Türkiye’de özellikle koronavirüs salgını sürecinde yaşlılara yönelik çok sayıda hak ihlali kayıtlara geçti. 65 yaş üstü kişilere özel sokağa çıkma yasakları, toplu taşıma kullanmalarının engellenmesi gibi politikaların uygulandığı dönemde Senex Yaşlanma Çalışmaları Derneği, yaşlılara yönelik hak ihlallerini 2021 Ocak ayından bu yana düzenli olarak her ay raporlaştırdı.

Derneğin verilerine göre, Türkiye’de son 14 ayda yaşlılara yönelik 2 bin 396 ihlal vakası yaşandı.

İhlale maruz kalan iki yaşlıdan biri hayatını kaybetti

Serkan Alan’ın Gazete Duvar’da yer alan haberine göre, Senex Yaşlanma Çalışmaları Derneği’nin yaşlılara yönelik şiddet ve ihlalleri saptadığı raporlarına göre, 2021 yılının ocak ayında Türkiye genelinde 133, şubat ayında 139, mart ayında 155, nisan ayında 155, mayısta 150, haziranda 133, temmuzda 162, ağustosta 182, eylülde 209, ekimde 210, kasımda 191, aralıkta ise 214 vaka kayıtlara geçti. Yaşlılara yönelik hak ihlalleri 2022’de de sürdü. 2022 Ocak’ta 181, şubatta 182 vaka olmak üzere son 14 ayda Türkiye’de yaşlılara karşı işlenen şiddet, istismar, ihmal, hak ihlali ve ayrımcılık sayısı 2 bin 396 oldu.

Türkiye’de yaşlılara yönelik bir yılı aşkın sürede yaşanan 2 bin 396 hak ihlalinin bin 89'u ölümle sonuçlandı. Tüm ihlal vakalarının ölümle sonuçlanma oranı yüzde 45,45 olurken, ihlale maruz kalan neredeyse iki yaşlıdan birinin vefat ettiği sonuç ortaya çıktı.

417 yaşlının ölümü ‘şüpheli’ olarak kayıtlara geçti

Derneğin verilerine göre düşme, çarpma, zehirlenme, iş kazası, karbonmonoksit zehirlenmesi, yangın gibi doğal olmayan yollarla ve ihmal sonucu son 14 ayda 601 ölüm gerçekleşti. Bu süre içerisinde 417 yaşlı bireyin ölümü ise "şüpheli" olarak kayıtlara geçti. Son 14 ayda 60’a yakın yaşlı da intihar ederek vefat etti.

2022 Şubat ayında yaşlı kadın ve erkekler arasında yüksekten düşme, donma, yangın, kaza, karbonmonoksit zehirlenmesi gibi doğal olmayan nedenlerle gerçekleşen ölümlerin hayli yaygın olduğu belirtilen dernek raporunun değerlendirme bölümünde ise şu tespitlere yer verildi:

“Dolandırıcılık vakaları yüksek: 2022 şubat ayında dolandırıcılık vakaları da oldukça yüksek. 10 yaşlı kadın, 7 yaşlı erkek ve 3 yaşlı çift hedef alındı. Yangın vakalarında 9 yaşlı kadının, 3 yaşlı erkeğin ve 4 yaşlı çiftin etkilendiğini görüyoruz. Şubat ayı içerisinde 6 yaşlı erkeğin, 6 yaşlı kadının ve 1 yaşlı çiftin ihmal kaynaklı kaza vakaları yaşadıklarını tespit ettik.

Vakalardan en fazla etkilenen kesim yoksul yaşlılar: Geçen on üç ayda olduğu gibi 2022 şubat ayında da tüm şiddet, istismar, ihmal, hak ihlali ve ayrımcılık vakalarında en fazla etkilenen kesimin neredeyse tamamının yoksul yaşlılardan oluşması oldukça çarpıcı. Nitekim şiddet ve ihmal sonucu gerçekleşen ölümler yoksul yaşlılar arasında bir hayli yaygın. Yaşanan kayıpların büyük bir kısmının alınacak tedbirler sonucu önlenmesi mümkün. Yaş dostu çevre ve hizmetlerin sunumuyla yüksekten düşme, çarpma, yangın, iş kazası ve benzeri vakaların önlenebileceği görülüyor.

Tedbirlerle yaşanan kayıplar azaltılabilir: Yoksul yaşlıların, bilhassa dul ve engelli yaşlı kadınların karşılaştıkları şiddet, istismar, ihmal, hak ihlali ve ayrımcılık vakalarının tamamı yapısal faktörler nedeniyle ortaya çıkıyor. Yerel yönetimlerin yaş dostu çevreye ilişkin olarak geliştirecekleri hizmetlerle kamu kurumlarının alacakları tedbirler, yaşanan kayıpları azaltabilir.”