Koronavirüs salgını tüm dünyayla beraber Türkiye’de de yaygınlaşıyor. Öte yandan, fabrikalardan da koronavirüs haberleri gelmeye devam ediyor. Ancak birçok yerde üretim hala göstermelik önlemler alınarak devam ediyor. Üretimin durduğu yerlerdeyse bu kararın işçi sağlığını düşünmekten ziyade, işlerin azalması nedeniyle alındığını biliyoruz.
Gebze ve Tuzla’da bulunan fabrikalarda bu süreçte yaşananlar ise şu şekilde:
Çayırova Arçelik’te 3 olan vardiya 2’ye düşürüldü. Kronik rahatsızlığı olan işçiler ise idari izne çıkarıldı.
Cengiz Makina’da üretim sürüyor, diğer fabrikalarda alınan ekmek vb. paketlenmesi, yemekhanede oturma düzeni ve düzenli dezenfektan gibi. rutin önlemler burada da var. Ayrıca işçilere toz maskesi dağıtıldı. Kronik rahatsızlığı olan işçilere fabrika idari izin verdi. İşçiler salgının giderek yayılmasından kaynaklı mevcut durumdan rahatsız. Temsilcilerin yönetimle bu konuda yaptığı son görüşmede, Bosch'un stoklarının devam ettiği gerekçe gösterilerek üretimin durmayacağı vurgulandı.
Arfesan Arkan Fren’de işçilere 1 haftalık izin verildi. İzinler işçilerin yıllık izinlerinden kesildi. Ayırca işlerin azalması baz alınarak işçi çıkartılacağı dedikodusu fabrikada yayılıyor.
Beyçelik Gebze’de üretim 23 Mart itibari ile 6 Nisan’a kadar durdu. Kullanılan izinlerin ne kapsamda ele alındığı ise henüz belirsiz.
Autoliv’de 6 Nisan’a kadar üretime ara verildi. Ancak bazı hatlarda çalışma devam ediyor. İzinli olan işçilere yıllık izinleri kullandırtılıyor. Çalışmaya devam eden işçilerin de cumartesiden itibaren izne çıkarılacağı söyleniyor.
Anadolu ISUZU'da üretimin devam etmesi için bir dizi önlem alan sermaye 25 Mart itibariyle işçileri ücretli izine çıkarttı. Metal İşçileri Birliği’ne gelen bilgilere göre yıllık izin dışında verilen ücretli izin 1 Nisan'a kadar sürecek. 1 Nisan'dan itibaren haftada 3 gün tek vardiya olarak üretim devam edecek. Yönetimin Kısa Çalışma Ödeneği'nden faydalanılacağı söyleniyor. Kısa çalışmada maaşların düşmeyeceği belirtiliyor. Maaşların %60'ı Kısa Çalışma Ödeneği kapsamında İşsizlik Fonu'ndan karşılanacak. Maaşların geri kalanı ile sosyal haklar ve ikramiyelerin de Anadolu ISUZU tarafından karşılanacağı söyleniyor.
Dostel'de işçilere 2 hafta izin verildi. Dostel yönetiminin bu izni işçilerin yıllık izinlerinden saymak istemesine sendika yönetimi karşı durdu. Bunun üzerine patron Kısa Çalışma Ödeneği’ne başvuracağını bildirdi. Fakat izne çıkartılan işçilerin bu ay tam maaş alması için 1 haftanın yıllık izinden kesilmesi teklifinde bulundu. Bunun üzerine işçiler adına alınacak karar taban insiyatifine bırakıldı. Durum halen netliğe kavuşmadı.
Bosal'da rutin önlemler var, üretim sürüyor. İşçiler çalışmaktan kaynaklı tedirgin fakat net bir adım yok. Patronun Kısa Çalışma Ödeneği’ne başvurduğu söyleniyor. Son olarak bir işçi 38 derece ateşi olmasından kaynaklı hastaneye kaldırıldı. İşçinin test sonucu negatif çıksa da bu durum işçilerde tedirginlik yaratıyor.
Farba’da Kısa Çalışma Ödeneği üzerinden işçilere izin verildi. Fakat Kısa Çalışma Ödeneği alınmadan önce işçiler sıkı bir çalışma içindeydiler. Malzemelerin stoklanması üzerinden bir baskı vardı. Diğer fabrikalardaki gibi rutin önlemler vardı fakat bu önlemler sadece sözde kalıyordu.
Ht Solar’da üretim sürüyor. Ateş ölçme ve dezenfektan kullanımı alınan önlemler arasında. Oysa bunlar yeterli değil, üretim son gelişmelere rağmen daha da artmış durumda. İşçiler sayı baskısı altında çalışıyorlar. Üretimin durmasına dair net bir şey yok. Sadece bireysel olarak rapor alabilenler var.
Valfsan’da üretim sürüyor, rutin önlemler var. Yemeğe dört ayrı gruplar halinde çıkılıyor. Dezenfektanlar fabrikanın belli yerlerine konulmuş. Kronik rahatsızlığı olanlar ve engelli olanlara idari izin verildi.
ZF Lemförder’de üretim sürüyor. Sadece risk grubunda olan işçilere 12 gün idari izin verildi. Rutin önlemler burada da var; belirli noktalara dezenfektan yerleştirildi ve servisler dezenfekte edildi. Yemekhanede de belirli önlemler alındı.
Kroman Çelik’te üretim sürüyor. Yemekhanede çapraz oturma, fabrika girişlerinde ateş ölçme ve servislerde tek kişi oturma şeklinde önlemler alındı.
Yücel Boru’da üretim sürüyor. Belli rutin önlemler alınmış durumda.
Fontana’da üretim sürüyor. Risk grubunda olan işçilere 1 hafta idari izin verildi. Önlemler rutin bazda alınmakta.
Sarkuysan’da üretim sürüyor, son dönemde üretim hızı arttı. Rutin önlemler alınmaya başlandı. Taşeronda bulunan risk grubundaki işçiler çalışmaya devam etmekte ve işçilerle aynı servisi kullanmaktalar. Beyaz yakaların bir kısmı idari izne gönderildi.
Derby’de de risk grubundaki işçilere 1 haftalık idari izin verildi. Üretim rutin bir şekilde devam ediyor.
Kocaeli'de üretimin durduğu fabrikalar artıyor
Kocaeli'de koronavirüs salgınının kapitalist piyasaya olan etkilerinden kaynaklı her gün yeni bir fabrikada üretimi durdurma kararı alınıyor. Fabrikalarda vaka sayıları ve karantinalar artarken, işçilerin kaygısı de büyüyor. Üretimin durmasına yönelik karar almayan işyerlerindeki işçiler yaşam haklarının önemsenmediğini düşünüyor.
Öte yandan otomotivdeki üretim durdurma süreçlerinin ardından lastik, lastik içi ip ve plastik-metal otomotiv parçaları üreten fabrikalar da birer birer üretimi durdurma kararı alıyor.
Goodyear'dan 30 Mart'ta duruş başlayacak
Goodyear bugün yaptığı açıklama ile 30 Mart ila 13 Nisan arasında üretime ara verdiğini, sadece depolarda sınırlı sayıda işçinin sevkiyat için bulunacağını duyurdu. Ayrıca yönetimin kısa çalışma ödeneğine başvuru yapacağının bilgisi verildi.
Kordsa'da 1 Nisan'da üretime ara verecek
Kocaeli Alikahya'da bulunan Kordsa fabrikasında da üretime ara verilme kararı alındı. 1 Nisan'dan sonra 2 hafta duruşun olacağı Kordsa, üretimin duracağı 2 hafta süresince sadece sevkiyat olacağını duyurdu. Kordsa’nın Brezilya'daki fabrikasında da dün (26 Mart) duruş başlamıştı.
Kordsa, salgının ilk günlerinden itibaren bünyesinde çalışan ve kronik hastalığı bulunan, kısa zaman önce ameliyat olan, 60 yaş üstü çalışanlara ücretli izin vermişti.
Kızıl Bayrak / Gebze-Kocaeli
