Covid-19 pandemisi dünya ölçeğinde yayılmaya devam ederken, ilaç tekellerinin salgın karşısında aşı çalışmaları da sürüyor. Öte yandan, salgının yayılımı konusunda kimi araştırma merkezlerinden yeni açıklamalar gelmeye devam ediyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, dünya üzerinde 8 farklı aşı insan üzerinde deneniyor. ABD’de Moderna, Pfizer ve Inovio isimli şirketler, İngiltere’de Oxford Üniversitesi ve Çin’de de üç şirket çalışmalarına devam ediyor.
Merkezi Massachusetts'te olan Moderna isimli şirket ise insanlar üzerinde yapılan ilk denemelerin sonuçlarının pozitif olduğunu duyurdu.
İlaç şirketi yaptığı basın açıklamasında, insanlar üzerinde yapılan birinci faz deneylerin verilerinin olumlu olduğunu açıkladı. Yetkililer aşının güvenli olduğunun onaylandığını da vurguladı.
Klinik testleri ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri ile birlikte yapan Moderna isimli şirket, henüz elde ettikleri verileri hakemli bir dergide yayınlamadıklarını da açıkladı.
Moderna, deneye katılan 8 insanın sağlık durumunun iyi olduğunu açıkladı. Şirket antikorların virüsle mücadele için nötralize edildiğini ve bu sayede insanların koronavirüsü yeneceğini belirtti.
Açıklamayı yapan Dr. Tal Zaks, “Birinci fazda ilk verilere göre aşı bağışıklık sisteminin mücadelesine destek verdi” dedi. Şirketin yaptığı açıklamaya göre deney sonrasında deneklerden alınan antikorların, Covid-19’u yenen hastaların antikorlarıyla aynı seviyede olduğu duyuruldu. Şirket mRNA-1273 isimli aşının genel olarak güvenli olduğunu ve denekler tarafından tolere edilebildiğini açıkladı.
ABD Gıda ve İlaç İdaresi, geçen hafta içerisinde şirketin ikinci faz çalışmalara geçmesine izin vermişti. İkinci fazda, daha geniş kapsamlı bir çalışma yapılacağı ve daha fazla insan denek kullanılacağı açıklanmıştı. Moderna, temmuz ayında üçüncü faza geçmek istediğini duyurdu.
Moderna’nın bu açıklamasının ardından şirketin hisseleri yüzde 25 arttığı belirtiliyor.
“Salgının kontrol altına alınması 5 yılı bulabilir”
Aşı çalışmaları ve bağlı olarak gündeme gelen tartışmalar sürerken, çeşitli araştırma merkezlerinden salgın hakkında farklı açıklamalar gelmeye devam ediyor.
İngiltere'de yayımlanan hakemli tıp dergisi The Lancet'in son araştırmasında Covid-19'un semptomlar görülmeden ya da semptomlar görülür görülmez çok bulaşıcı olabildiği ortaya kondu.
Bilim insanları bu durumun sağlık tedbirleri için büyük bir zorluk oluşturduğunu belirtiyor. Zira ortalama dört gün olan kuluçka döneminin çok kısa olduğu söyleniyor. Bu nedenle araştırmanın yazarları, "Covid-19'u küresel olarak kontrol altına almayı başarmanın çok zor olabileceğini” ifade ediyor.
Londra'daki Hijyen ve Tropik Tıp Okulu‘ndan Annelies Wilder-Smith ise, "Araştırma temas takibi ve temas edilenlerin karantinaya alınmasıyla iletim zincirinin takibinin önemini ortaya koyuyor" diyor ve temas takibini kullanan bütün ülkelerin yeni vaka sayısını azalttığını belirtiyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün son değerlendirmesinde ise Covid-19’u kontrol almanın beş yıl sürebileceği vurgulandı.
"Aşı çalışmalarının sonuç vermesi uzun sürebilir"
Şu ana kadar klinik çalışmalarda veya geliştirmede olan yaklaşık 90 aşı adayı olduğu söyleniyor.
Pek çok uzman salgın öncesi normal hayata dönmek için aşının gerekli olduğunu vurguluyor. Ancak uzmanlara göre etkili bir aşının geliştirilmesi en az bir yılı bulabilir.
Son olarak İsviçreli ilaç devi Novartis’in İcra Kurulu Başkanı Vas Narasimhan, aşı için yaklaşık bir buçuk ila iki yıl tahminini yaptı.
Avrupa Birliği'ne bağlı Avrupa İlaç Kurumu (EMA) ise "iyimser bir tahminde bulunması" hâlinde dahi yeni tip koronavirüse karşı geliştirilen bir aşının yaklaşık bir yıl içinde onay alabileceğini açıkladı.
