Türk Tabipleri Birliği, depreme dair bilgilendirme ve önerilerini konusunda uzman kimliklerle canlı yayın aracılığı ile aktardı. Saat: 15.30’da başlayan ve 1 saat süren canlı yayında Şebnem Korur Fincancı’nın açılış konuşmasının ardından TTB Merkez Konsey adına Vedat Bulut şu bilgilendirmeyi aktardı:
Koordinasyon ve işbirliği: Sağlık hizmetlerinin sunulması ile ilgili olarak Türkiye Afet Müdahale Planı’nda (TAMP) koordinasyon sorumluluğu Sağlık Bakanlığı’ndadır. Bu süreçte kamuoyunun tüm bileşenlerinin gücüne gereksinim bulunmaktadır. TTB olarak uzmanlık derneklerimizin ve tüm üyelerimizin bilgi ve yetkinliğini her türlü koordinasyonda sunmaya hazır olduğumuzu yineliyoruz. Sağlık Bakanlığı’na ilgili yazımız gönderilmiştir ve henüz yanıt alınamamıştır. İllerde kurulan afet koordinasyon merkezlerinde tabip odalarının ve ilgili sağlık ve emek örgütlerinin temsilcilerinin bunması yarar sağlayacaktır.
Arama-kurtarma: Acil kurtarma ekiplerinin bir kısmının bölgeye ulaştığını ve farklı illerden yeni ekiplerin de yola koyulduğunu öğrenmiş bulunuyoruz. Fakat konuya dair bir hayli eksiklikler olduğu da gözlemlerimiz arasındadır. Maalesef birçok bölgede halk kendi imkanları ile baş başadır. Bu konuda kamu otoritesini doğru bir planlama ve hızlı hareket etmeye çağırıyoruz. Bu konuda vatandaşlarımızın üzerine düşen, ekiplerin ulaşımını engelleyebilecek her türlü gereksiz ulaşım hareketliliğinden kaçınmak ve enkaz alanında yetkililerin talimatlarına ve yönlendirmelerine uyum sağlamaktır.
Yaralıların tedavisi: Enkaz kaldırma çalışmaları sürerken şu anda hayatta olanların hayatta tutulması ve tedavilerinin sağlanması gerekmektedir. En kısa zamanda bölgedeki sağlık kurumları ve personelinin durumu hakkında hızlı bir değerlendirme yapılmalıdır. TTB bu konuda görev almaya hazırdır. Merkez Konseyi ve tabip odalarımızın yönetimleri olarak çalışmalar ilk andan itibaren başlatılmıştır. Tabip odalarımızın tamamında da oluşturulan kriz masaları aracılığı ile gönüllü hekimleri listelemekte ve bunları kamu otoritesine bildirmektedir.
Barınma: Şu an için bölgede yaşayanlar için barınma çok ciddi bir sorundur. Deprem bölgesinde vatandaşlarımızdan gerek can güvenlikleri gerekse de arama-kurtarma-sağlık çalışmalarının etkililiği için hasarlı-riskli yapılara girmeme ve uzak durmaya özen göstermelerini bekliyoruz. Ancak, hava çok soğuktur. Başta, yaşlılar, engelliler, gebeler, anne ve çocuklar gibi öncelikli gruplarının tespit ederek hızla güvenli barınma alanlarına yönlendirmeleri gerekmektedir. Bölgede daha önce tanımlanmış ve hâlâ kullanılabilecek durumdaki güvenli alanların ilanı ve grupların buralara yetkililerce yerleştirilmesi gerekmektedir. Ancak bu hava koşulları ile bölgedeki olanaklar yeterli olmayacaktır. Yine kırılgan gruplardan başlayarak, tahliye koridorları ile en yakın uygun illere kişilerin geçici barınması sağlanmalıdır. Yoksa bu gruplarda büyük kayıplar yaşamamız olasıdır.
Mevcut durumun saptanması: Bölgenin mevcut durumunun hızlı değerlendirme yöntemleri ile değerlendirilmesi bir an önce yapılmalıdır. Bu değerlendirme farklı disiplinlerden gelen bilim insanlarının desteği ile gerçekleşebilir. Bölgede şu andan itibaren geçerli olan riskler ortaya konmalıdır.
Bilgi kirliliği ile mücadele: Her olağanüstü durumda olduğu gibi başta sosyal medya ortamı olmak bilinçli ya da bilinçsiz şekilde yayılan bilgi kirliliği ile karşı karşıya kalacağımız bir dönem içindeyiz. TTB düzenli bilgilendirmeler ile bu durumla mücadele edecektir. Süreci yakından takip ederek güncel ve yakın/orta/uzak vadeli önerilerini yetkililer ve kamuoyu ile paylaşacaktır.
İlaç ve tedaviye erişim: Özellikle deprem bölgesinde bulunan veya diğer illere yakınlarının yanına göç eden yurttaşlarımızın ilaçları ve raporları enkaz altında kaldığından dolayı, ilaçlarının sağlanması ve göçmenler de dahil olmak üzere tüm insanların ilaçlara yeterli düzeyde ulaşımı sağlanmalıdır. Diyaliz hastaları ve kronik hastalıkları bulunan diğer hastalar için Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından hızla bir karar alınması gereklidir. Deprem bölgelerinde en yoğun görülen sorunlardan biri strese bağlı erken doğumlardır. Bu nedenle kadın ve doğum uzmanları, yeni doğan uzmanları ve birimleri (kuvöz ihtiyacı da sağlanarak) hızla artırılmalıdır. Bu bölgede salgın hastalıklara karşı gerekli önlemler alınmalıdır.
Sağlık işgücünün planlanması: Bölgede bulunan sağlık çalışanlarının ailelerinde de yaralı ve vefat olduğundan dolayı, hızla diğer illerden hekimler ve sağlık çalışanlarının, bölgede bulunanları ikame edebilecekleri bir koordinasyon sağlanmalıdır. Tükenmişliğin başlamasına müsaade edilmemelidir. Burada çalışan sağlık çalışanlarının barınma gereksinimleri ve lojistik destekleri sağlanmalıdır. Psikososyal destek birimlerinin bu bölgede hızla görevlendirilmesi gereklidir.
Bu aktarımın ardından SES, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, Dr. Seçkin Kara, Aile Hekimleri Kolu, Adli Tıp ve İnsan Hakları Kolu, TÖK, Dr. Ali İhsan Ökten (Adana’dan) gibi kurum ve kişiler de konuşmalar gerçekleştirerek bilgilendirmede bulundular.
Kızıl Bayrak / Ankara
