiğini, Türkiye'nin kâr yapan sermayedarlar listelerinde bu fabrikaların sahiplerinin de yer aldığını bildiklerini sözlerine eklediler.
İşçiler TİS'e dair bugünden seyyanen zam uygulamasının temel taleplerinin olduğunu vurguladılar. Bununla birlikte Sarkuysan ve Kroman işçilerinin TİS'in kesinlikle 3 yıl olmaması, TİS sürecinin her aşamasında işçinin onayına başvurulması, son dakika Türk Metal uzlaşmasına imza atılmaması konularında birleştikleri görüldü. Yapılan sohbetler ve anketlerden işçilerin eğitim gündemine ayrıca önem atfettiği yansıdı. İşçiler tarafından sendikal eğitimlerin yetersiz olduğu, bu konuda daha özenli, kapsayıcı ve ısrarlı davranılması gerektiği dillendirildi. Bu gündeme, “İşçiler gelmiyor, yanıt vermiyor.” darlığından bakılmaması gerektiği yer yer vurgulandı.
MİB'in anket yaptığı işçilerden aldığı görüşler şu şekilde:
Sarkuysan işçisi:
“Önümüzde bir TİS var. Henüz hazırlıklar tam başlamadı. Geçtiğimiz senelerden dersler çıkararak bu senenin hazırlıkları, talepleri ve mücadele yol-yöntemleri belirlenmelidir. İşçilerin her süreçten haberdar edilmesi, görüşmelerin canlı yapılması şart. Metal işçileri olarak ‘Yapacak bir şeyimiz yok!’ deyip Türk Metal sözleşmesine imza atılması deneyimlerini yaşadık. Bu örnekler kesinlikle kabul edilemez. Taleplerimiz belirlendikten sonra asla vazgeçmemeliyiz. Hazırlığımız bu yönde olmalı.”
Kroman işçisi:
“Bir yandan kriz, bir yandan pandemi, artan enflasyon yaşam standartlarımızı düşürdü. Bu açıdan TİS'de kesinlikle ücret ve sosyal haklarda önemli iyileştirmelerin yapılması gerekiyor. Patronların üretimi nasıl devam ettirdikleri, kârlarını nasıl da artırdıkları ortada. Mesailerle ancak toparlanabildiğimiz değil, çıplak ücretimizin ihtiyaçlarımıza yetmesini istiyoruz.”
Kroman işçisi:
“TİS ya da başka bir gündem olsun, işçiler olarak doğru olan neyse, yapılması gereken neyse bunu yapmakta zorlanıyoruz. Çeşitli nedenleri var; mesela artan işsizlik, Türkiye ortalaması... Asgari ücretin temel alındığı diğer fabrikalardan bir nebze yüksek ücret alıyoruz. Sınırlı da olsa sosyal haklar var. Hep daha kötüsünü gördüğümüz için bunlarla yetinebiliyoruz. Türkiye'nin işçiler açısından bu içler acısı koşulları bizim de harekete geçmemizi engelliyor. Açıkçası, bu koşullar haklı, doğru bildiklerimiz için işten atılmayı göze almayı zorlaştırdı. İşçi diyor ki işten atılırsam aileme kim bakacak, işten atılırsam açım! Bu düşünce yaygın, bir yanıyla da gerçek. Bu durum içimizi de kemiriyor.
İkinci konu ise şu. İşçiler olarak almamız gereken herhangi bir konuda tutum almamamız, gerici bir konuma düşmemiz; bizi eğitmesi, bize bilinç aşılaması gereken aydın, ilerici, solcu vb. yaptıkları yanlışlar, almadığı sorumluluklarla da ilgilidir. Mesela fabrikamızda temsilcisi, yöneticisi vb. işçiye ne kadar örnek oluyor?
Bizler temsilcilerimizden, yöneticilerimizden her durumda, her koşulda işçiyi satmayacak, işçiyi savunacak, işçiye küsmeyecek, işçiyi her daim ileri taşıyacak bir anlayış, tutum ve sorumluluk bekliyoruz. Bu olmadığı için bizler de daha küskün ve inançsız oluyoruz, daha geri bir konuma düşüyoruz. Eksikliklerimiz çok, işçiler olarak sorumluluklarımız da çok, bunu biliyorum. Ama önümüzde yürüyenlerin bize her anlamda örnek olmasını bekliyorum. Bu olduğunda emin olun ki biz tek tek işçiler değil, işçi sınıfı oluruz.”
Kroman işçisi: İşçi sınıfının siyasallaşması için eğitim şart!
“TİS'e dair ikramiyelerin maaşlardan ayrı tutulmasını istiyoruz. Yasalaşan hak kayıplarına karşı TİS'in önleyici, işçi haklarını koruyucu bir işlev görmesi gerek. Bunun için sözleşmede ‘Yasada olduğu gibi uygulanır’ maddesi kaldırılmalıdır. Tamamlayıcı Sağlık Sigortası’nın tüm aile üyelerini kapsamasının da önemli olduğunu düşünüyorum. Bayram paralarının ve hafta içi mesai ücretlerinin de yükseltilmesi TİS'e eklenmelidir.
Bu taleplerin yanında daha da önemli gördüğüm bir konu var, eğitim meselesi. İşçinin bilinçlenmesine gereken önemin verildiğini ben düşünmüyorum. Kroman'da 10 yılın altında çalışan genç işçiler çok. Özellikle bu işçilerin Türkiye işçi tarihine, kendinden önceki kuşakların nasıl haklar kazandığına, nasıl mücadele ettiğine dair bilgilendirilmesi gerekir. Bu deneyimleri görmesi kendisini de geliştirir, taleplerini de şekillendirir. Sendikal eğitimler bitmiş bir durumda. Eğitimin hakkıyla yapılması gerekiyor.”
Kroman işçisi:
“TİS yaklaşıyor, talepler belirlenecek, kazanmak için birlikte hareket etmek şart! Bizim elimizi kolumuzu bağlayansa birlik olmamak! Kendi fabrikamızda bile birbirimizden bihaber olabiliyoruz. Halbuki, diğer fabrikalardan Sarkusyan'dan, ZF SACH'dan vb. işçilerle diyalog halinde olmalıyız. Bu tek başına belli yöneticilerin, temsilcilerin işi olmamalı. Hatta Türk Metal fabrikalarından işçilerle ilişki kurmalı, iletişim içinde olmalıyız. Bence taleplerimiz noktasında kazanıcı olan şey başta fabrikamız olmak üzere, MESS kapsamındaki diğer fabrikalarla birlik olmak, ortak hareket etmektir."
Kızıl Bayrak / Gebze