Dünya genelinde yaşanan ekonomik kriz ve daralmalarla beraber işsizlik ve yoksulluk artıyor. Kamu elinde birikmiş fonlar/zenginlikler teşvik adı altında sermaye sınıfına aktarılıyor. Yasal düzenlemelerle daha ağır çalışma koşulları dayatılıyor. Krizin yükü işçi ve emekçilerin sırtına bindiriliyor, yaşam koşulları gittikçe ağırlaştırılıyor. Ücretlerin eridiği, işten çıkarmaların ayyuka çıktığı ve esnek çalışma sisteminin balyoz gibi işçi ve emekçilerin ensesinde durduğu dönemde, sermaye düzeni örgütsüz işçi sınıfının sırtından geçinmekte sınır tanımıyor.

Avrupa’da yaygın olan esnek çalışma, beraberinde eksik istihdamı da büyütüyor. Burjuva iktisatta eksik istihdam kavramı, bir ekonomideki işgücünün eğitim, yetenek, deneyim ve uygunluk/erişilebilirlik açısından ne kadar verimli değerlendirildiğini inceler. Eksik istihdam edilmiş kategorisine giren çalışanlar şunlardır: Eğitimli, yetenekli veya deneyimli olup az ücretle çalışanlar; eğitimli, yetenekli veya deneyimli olup az bilgi ve yetenek gerektiren işlerde çalışanlar; tam gün çalışmak isteyip part-time (kısıtlı süre) çalışanlar.

Eksik istihdamda İsviçre başı çeken ülkelerden biri. Krizin diğer ülkeler gibi hissedilmediği ve refah düzeyinin yüksek olduğu İsviçre’de esnek çalışma oranı %38,8’i buluyor. 2018 verilerine göre aktif nüfusun %7’si eksik istihdam edildi ve 356 bin kişi çalışma saatlerinin arttırılmasını istedi. Mesai saatlerinin yükselmesini isteyenlerin %47,5’i haftalık 10 saat fazla çalışmak isterken, %21,7’si mesai saatlerinde 20 saate kadar artış istiyor. Toplam istenilen ek iş miktarı 108 bin tam günlük işe eşit.

Eksik istihdam İspanya’da (%5,6), Kıbrıs’ta (%5,4) ve Yunanistan’da da (%5,2) çok yüksek. Avrupa Birliğinde (AB) bu oran %3,4’e ulaşıyor. Tüm AB devletlerinde ve Romanya hariç Avrupa Serbest Ticaret Birliği’ne bağlı ülkelerde (AELE) eksik istihdam oranı kadınlarda daha yüksek.

Aynı zamanda İsviçre kapitalizmi işsiz veya şimdilerde eksik saat çalıştırılan işçilerle işsizler ordusunu büyütüyor. İsviçre’de kullanılmayan işgücü potansiyeli 830 bin kişiye tekabül ediyor. Bunun 356 bini eksik istihdamlı, 231 bini işsiz, 243 bini de açıklanmamış emek rezervi (iş aramakta olup hemen çalışmaya müsait olmayan veya tersi) kategorisinde değerlendiriliyor. İşsiz ve eksik istihdamlı çalışan insanların toplam istediği ek iş miktarı 299 bin tam gün işe tekabül ediyor.

2018’de, açıklanmamış emek rezervi kategorisindeki 243 bin kişinin 185 bini kadrolu bir iş için hazır olup da iş aramayanlar, 58 bini ise iş arayıp da gelecek iki hafta içinde müsait olmayandır.

Öte yandan diğer kapitalist ülkede olduğu gibi zenginliğiyle isim yapmış İsviçre’de de açıklanmamış emek rezervinin çoğunluğunu kadınlar teşkil ediyorlar. Çalışabilir durumda olup da farklı nedenlerden kaynaklı iş aramayanların %58,9’u, iş arayıp da hemen çalışmaya başlayamayacak olanların %56,7’si kadındır. Nitekim 14 Haziran’da gerçekleştirilen kadın grevi, İsviçre’de işsizlik de dahil kadına yönelik çok yönlü haksızlıklara karşı yapılmıştı.

Kızıl Bayrak / Lozan

Yararlanılan kaynaklar:
- www.lematin.ch
- www.bfs.admin.ch