AKP şefi Erdoğan’ın önceki gün açıkladığı “Ekonomi Reformları”nın detayları, AKP’nin gözünün, emekçilerin kıdem tazminatında olduğunu bir kez daha gösterdi. Çünkü Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın “İstiklalden İstikbale” sloganıyla hazırladığı “Ekonomi Reformları Tanıtım Kitapçığı”nın “istihdam” bölümünde, kıdem tazminatı da yer aldı. Bu bölümde “yeni nesil çalışma yöntemlerinin yaygınlaştırılacağı” vurgulanırken “uzaktan çalışma” mevzuatının, yeni iş modellerine uyum sağlayacak şekilde revize edileceği belirtildi. Ayrıca “kısmi süreli çalışanların hafta tatili, yıllık ücretli izni hak etme süresi ve kıdem tazminatına hak kazanma sürelerinin yasada açıkça belirtilmesine yönelik düzenleme yapılacağı” kaydedildi. 

Aslolan ‘belirsiz süreli sözleşme’

Cumhuriyet'te yer alan Mustafa Çakır'ın haberine göre kısmi süreli çalışma “part-time” çalışma anlamına geliyor. İş Yasası’nda, “İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda, sözleşme kısmi süreli iş sözleşmesidir” deniliyor. Kısmi süreli çalışan işçinin “ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatları, tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak” ödeniyor. İşçi ile işveren arasındaki sözleşme “belirli” veya “belirsiz” süreli yapılıyor. Bunlar çalışma biçimleri bakımından tam süreli veya kısmi süreli olabiliyor. Çalışma yaşamında asıl olan ise “belirsiz süreli sözleşme.” Burada işçi, 1 yıllık çalışmasına karşılık 30 günlük brüt ücreti tutarında kıdem tazminatına hak kazanıyor. “Belirli süreli” ise adından da anlaşıldığı gibi işçi ile işveren arasında belirli bir süre için imzalanıyor. Süre, işe göre belirleniyor. İş bitiminde sözleşme de kendiliğinden sona erdiği için işçinin kıdem tazminatı alabilmesi çok zor.

Tazminat azalacak

Kısmi süreli çalıştırılan işçi ile imzalanan sözleşmeler de çoğunlukla “belirli süreli” oluyor. Bu işçiler tam zamanlı işçiye göre daha az görev yapacağı için alacağı ücret de ödense bile kıdem tazminatı da düşecek. İktidar genç işsizliğini düşürebilmek için paket ile “kısmi süreli çalışmayı” yaygınlaştırmak istiyor. İktidarın yaygınlaştırmak istediği “uzaktan çalışma” da kıdem tazminatı başta olmak üzere işçinin mali ve sosyal hakları için sıkıntı yaratıyor. Sendikaların 1 yıla 30 gün üzerinden hesaplanan kıdem tazminatının düşürülmesine “evet” demesi çok zor. Bu nedenle de önümüzdeki günlerde konu yine çokça tartışılacak.