NATO’da gelecek yıl sunulacak raporda “reformların gözden geçirilmesinin tavsiye edileceği” açıklandı. Raporda Türkiye ve Macaristan gibi ülkeler için de ayrı bir bölüm olacağı ifade edildi.

NATO Dışişleri Bakanları’na sunulan 67 sayfalık raporda, NATO’nun dünya düzeni için daha geniş bir rol üstlenmesi gerektiği belirtilirken, “NATO, stratejik ortamın taleplerini en iyi şekilde değerlendirmeli” yorumu yapıldı.

Sözcü'de yer alan habere göre, gelecek yıl NATO liderlerine sunulacak raporda ayrıca NATO müttefiki ülkelerin kendi aralarında yaşadıkları gerilime de değinildiği belirtildi. Reuters haber ajansı belgede isim vermeden Türkiye ve Macaristan’ın gündeme getirileceğini aktarırken, “Fransa ve ABD, Türkiye’nin Libya ve Suriye’deki NATO önceliklerini göz ardı ettiğini düşünüyor. Ankara’nın Rusya’dan savunma sistemi satın alması da NATO’yu bölen bir konu” yorumunu yaptı.

Raporda NATO’nun sadece Rusya’ya karşı bir savunma stratejisi geliştirmemesi gerektiği aksine gelecekte yaşanabilecek salgın hastalıklar, iklim değişikliği ve terörizm gibi konuların yanı sıra Çin’e de odaklanılması gerektiğine değinilecek.

Belgede, “Soğuk Savaşı döneminde NATO tek bir büyük tehditle karşılaşırken bugün iki sistematik düşman var ve bunların yanı sıra terörizm ve Güney’de (Çin ve Rusya) istikrarsızlık bulunuyor” ifadesi kullanıldı.

Önerilerinin bir bağlayıcılığı olmayan bu raporda Macaristan ve Türkiye gibi ülkelerin veto mekanizmasının da kaldırılması için bir yol bulunması öneriliyor. Bu iki ülkenin de sırasıyla Ukrayna ve İsrail’le ilgili aldığı kararların tartışma yarattığı belirtildi.

Toplantıda Türkiye tartışması

Öte yandan dışişleri bakanları toplantısında, öne sürülen “reformlar”dan çok Türkiye üzerinden tartışmalar yaşandığı ileri sürüldü. Politico sitesine göre, video konferans yoluyla düzenlenen NATO toplantısı, rapor üzerinden ABD ile Türkiye arasında 'söz düellosuna' sahne oldu.

Sputnik’in aktardığı haberde 3 Kasım seçimini kaybeden ve 20 Ocak'ta Beyaz Saray'ı terk etmesi beklenen ABD Başkanı Donald Trump'ın Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun, “Ankara'yı Akdeniz'de müttefiklerle gerilim çıkarmak ve Rusya yapımı S-400 hava savunma sistemleri alarak Kremlin'e hediye vermekle” suçladığı belirtildi.

Buna karşılık, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Pompeo'yu, Avrupalı müttefiklere telefon açıp Türkiye'ye karşı birlikte harekete geçmeye zorlamak, bölgesel ihtilaflarda körü körüne Yunanistan'ın tarafını tutmak ve Ankara'ya ABD yapımı Patriot hava savunma sistemleri satmaya yanaşmamakla suçladı. Çavuşoğlu’nun, Suriye ve Azerbaycan’da yürüttükleri savaş politikalarına da gerekli desteği alamadıklarından yakındığı ileri sürüldü.

Habere göre bir dizi müttefik Pompeo'ya destek verip Türkiye'yi eleştirdi. Ankara'nın tavrını kınayan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, “Türkiye Rusya'nın saldırgan müdahaleciliğine öykündüğü müddetçe ittifak içinde uyuma erişmenin mümkün olamayacağını” iddia etti.

Çavuşoğlu'nun ABD'yi Doğu Akdeniz'deki ihtilaflarda Yunanistan lehine maksimalist pozisyon almakla suçlamasına, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, “Yunan pozisyonu maksimalist ise uluslararası hukuk da öyle” diyerek karşılık verdi.

“Türkiye neredeyse izole”

Haberde ayrıca Türk sermaye devletinin Libya çağrısına olumsuz yanıt verildiği belirtilerek şu yoruma yer verildi:

“Toplantının sonunda Türkiye'nin ittifakın 30 üyesi arasında neredeyse izole olduğu ortaya çıktı. Çavuşoğlu'nun Libya iç savaşında NATO’nun rol alması için yinelediği çağrı, Türkiye’yi Trablus’daki Ulusal Mutabakat Hükümeti’ni desteklemek için silah ve paralı asker göndererek çatışmayı şiddetlendirmekle suçlayan diğer müttefikler tarafından reddedildi.”

Politico'ya konuşan NATO diplomatları, Çavuşoğlu'nun Almanya ile ilgili ortaya karışık mesajlar verdiğini, bir yandan Akdeniz'deki ihtilaflarda 'dürüst arabulucu' olmakla övdüğü Berlin'i, diğer yandan Libya'ya giden Türk yük gemisinin AB misyonuna bağlı Alman askerleri tarafından durdurulup aranması krizi üzerinden 'korsanlıkla' suçladığını anlattı.

ABD ile Türkiye dışişleri bakanları arasındaki video bağlantısı üzerinden keskin kapışmanın, birçok ittifak üyesi ülke heyeti tarafından doğrulandığını yazan Politico, gidici Pompeo'nun muhtemelen son NATO dışişleri bakanları toplantısına katılmış olmasına rağmen gerilim çıkardığına dikkat çekti. Bazı diplomatların bunu yeni Başkan Joe Biden için ittifak üyeleriyle ilişkileri zorlaştırma çabası olarak yorumladığını aktardı.

NATO'nun gündemindeki reformlara ilişkin taslağın toplantıda tartışılamadığı öne sürüldü.