Brüksel’de düzenlenen ve iki gün sürecek olan Avrupa Birliği (AB) Liderler Zirvesi’nde Brexit, koronavirüs ile mücadele, iklim krizi, dış politika ve Yunanistan sorunu gibi konular görüşülüyor. Zirvenin ilk gününde Brexit görüşüldü, İngiltere ile AB ilişkileri ele alındı. Bu zirvenin, durdurulan Brexit müzakerelerini ele alan ilk AB zirvesi olmadığı, ancak muhtemelen sonuncularından biri olacağı ileri sürülüyor. Brexit açısından zamanın çok önemli olduğu ancak 1 Ocak’tan sonra işlerin nasıl devam edeceğinin belirsizliğini koruduğu ifade ediliyor. Devlet-hükümet başkanları ve Brexit müzakerecileri Michel Barnier ile birlikte bir ticaret anlaşmasının hala mümkün olup olmadığını tartışmak-araştırmak istiyorlar.
Çarşamba akşamı zirve başkanı Charles Michel ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile telefonda görüştü. Von der Leyen, telefon görüşmesinin ardından Twitter’dan yaptığı paylaşımda “AB bir anlaşma üzerinde çalışıyor, ancak ne pahasına olursa olsun değil. Hala yapılacak çok iş var.’’ dedi. Konsey Başkanı Michel da Twitter’da “Avrupa Konseyi arifesinde, müzakere masasında bir kez daha ilerleme konusunda ısrar ettik.” açıklamasında bulundu. Johnson ise bir ticaret anlaşmasının arzu edildiğini, ancak müzakerelerin yavaş ilerlemesinden hayal kırıklığına uğradığını açıkladı.
...
Avrupa Dışişleri Bakanı Michael Roth, AB zirvesinden önce, “Çok, çok zor bir noktadayız. Hala önemli bir ilerleme kaydetmedik, zamanımız tükeniyor” açıklamasında bulundu. Zirvenin hazırlanmasına Alman Konseyi Başkanlığı’nın bir parçası olarak yardımcı olan Roth, bilinen Brexit sorunları - ticaret kuralları ve balıkçılık - konusunda herhangi bir ilerleme olup olmadığını belirtmedi. AB, İngiliz ürünlerine Avrupa iç pazarında yalnızca İngilizlerin Avrupa rekabet koşullarına uyması durumunda gümrüksüz satış izni vermek istiyor.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson, zirve öncesi yaptıkları telekonferans görüşmesinin ardından anlaşmazlıkların giderilemediğini açıkladılar. Balıkçılık ve ticarette adil rekabet zorlu müzekere konuları arasında bulunuyor. Roth, “Anlaşmasız bir senaryo her iki taraf için de çok acı verici. Ama İngiliz arkadaşlar için daha da acı verici olacak.” dedi.
Akşam yemeğinde iklim krizi
Zirve’nin ikinci önemli konusu iklim kriziydi. Akşam yemeğinde devlet ve hükümet başkanları iklim kriziyle mücadele için somut önlemler almak istediklerini ifade ettiler. AB Komisyonu, sera gazı emisyonlarının 1990 seviyelerine kıyasla en az yüzde 55 azaltılmasını planlıyor. Ancak kararın Aralık ayındaki zirvede verilmesi bekleniyor.
Angela Merkel’in bu konudaki tutumunu çoktan netleştirdiği ileri sürülüyor. Merkel, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in sera gazlarını 1990 seviyesinin yüzde 55 altına düşürme önerisini destekliyor. Merkel, “İklim değişikliğine küresel bir çözümün, herşeyden önce Avrupa’nın öncü bir rol üstlenmesi durumunda başarılı olacağına inanıyorum” dedi. Bu konuda bazı AB liderlerinin henüz ikna olmadığı söyleniyor.
Yunanistan’ın dayanışma talebi
AB diplomatları, Yunanistan’ın Türkiye ile anlaşmazlıkta Avrupalı ortaklarından dayanışma talep ettiğini belirtiyor. Atina’ya göre, Recep Tayyip Erdoğan’ın Akdeniz’in tartışmalı bölgelerinde doğalgaz arayışına yeniden başlamasının bir sonucu olmalı.
Atina’nın bu konuda Paris’ten destek alacağına inanılıyor. Çünkü Emmanuel Macron haftalardır Erdoğan’a karşı daha sert bir tutum alınması gerektiğine yönelik çağrılar yapıyor. Türkiye’nin artık bölgede bir ortak olmadığını söylüyor. Ancak zirveden Türkiye’ye yönelik yaptırım kararı çıkmasının sürpriz olacağı ifade ediliyor. Merkel müzakerelere güvenmeye devam ediyor ve Alman diplomatik çevrelerinde her provokasyona yaptırımlarla cevap verilmemesi gerektiği söylentilerinin olduğu ileri sürülüyor.
Zirvenin ikinci gününde (Cuma), korona krizinde AB ülkeleri ve AB-Afrika ilişkileri gibi sorunlar ele alınacak. Buna ek olarak, Doğu Akdeniz’de Türkiye ile doğal gaz konusunda yaşanan ihtilaf da dahil olmak üzere başka dış politika konuları da gündeme getirilecek. Bütçe ve korona paketi konusunda devam eden AB anlaşmazlığı da gündem konularından biri.
