Türk Tabipleri Birliği (TTB) aşıda patentin kaldırılması için Dünya Tabipler Birliği ve ülke tabip örgütlerine çağrı yaptı. Açıklamada ilaç tekellerinin karı için uygulanan patent yüzünden “Aşılamanın geciktiği her dakika küresel olarak hastalık yayılmaya devam etmekte ve yaşam kayıplarına yol açmaktadır” denildi.

TTB’nin açıklamasının devamında şu ifadeler yer aldı:

“Durumun ciddiyetini dikkate alan kamu kurumları ellerindeki bilgi birikimini ve tüm kaynakları küresel bir felaketle karşı karşıya olunması nedeniyle şirketlerle paylaştılar, devletler şirketlere ‘hızlı çözüm finansmanı’ adı altında milyarlarca dolarlık kamu fonu aktardılar. Bunun sonucunda hızla birçok aşı geliştirildi.

Şimdi yeterli doz aşı üretimi ve küresel erişim için çaba harcanması gerek. Ancak bu aşamada aşılara erişimin önünde büyük bir engel olarak karşımıza patent hakları çıkarıldı. Oysa, küresel olarak çok yaygın bir biçimde görülmesi ve giderek artan bir biçimde ölümlere neden olması; Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) Doha Deklarasyonu'nda tanımlanan TRIPS Anlaşması'nın esnetilmesi ve patent korumasının askıya alınmasının koşullarının oluştuğunu göstermektedir. Nitekim ABD ve AB benzer yönde açıklamalarda bulunarak patentin kaldırılmasını destekleyeceklerini belirtmiş, Dünya Sağlık Örgütü de bu tutumu alkışlamıştır. Hâl böyle iken DTÖ ekim ayından beri bu konuyu müzakere etmesine rağmen hâlâ bir karar vermemiştir.

Patent korumasının esnetilmesi, ‘İlaç Patent Havuzu’ oluşturulabilmesini ve bu yolla aşıya eşitlikçi bir biçimde erişilebilmesini sağlayacaktır. Gecikilen her dakika göz yumulan ölümler anlamına gelmektedir. Bu nedenle Türk Tabipleri Birliği;

Kamu kaynakları, bilim insanları ve toplumun katılımıyla geliştirilen aşı ve ilaçların şirketlerce patentlenmesinin adil olmadığı,

Aşı ve ilaçlar üzerindeki fikri mülkiyet haklarının erişim üzerinde büyük bir engel oluşturduğu,

Pandemide yaşanan büyük insani krizin ancak aşılar üzerindeki patent haklarının kaldırılmasıyla ve üretim olanaklarının artırılması ile mümkün olacağı,

Noktalarında toplumun ve politika belirleyenlerin dikkatini çeker. TTB ayrıca, Dünya Tabipler Birliği’ne ve ülke tabip örgütlerine, patent haklarının kaldırılması için yetki ve etki sahibi ulusal ve uluslararası kurumlar nezdinde girişimde bulunmaları yönünde çağrıda bulunur.”