AKP, bütçede 66.5 milyar liraya ulaşan açığı kapatmak için hazırladığı ekonomi paketini “torba öneri” olarak meclise sundu.

Cumhuriyet’ten Mustafa Çakır’ın haberine göre, bütçeye kaynak yaratmayı amaçlayan paketle, Merkez Bankası’nın “kefen parası” olarak nitelendirilen yedek akçesi de Hazine’ye aktarılacak. Merkez Bankası (TCMB) Kanunu’nda değişikliğe gidilmesi ve TCMB ihtiyat akçesi oranını Türk Ticaret Kanunu ile uyumlu hale getirilerek, yüzde 10 olarak ayrılmasını öngören yasayla ihtiyat akçesinde biriken 40-46 milyar TL’lik bekleyen para Hazine’ye aktarılacak.

Yurtdışındaki varlıkların sorgusuz sualsiz Türkiye’ye getirilmesi, Türkiye’deki kayıt dışı varlıkların da kayıt altına alınması durumunda vergi incelemesi yapılmaması anlamına gelen “varlık barışı” da yeniden uygulamaya sokuluyor. Zor durumdaki şirketlere borçlarını yapılandırma olanağı sağlanıyor. “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” olan “torba öneri” ile Cumhurbaşkanına oranları ve süreleri belirleme konusunda geniş yetkiler veriliyor. Öneride yer alan düzenlemeler şöyle:

- Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye araçlarını 31 Aralık 2019’a kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildirenler bu varlıkları serbestçe tasarruf edebilecek. Ayrıca bu varlıklar yurtdışından kullanılan kredilerin kapatılmasında da kullanılabilecek. Gerek yurtdışından getirilenler, gerekse de yurtiçindeki kayıt dışı varlıklar, bu şekilde vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecek. Taşınmazlar sermaye olarak da işletmeye alınabilecek. Bu kapsamda bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle hiçbir şekilde vergi incelemesi yapılamayacak. Cumhurbaşkanı süreyi 6 ay daha uzatabilecek.

Yeniden yapılandırma

- Yurtdışı borçlanması yaparak aylık bağlananların, borçlanma karşılığı ödedikleri tutarları çok kısa sürede emekli aylığı olarak geri almalarının Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) dengesini olumsuz etkilediği gerekçesiyle borçlanma oranı yüzde 32’den yüzde 45’e çıkarılacak. 

- Gümrük Yasası kapsamında el konulan ya da soruşturma kapsamında bulunan taşıtlar sahiplerine iade edilecek. Bunun için 31 Aralık’a kadar ÖTV’nin yüzde 25’inin ödenmesi gerekecek. Cumhurbaşkanı süreyi 6 aya kadar uzatabilecek. Kaçakçılıkla Mücadele Yasası kapsamında soruşturma veya kovuşturma kapsamında bulunan taşıtlar için de aynı yol uygulanacak. 

- Finansal güçlük içinde bulunan firmalar borçlarını yeniden yapılandırabilecek. Bunun için çerçeve anlaşmalar yapılacak. Düzenleme 2 yıl geçerli olacak. Cumhurbaşkanı süreyi 2 yıl daha uzatabilecek. Ancak “borçlarını geri ödeme kabiliyeti kazanamayacağına kanaat getirilen borçlular” yeniden yapılandırmadan yararlanamayacak. 

- SGK, kişisel verileri ve ticari sır niteliğindeki verileri TCMB ile paylaşacak. SGK, kişisel sağlık verilerini de Sağlık Bakanlığı ile paylaşacak. 

Çıkış harcına zam

- Yurtdışına çıkış yapanlardan alınan harç miktarı 15 liradan 50 liraya çıkarılacak. Cumhurbaşkanı bu miktarı 3 katına kadar artırabilecek. Çıkış başına 15 TL’yi aşan miktar bütçeye aktarılacak. 15 TL ise TOKİ’ye verilecek. 

- Borcu ödenmemiş telefonlara haberleşme hizmeti kısıtlanabilecek. 7 yıl süreyle haberleşme şebekelerinden hizmet almayan cihazlar (telefonlar) ile cihazlara ait kimlik bilgilerinin (IMEI) başka cihazlara kopyalanmasının önüne geçilecek. Bu telefonlar kullanıma kapatılacak.

- Elektronik kimlik bilgisi değiştirilmiş cihazlar 4 ay içinde kapatılacak.