Cenevre ve Vaduz kantonlarındaki iklim grevcisi gençler yaptıkları çağrı ile askerlik hizmetinin reddedilmesini ve ret sonrası hizmetin paraya çevrilmesini de ödememe çağrısı yaptılar. Çağrı İsviçre çapında kısa sürede büyük bir yankı uyandırdı. Yazılı ve sözlü basının önde gelen konuları arasına girdi.
Bundan 30 yıl öncesine kadar askerlik hizmetini reddedenler hapis cezaları ile cezalandırılıyor, ardından da 50 yaşına kadar askerlik vergisi adı altında bir vergiye tabi tutuluyorlardı. Kazanç vergisine ek olarak alınan vergi yıllara yayılarak ağır bir yük oluşturuyordu. Hapis cezası ve ek vergi, askerlik yapmak istemeyenleri de “zorunlu asker” olmaya zorluyordu.
İsviçre’de zorunlu askerliğe karşı mücadelenin 40 yıllık bir geçmişi var. 1981 yılında merkezi Zürich’te bulunan, “Askersiz Bir İsviçre İçin Grubu” (Gruppe Schweiz ohne Armee-GSoA) kuruldu. GSoA 1985 yılında “Askersiz bir İsviçre için halk inisiyatifi”ni başlattı.
Yasalara göre inisiyatifin halk oylamasına sunulması için en geç 18 ay içinde 100 bin imza toplanması gerekiyordu. 15 aylık bir sürede 111 bin geçerli imzayla “Askersiz bir İsviçre için inisiyatif” federal parlamentoya sunuldu.
1989 Kasım’ında halk oylamasına sunulan inisiyatif beklenmedik bir şekilde %32 oranında lehte oy aldı. İşçi ve emekçilerin yoğun olarak yaşadığı Basel gibi bazı kantonlarda bu oran neredeyse yarı yarıya idi. Beklenmedik sonuç diyoruz, çünkü böyle bir sonucu ne lehte ne de aleyhte olanlar bekliyorlardı. Bu sonuç, askerlik karşıtlarının güçlü bir şekilde yola devam kararı almalarına neden oldu.
Sermayenin kolluk gücü ordu kurumu ve federal hükümet de boş durmadı. Askerlik kurumuna karşı gelişen muhalefeti düzen sınırları içinde tutmak için retçilere verilen hapis cezaları kaldırıldı. Ya askerlik ya da kamu hizmeti seçenekleri getirildi. Ancak kamu hizmeti için başvuranlar o kadar çoğaldı ki, herkese yer bulmak kolay olmuyordu. Her ne kadar kamu hizmeti yapılsa da askerlik vergisi alınmaya devam ediliyordu.
“Bu ordu çevreyi kirletmekten başka ne işe yarıyor”
Çevreci gençliğin bugünlerde yaptığı çağrıda, ordunun çevreyi kirletmekten başka bir işe yaramadığı ima edildi. Geçen yıl Lozan’da yapılması planlanan bir iklim eyleminden birkaç gün önce düzenlenen askeri tatbikat hatırlatıldı. “Bizden alınan vergilerle donatılan ordu bize karşı kullanılıyor” denilerek, sermaye devletinin ordusu doğrudan hedef tahtasına konuldu.
Askerlik kurumuna karşı çevreci iklim gençliği tarafından başlatılan kampanya, sadece orduya karşı bir kampanya gibi görünse de bir bakıma sermaye düzenini de hedef almaktadır. Dolayısıyla ordu kurumu, sermaye düzeni ve onun siyasi temsilcisi federal hükümet, gençler tarafından kendisine yönelen bu hareketi de ‘80’li yılarda “Askersiz bir İsviçre için inisiyatif”te olduğu gibi, yine düzen sınırlarına hapsetmek için manevralar yapacaklardır. Ordu şahsında sermaye düzenine yönelen gençlik hareketi ise mücadele içinde elde ettiği birikimi bilince çıkararak yoluna devam edecektir.
Kızıl Bayrak / İsviçre
