MESS ile 130 bin metal işçisi adına Türk Metal, Birleşik Metal-İş ve Özçelik-İş sendikalarının 12 Ocak'ta imzaladığı Toplu İş Sözleşmesi (TİS) beklentilerin altında kaldı. Çeşitli kentlerde sözleşmeyi protesto eden işçiler ek zam talep ediyor. İşçiler, sendikaların işverenlerle imzaladığı sözleşmeye rıza göstermediklerini söylüyor.
Bursa'daki Bosch, Beyçelik Gestamp Otomotiv ve TKG Otomotiv fabrikalarında çalışan işçiler, imzalanan TİS'in yetersiz olduğunu söyleyerek, sendikaların işçileri yalnız bıraktığını dile getirdi.
'İşçiler sendikalara güvenmiyor'
TİS anlaşmasıyla, zamlı maaş almaya başlayacak işçiler, reel şartlar ele alındığında yapılan zammın alım gücünü iyileştirmediğini söylüyor. Yüzde 27,4 zam içeren sözleşmenin taslak metni altı ay önce hazırlandı. Fabrikalarda binlerce işçiyle yüz yüze ve anket yöntemiyle talepleri soruldu. Ancak aradan geçen sürede, döviz kurundaki yukarı yönlü hareketlilik hayat pahalılığını beraberinde getirdi. TİS imzalanmadan önce taslak metninde güncelleme isteyen işçilerin talebi yerine getirilmedi. Dokuz yıldır Bosch işçisi olan Zeynep E., Türk Metal Sendikası'nın TİS öncesi fabrikada anket yoluyla işçilere taleplerini sorduğunu anlattı: "İşçiler taslak metinde dahi yüzde 29'u kabul etmemişti. Gerçek enflasyonu görüyoruz. Sendika başkanı Pevrul Kavlak da benzer şeyler söylüyordu. Daha sonra grevden bahsedildi ama biz hâlâ taslağın revize edilmesini bekliyorduk. Aslında bununla kandırıldık. Sendika birinci altı ay için işçiye dair kazanım elde edemedi. Sözleşmede hiçbir refah payı yok."
Enerji ihtiyacından, gıdaya, özel ihtiyaçlara kadar her şey yüzde 50'den fazla zamlandı. Bu nedenle maaşlara yapılan zamlar, iyileşmeye neden olmadı. Zeynep E. markete giderken artık 5-6 kere düşündüğünü kaydederek şunları söylüyor: "Piyasada herkes Bosch'da çalışmanın avantaj olduğunu söyler. Artık diğer fabrikalardan farkı kalmadı. Bu da MESS ve Türk Metal'e bağlı. İşçilerin hepsi yapılan sözleşmenin yanlış olduğunu düşünüyor. İşçiler sendikalara güvenmiyor."
'Aldığımız zamdan fazla fatura ödüyoruz'
Merve A., beş yıldır Beyçelik fabrikasında çalışıyor. Fabrikasında Türk Metal Sendikası'nın örgütlü olduğunu anlatan Merve A., sözleşme öncesi anket sürecinin kendi fabrikalarında da uygulandığını söyledi. Sendikanın kazanım olarak değerlendirdiği zam oranını, işçilerin kazanım olarak görmediğini sözlerine ekleyen Merve A., şöyle devam etti: "1300 TL zam aldım. Aldığım zam oranının üzerinde fatura ödüyorum. Aldığımız zam, enflasyon altında ezildi." İşçilerin maaş miktarına değil, alım gücüne odaklandığını belirten Merve A., "Hayat pahalılığı karşısında maaşımız 10 bin TL olsa ne olur?" diye sordu.
Sendikaların işçileri "sattığını" söyleyen Merve A., sendikaların tek derdinin mevzilerini korumak olduğunu düşündüğünü söyledi. İşçiler arasında yapılan konuşmalarda, "bizi bizden başka kimse anlamıyor" dediklerini aktaran Merve A., kimsenin sesini çıkarmadığını sözlerine ekledi: "Herkes işten atılmaktan korkuyor haklı olarak. Bu koşullarda çalışmak istemiyoruz. Nefret ediyoruz ama mecburuz." Merve A., işçilerin zam talebinin yüzde 50 olduğunu belirterek, imzalanan sözleşmeye rıza göstermediklerini kaydetti.
'TİS bizi fakirleştirdi'
TGK Otomotiv fabrikasında çalışan işçi Aslı Z. evli ve bir çocuğu var. Aslı Z. de enflasyondan dem vuruyor. Türkiye'nin içerisinde bulunduğu ekonomik durumla birlikte yaşamın zorlaştığına dikkati çeken Aslı Z., şöyle devam etti: "Çocuğum bir kaç yıl sonra üniversite sınavına girecek. Dershaneye gönderiyoruz. Hayatımızı borçla, kredi kartıyla sürdürüyoruz. Standardımız düşük diyebilirim. Ayda yaklaşık 1500 TL fatura ödüyoruz." İmzalanan TİS ile birlikte sendikaların, "çok büyük" bir zam elde ettikleri algısını oluşturduğunu söyleyen Aslı Z., "Yüzde 65 zam aldık dediler. Bunu şöyle hesapladılar. Mart ayında enflasyon zammı alacağız. Bu zaten bizim hakkımız. Kaldı ki, gerçekten yüzde 65 zam bile alsaydık, yine enflasyon altında zam almış olacaktık. Bağımsız kuruluşlar enflasyonu yüzde 80 üzerinde ölçüyor. Biz TİS ile birlikte fakirleştik."
NOT: Haberde yer alan işçilerin isimleri, editör tarafından değiştirilmiştir.
Osman Çaklı – Gazete Duvar / 26.01.22
