Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasından bu yana yüz binlerce kişi bu savaşa katılmaktan kaçınmaya çalıştı. Ukrayna hükümeti, savaşın başında 18-60 yaş arası erkekleri askerlik hizmetine tabi tuttuğunu ilan ederek yurt dışına çıkışlarını yasaklamış ve genel seferberlik emri vermişti. Savaşın başlamasından kısa süre sonra verilen bu emir, Volodimir Zelenski yönetiminin batılı emperyalistler adına yürüttüğü “vekalet savaşı” konusunda halkın önemli bir kesimini ikna edemediğini göstermişti.
Zelenski yönetiminin “seferberlik ilanı” ve “ülkeyi terk etme yasağı” getirmesi yüzbinlerin ülkeyi terk etmesini önleyemedi. AB istatistik kurumu Eurostat’ın verdiği bilgiler, kaçışın vardığı boyutu gözler önüne serdi. Eurostat verilerine göre 18 ila 64 yaşları arasında 650 binden fazla Ukraynalı erkek, 27 AB ülkesi ile Norveç, İsviçre ve Lihtenştayn’da mülteci olarak kayıtlıdır.
Savaştan kaçışın bu boyuta varması ve çatışmalarda verilen yüksek kayıplar Zelenski yönetimini savaşacak asker bulmakta zorlamaya başladı. Nitekim son çıkan haberlere göre Ukrayna hükümeti, AB ülkelerine iltica eden askerlik çağındaki erkeklerin iadesi için AB’ye başvuruda bulunmak istiyor.
Bu arada savaşa katılmak istemeyen ama zorunlu olarak askere alınmak istenen kişilerin, “askerlikten muafiyet” belgeleri satın aldıkları söyleniyor. Financial Times gazetesinin Ukraynalı araştırmacılara dayandırdığı haberine göre bu tür belgelerin maliyeti 6 bin dolar. Bazı kaynaklar bu miktarın 10 bin dolar olduğunu belirtiyor. Buna rağmen askerlikten muafiyet belgelerinin satışında artış olduğu gözleniyor. Ülkeyi yasa dışı yollardan terk etmeye çalışan Ukraynalı erkeklerden on binlercesi sınır geçişlerinde yakalandı ve binlercesi de kontrol noktalarında sahte belgelerle tutuklandı. Emperyalistler adına yürüttüğü vekalet savaşını bitirmek için çaba harcayacağı yerde kaçışları önlemeye çalışan Zelenski rejimi, güya bu amaçla yolsuzluğa karşı mücadele ediyor. Bu “mücadele” ile erkeklerin zorunlu askerlik hizmetinden kurtulmak için belge satın almalarını ya da kaçak yolla ülkeyi terk etmelerini engellemek istiyor.
Yansıyan haberlerde çok sayıda kişinin kaçmaya çalışırken vurulup öldürüldüğü de ifade ediliyor. Buna tepki gösteren demokratik kitle örgütleri ve İnsan hakları savunucuları Rusya, Belarus ve Ukrayna’ya vicdani ret hakkını tanıma çağrısında bulunuyor. “Bu ülkelerde on binlerce kişinin askerlikten kaçınmak istediği, çünkü savaşta ölmek ya da öldürmek istemediklerini” belirten insan hakları savunucuları, AB şefleri ile federal hükümete de çağrıda bulunarak, sınırları asker kaçaklarına ve askerlik hizmetine tabi olanlara açma ve onlara sığınma hakkı vermelerini talep etti.
Bu olay, Ukrayna savaşına sürekli benzin döken batılı emperyalistler ile onların kuklası olan Zelenski rejiminin nasıl acımasız bir şekilde insanları ölüm ya da mültecilik ikilemine sıkıştırdığını gözler önüne seriyor.