Koronavirüs salgını fabrikalarda işçiler arasında hızla yayılırken, Kocaeli'de bulunan Özka Lastik fabrikasından bir grup işçi ile salgın sürecinde yaşananlar üzerinde konuştuk.
Aşırı kar hırsından kaynaklı işçileri yoğun bir tempoda çalıştıran ve sürekli iş kazaları ile anılan Özka Lastik, salgının yayılma hızının en yüksek olduğu dönemlerde bile çalışmaya devam etti. Bunun sonucunda ise 22 Özka Lastik işçisinin testi pozitif çıktı ve şu an aileleri ile birlikte karantinadalar.
Röportaj yaptığımız işçi arkadaşlarımız salgın sürecinde fabrikayı şu şekilde anlattılar:
“İlk günden beri içerisi karışık, herkes panik içinde. Ama kimse korkudan pek ses çıkaramıyordu. Çalışma koşulları ve hastalıkla ilgili bize önlemler çok sonra geldi. Bunun neticesi olarak 22 pozitif vaka çıktı. Hatta belki de daha fazlası vardır. Buna eminim. Çünkü çoğumuza test yapılmadı.”
Bizdeki problem en başından beri önlemsizlik. Hiçbir önlem alınmadı. Salgın ortaya çıktığı gündem beri aynı şekilde çalışmaya devam ettik. Sonrasında servislerde mesafeler koymaya başladılar. Durum ciddileşip ülke genelinde pozitif vaka sayılar artınca yemek ve çay molaları ile oynadılar. Ama bu alınan önlemlerin hiçbiri yeterli değildi. Sonuçta içeride insanlar temas halindelerdi. Bunun için de maske dağıttılar. Bu maskelerde 2 saatlik kullan at maskeleriydi. Bunları bize gün boyu için verdiler. İnsanlar da çalışırken terledikleri için ya takamıyorlar ya da hemen kullanıp atıyorlar. Bu maskeleri takınca da pek bir şey değişmiyor. Bizler çay molalarında beraberiz, yemekte karşılıklı oturuyoruz.”
İşçiler, 22 kişinin Covid-19 testinin pozitif çıktığı fabrikadaki virüsün yayılma ortamını şu şekilde anlattılar:
“İnsanlar soyunma odalarında burun buruna 10 cm aralıklarla giyiniyor. Maske ne kadar önleyebilir ki? Zaten maske dağıtma uygulaması çok sonralarda başladı. Birkaç noktaya dezenfektan koymaya önlem diyemeyiz. Biz işçiler olarak dikkatli olmaya, mesafeyi korumaya çalıştık ama sonuçta aynı çalışma ortamında ister istemez bunu korumayı başarmak zor oluyor.”
Süreç boyunca “önlemler noktasında hep bir kuşkumuz vardı” diyen işçiler, tüm işçilerin böylesi düşünceleri çeşitli vesilelerle dile getirildiğini vurguluyorlar.
Valiliğin karantinada olanların idari izinli sayılacağını belirten genelgesini hatırlatan Özka Lastik işçileri, karantinada olanlara yönetim tarafından ya senelik izne ya da ücretsiz izne çıkacağı söylendiğini, ancak bu durum hakkında hala net bir bilgi verilmediğini belirtiyorlar. İşçiler buradan doğru yaşanabilecek hak kaybına karşı öfkeliler.
DİSK/Lastik İş Sendikası'nın yetkili olduğu Özka Lastik'te işçiler sendikanın tutumundan da memnun olmadıklarını dile getiriyorlar. Sendikanın tutumunun yetersiz olduğunu düşünen işçiler, toplu sözleşme sürecinin olduğu şu süreçte sendikanın kendilerine daha ilgili davranmasını bekliyorlar.
Lakin süreç boyunca sendikanın işçilerin beklentisini karşılayacak bir çaba içerisinde olmadığı göze çarpıyor. Özka işçileri, toplu sözleşme görüşmelerinin hemen askıya alınmasına, sendikanın ise görüşmelerin askıya alınana kadar etkin bir süreç örmemesine ve salgın karşısındaki atıllığına tepkililer.
Salgın boyunca uzun süre üretime ara vermeyen Özka Lastik, 13 Nisan tarihinde üretime 1 hafta ara verdiğini, bu hafta sonu ise arayı 1 hafta daha uzattığını açıkladı. İşçiler yönetimin işçi sağlığını düşündüğü için üretime ara verdiğini düşünmüyorlar. Test yaptıranların çoğunun sonucunun pozitif çıkması nedeniyle patronun üretime ara vermek zorunda kaldığına inanıyorlar.
Ayrıca bu süreçten patronun karlı çıkacağının da ortada olduğunu söylüyorlar. Şöyle ki, üretime ara verildiğini duyuran sendika baş temsilcisinin işçilere gönderdiği mesajda şu bilgiler yer alıyor: “İlk hafta 4 gün bizden, 3 gün işverenden. İkinci hafta 4 gün bizden, 1 günde 23 Nisan tatili. Cumartesi işbaşı.”. Üretime ara verilen sürenin birçoğu, işçilerin ücretli izin hakları gasp edilerek karşılanıyor. İşçiler bu duruma tepki gösteriyor.
Bu durumun işçilerle dalga geçmek olduğunu ifade eden Özka Lastik işçileri tepkilerini şu sözlerle dile getiriyor: “İlk hafta 4 gün bizden giderken 3 gün patrondan gidiyor. Tuhaf olansa biz haftanın 6 günü çalışıyoruz. Cumartesi zaten sokağa çıkma yasağı var. Yani patron sadece ilk hafta için 1 gün vermiş oluyor. İkinci hafta ise hiçbir şey vermiyor. Yani hep bizden gidiyor.” Ayrıca karantinada salgınla boğuşurken işçilerin bir de böylesi sorunlarla karşılaşması işçileri oldukça rahatsız ediyor.
Özka Lastik işçileri, bu sorunlar karşısında işçilerin daha fazla birlik ve beraberlik içinde olması gerektiğini düşünüyor. Özka Lastik işçileri fabrikada çalıştıkları arkadaşlarına ve tüm işçilere “İşçiler birlik olmalı ki bu dönemde hayatımızı kurtaralım. Birlik olmalıyız ki taleplerimizi savunması için sendikamızı daha fazla harekete geçirelim.” şeklinde seslenerek, içinden geçilen süreçte nasıl hareket edilmesi konusunda uyarıda bulunuyorlar.
Kızıl Bayrak / Kocaeli
