İktidar, ulaşım ve kent planlaması yapmadan en büyük hastaneleri, adliyeleri, havalimanlarını, camileri ve sarayları yapmak için kamunun kasasından milyarlarca lira harcıyor. Bunun bir örneği de finans merkezi inşaatı oldu. İstanbul’un Ümraniye ilçesinde New York, Londra ve Dubai gibi dünya kentlerindeki finans merkezlerinden daha büyük olduğu iddia edilen finans merkezinin inşaatı devam ediyor.

İşçilerin kötü çalışma koşullarına, ödenmeyen ücretlere ve yetersiz yemeklere karşı sık sık eylem yaptığı İstanbul Finans Merkezi, ilk olarak 2008 yılında gündeme geldi. TOKİ, 800 bin metrekarelik araziyi kamu kuruluşları ve kamu bankalarına sattı. İstanbul Finans Merkezi’ne Sermaye Piyasası Kurulu, Banka Düzenleme ve Denetleme Kurulu, Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü, Halkbankası Genel Müdürlüğü, Vakıfbank Genel Müdürlüğü ile Merkez Bankası’nın taşınacağı açıklandı.

Ağaoğlu bitiremedi

İsmail Arı’nın BirGün’de yer alan haberine göre, finans merkezi projesinin açıklanmasının ardından Emlak Konut GYO üzerinden proje hazırlama sürecine girildi. 2012 yılının Kasım ayında İstanbul Finans Merkezi için "Arsa satışı karşılığı gelir paylaşımı” yöntemiyle ihaleye çıkıldı. İhaleyi 17-25 Aralık yolsuzluk soruşturmasında gözaltına alınan ve AKP’ye yakınlığıyla bilinen Ali Ağaoğlu’nun sahibi olduğu Ağaoğlu İnşaat aldı. Projeye 2012 yılının Kasım ayında ilk kazma vurulurken Ağaoğlu, inşaat çalışmalarının 2016 yılında tamamlanacağını açıklamıştı. Ancak ofis, AVM, rezidans, 5 yıldızlı otel, 2 bin 500 kişilik konferans salonu ile mağazaların da yer aldığı proje hâlâ bitirilemedi.

Devreye TVF girdi

2019 yılında projenin çok büyük kısmını yönetim kurulu başkanlığını AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı Türkiye Varlık Fonu (TVF) devraldı. TVF, İstanbul Finans Merkezi Projesi’ni 1 milyar 670 milyon Türk Lirası karşılığında Ağaoğlu ve diğer yüklenicilerden devraldı. Bu adımın ardından da Emlak Konut yandaş şirketler ile peş peşe milyarlarca liralık sözleşmeler imzalamaya başladı.

Emlak Konut, Kamuoyunu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı bildirimlere göre, Finans Merkezi inşaatlarını tamamlamak için Siyahkalem Mühendislik şirketi ile 21 Temmuz 2020 tarihinde KDV hariç 207 milyon TL’lik sözleşme imzaladı.

Emlak Konut aynı şirketle 12 Ağustos 2020 tarihinde de KDV hariç 398 milyon TL’lik bir sözleşme daha imzaladı. Emlak Konut’un milyonlarca liralık sözleşme imzaladığı Siyahkalem Şirketi, iktidarın gözde müteahhitleri arasında yer alıyor.

CHP Milletvekili Ali Mahir Başarır da bu şirkete dair geçen aylarda şu bilgileri paylaşmıştı: 

“Ahmet Cengiz Özdemir bu şirketin yönetim kurulu başkanı. Aynı zamanda da Türkiye-Pakistan İş Konseyi Başkanı görevini yürütüyor. Gelelim eski yönetim kurulu üyelerine. Birisi Ekrem Baki, AKP'li Üsküdar Belediyesi Meclis Başkanvekili. Diğer eski yönetim kurulu ise Mehmet Mustafa Açıkalın. Kim bu? Eski İBB Genel Sekreteri, 22 ve 23. Dönem AKP Milletvekili.”

LİMAK da payını aldı

Emlak Konut, Finans Merkezi’ne taşınacak Merkez Bankası’nın binası için de beşli çeteden Limak Holding’le anlaştı. Merkez Bankası’nın binası için Limak’la toplam 2 milyar 285 milyon TL’lik sözleşme imzalandığı açıklandı.

Nihat Özdemir’in sahibi olduğu Limak Holding’in baraj ve barajlar üzerine kurduğu HES’ler, doğa tahribatına, tarihi dokunun zedelenmesine ve yok olmasına sebep olmuş, bu durum büyük tepkilere neden olmuştu.

Erdoğan’ın dostu

Finans Merkezi projesinden payını alan bir diğer şirket ise Yapı ve Yapı İnşaat oldu. Emlak Konut, Finans Merkezi’ndeki inşaatları tamamlamak için 17 Aralık 2019’da Yapı ve Yapı İnşaat ile KDV hariç 629 milyon TL’lik sözleşme imzaladı. Atatürk Havalimanı’na yapılan millet bahçesi projesinin de 2,1 milyar TL’lik ihalesini alan şirketin kurucusu 2019’da hayatını kaybeden Nusret Yıldırım aynı zamanda AKP şefi Tayyip Erdoğan'ın aile dostuydu.

Eski AKP milletvekili

Finans Merkezi inşaatından milyonlarca lira kazanan şirketler saymakla bitmeyecek kadar fazla. Emlak Konut’un sözleşme imzaladığı bir başka şirket de ASL İnşaat. Emlak Konut ile şirket arasında 8 Kasım 2019’da KDV hariç 719 milyon TL’lik sözleşme imzalandı.

ASL İnşaat’ın sahibi Abdülkadir Kart’ın uzun bir süre boyunca Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ankara Keçiören’de aynı apartmanda oturduğu ve kapı komşusu olduğu da biliniyor. Erdoğan’ın hep en yakınında olan Kart, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın anne ve babasının isminin verildiği İstanbul Kartal’daki TÜRGEV’e bağlı Hayriye-Cemal Gülbaran Kız Öğrenci Yurdu’nu da yine ASL İnşaat yaptı.

İller Bankası’dan 4 ihale

Finans Merkezi için milyarlarca lira harcayan tek kurum Emlak Konut değil. Proje için İller Bankası da dört ayrı ihale düzenledi. Bu dört ihalenin ikisi 2020 yılında toplam 1 milyar 91 milyon TL bedelle Yıldızlar İnşaat’a verildi. 2020’de Enam İnşaat’a 97 milyon TL’lik ve bu yıl Konuklu İnşaat’a ise 486 milyon TL’lik ihale verildi. İller Bankası’nın Finans Merkezi için bu dört ihaleyle harcadığı toplam para ise 1 milyar 675 milyon TL.

Toplam inşaat maaliyeti 3 milyar dolar

Vakıf Bank’ın İstanbul Finans Merkezi’ne ilişkin 4 Temmuz’da hazırladığı raporda ise çarpıcı bilgiler yer aldı. Raporda, projenin inşaat maliyeti toplam 3 milyar doları bulacağı ifade edildi. Ayrıca, Finans Merkezi’nin yaklaşık 50 bin kişiye istihdam yaratacağı, günlük 25 bin ziyaretçi tarafından ziyaret edileceği ve bu yüzden de toplu ulaşım hattının kuvvetlendirilmesi gerektiği belirtildi.