AKP-MHP iktidarı 29 Nisan-17 Mayıs tarihleri arasında “tam kapanma” kararı aldı. Muafiyet bu kararda sömürülme ayrıcalığı olarak kullanıldı. Salgına karşı “tam kapanma” kararı aldıklarını ilan eden dinci-faşist iktidar, milyonlarca işçiyi kapsam dışı bırakarak ağır sömürüye devam kararı aldı.
“Pandemi önlemi” yalanıyla ilan ettiği yasakları, 1 Mayıs başta olmak üzere işçi, emekçilerin eylem, etkinlik ve faaliyetlerini engellemek için kullanan sermaye iktidarı, “tam kapanma”yı da bu doğrultuda uygulamaya koydu.
İşçi ve kamu emekçi sendika konfederasyonları DİSK ve KESK ayrı ayrı yazılı açıklama yaparak “tam kapanma” kararındaki ikiyüzlülüğe dikkat çekti. Her iki konfederasyonda “tam kapanma” kararının gerçek niteliğine kavuşması için kendi taleplerini sıraladı.
KESK: “Temel yurttaşlık geliri” sağlanmalı
“*Hem kamuda hem özel sektörde hayati ve acil ihtiyaçları karşılamaya dönük mal ve hizmet üretim dışında kalan tüm alanlarda üretim durdurulmalı, 4 haftalık bir kapanmaya geçilmelidir.
*4 haftalık kapanma döneminde tüm çalışanların maaşları, ücretleri herhangi bir hak kaybına yol açmaksızın Hazineden karşılanmalıdır.
*Yeni bir aşılama planlaması yapılmalı, öncelik hayati ve acil mal ve hizmet üretiminde çalışanlara verilmelidir.
*Virüsten koruyucu ürün ve malzemelerin (maske, kolonya, sıvı sabun vb.) başta dar gelirliler olmak üzere halka ücretsiz dağıtımı yapılmalıdır.
*Başta salgın koşullarından en çok etkilenen kadınlara olmak üzere, herkese yaşanabilir bir ücret düzeyinin altında olmamak üzere “temel bir yurttaşlık geliri” sağlanmalıdır.
*Temel tüketim maddelerine son iki yıl içinde yapılan zamlar geri alınmalı, söz konusu maddelerden alınan KDV sıfırlanmalıdır.
*Yoksulluk sınırı altında geliri olan hanelerin elektrik, doğalgaz, su, iletişim giderleri pandemi tehdidi ortadan kalkıncaya kadar Hazineden karşılanmalıdır.
*COVID-19 çalışırken hastalanan emekçiler için iş kazası ve meslek hastalığı olarak kabul edilmelidir.
*Kod 29 ve ücretsiz izin zulmüne son verilmelidir.
*Kapanma durumlarında kadınlara yönelik artan ev içi şiddete ve bakım yüküne yönelik tedbirler alınmalıdır.”
DİSK: 7. madde ve keyfi istisnalar kaldırılmalı
“*Zaman kaybetmeden acil ve zorunlu işler dışında üretim durmalı, çarklar durmalı, bütün herkese gelir desteği sağlanmalıdır.
*Kapanma konusundaki keyfi istisnalar kaldırılmalı 'üretim ve imalat tesisleri ile inşaat faaliyetleri ve bu yerlerde çalışanlar' ibaresi genelgeden çıkarılmalıdır.
*Kapanma sırasında zorunlu ve acil nitelikteki mal ve hizmet üretiminde çalışanların çalışma süreleri kısaltılmalı, dönüşümlü ve seyreltilmiş ve pandemi koşullarına uygun bir çalışma düzeni oluşturulmalıdır.
*Zorunlu ve acil işlerde çalışmak zorunda olanlar derhal aşılanmalıdır.
*Kapanma ilgili kurallar bütün işyerlerinde kamu-özel ayrımı olmaksızın uygulanmalıdır.
*Tam kapanma sırasında bütün çalışanlar kamu-özel ayrımı olmaksızın ücretli izinli sayılmalıdır. Çalışanlar kapanma sırasında ücret ve gelir kaybına uğramamalıdır.
*İş Kanunu’nun 40. maddesi gereği tam kapanma sırasında ilk bir haftalık süre içinde işçilerin ücretlerinin yarısının işverenlerce ödenmesi zorunludur. İşçilerin işveren tarafından ödenmeyen kalan ücretleri ise İşsizlik Sigortası Fonu tarafından ödenmelidir. Böylece işçiler tam kapanma sırasında ücret kaybına uğramamalıdır.
*Ücretsiz izin uygulaması (nakdi ücret desteği) çözüm değildir. Bu uygulama işçilerin büyük kayıplar yaşamasına yol açıyor. Kapanma sırasında işçilerin, çalışanların ücret ve gelir kaybı ortadan kaldırılmalıdır.
*Kayıt dışı çalışanlar ile esnaf ve yoksul ailelerin yaşayacağı gelir kaybını gidermek gelir kaybı yaşayan hanelere asgari ücret düzeyinden az olmamak üzere Hazineden asgari gelir desteği sağlanmalıdır.
*Emeklilerin bayram ikramiyeleri yaşanan kayıplar da dikkate alınarak 1.800 TL olarak saptanmalı ve kapanma sırasında hemen ödenmelidir.”
