İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi şube binasında yapılan basın toplantısı ile Ege Bölgesi’ndeki hak ihlalleri raporunu açıkladı. İzmir, Aydın, Denizli, Manisa, Uşak, Afyon, Kütahya, Antalya, Burdur, Muğla, Balıkesir, Isparta illeri baz alınarak hazırlanan raporda, birebir yapılan başvurular, mahpus mektupları, basında çıkan haberler de yer aldı.
Raporu İHD İzmir Şube Başkanı Zafer İncin okudu. Pandeminin iktidar tarafından muhalefetin eylemlerini yasaklama bahanesi olarak kullandığını belirten İnce şunları ifade etti:
"Valiliklerin yasakları ve İçişleri Bakanlığının kararlarıyla, engelleyerek, engelleyemediklerini de ihanet gibi suçlamalarla değersizleştirme ve kriminal hale getirme yoluyla yargısız infazlarda bulundu."
Ülke genelindeki hak ihlallerini özetleyen İncin, Ege Bölgesi'nde gerçekleşen düşünce ve ifade özgürlüğüne ilişkin şunları söyledi:
"Düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında 21 gün süren valilik yasakları, İzmir Barosu’nun eyleminin yasaklanması,1 basın açıklamasına müdahale,1 basın açıklamasını yaptırmama, kelime yasaklamaları (cumartesi anneleri ), siyasi partilerde faaliyet gösteren gençlere yönelik 1 ajanlık teklifi, bu gençlerin ailelerini sıkıştırarak gençlere baskı oluşturma boyutuyla 3 hak ihlali başvurusu, sosyal medyalarındaki paylaşım nedeniyle 1 hakime inceleme ve 2 hakime mesleklerinden uzaklaştırma verilmiştir. Gazetecilik faaliyetleri sırasında 1 gazetecinin kamera ve fotoğraf makinelerine el koyma yaşanmış, 1 gazeteciye de JES haberi nedeniyle Aydın Valiliği’nce dava açılmıştır. Bunun yansıra Gaziemir Belediye Başkanı gözaltına alınmıştır. Ayrıca düşünce, ifade özgürlüğü ve örgütlenme özgürlüğü kapsamınca 110 gözaltı yaşanmış bunlardan 6 kişi tutuklanmış, 1 kişinin dosyasına kısıtlılık getirilmiştir. Ayrıca gözaltı sırasında 28 kişi darp, şiddet, işkence ve tacize maruz kalmıştır. Gözaltı başlığı altında toplamda 187 hak ihlali yaşanmıştır."
İncin, raporun devamında Ege Bölgesi'nde gerçekleşen hak ihlallerini kısaca şu şekilde ifade etti:
Kadına yönelik hak ihlalleri
“Bölgemizde Kadın cinayetleri ve eylemlilikleri nedeniyle 28 kadın gözaltına alınmış, bu eylemliliklerde 28 kadın şiddet ve darba, gözaltılar da 4 kadın küfür ve tacize uğramıştır. 4 aylık süre içinde 7 kadın taciz ve tecavüzü yaşanmış,28 kadın da darp edilmiştir. Ayrıca 4 kız çocuğu fuhuşa zorlanmış, 5 kız çocuğu cinsel istismar ve tacize uğramıştır. Bölgemizde 27 kadın cinayeti, 14 şüpheli ölüm ve intihar tespit edilmiştir.
Bu başlık altında toplam 197 hak ihlali yaşanmıştır.
Çocuğa yönelik hak ihlalleri
… 2020 yılının ikinci 4 ayında çocuğa yönelik hak ihlalleri de artış göstermiştir.
… Bu alanda 62 hak ihlali yaşanmıştır.
Mültecilere yönelik hak ihlalleri
Bölgemiz sınırda bulunan illerinden kaynaklı mülteciler için bir geçiş alanıdır.
… Derneğimize yansıyan verilere göre, 737 mülteci yurtdışına geçmeye çalışırken yakalanmış,2 mülteci ölümü yaşanmış, 4 mülteci geçiş sırasında kaybolmuş, 2 mülteci şüpheli şekilde ölmüş, 2585 mülteci sınıra itilmiş, GGMlerde tutulan 28 mülteci sınırdaşı edilmiş, pandemide 1 mülteciye kağıt reçete zorunluluğu dayatılmış, Harmandalı GGM’inda 55 mülteci sağlık hizmeti alamamıştır. Mültecilere yönelik 3414 hak ihlali yaşanmıştır.
Çalışma yaşamında hak ihlalleri
… Çalışma yaşamında hem savaşlar hem pandemi hem de ekonomik krizler nedeniyle birçok işten çıkarılma, tazminat alamama, eylem yapamama, örgütlenmeyi engelleme, sağlık ve avukat örgütlerine saldırı gibi hak ihlalleri tüm yurtta görülürken bölgemizde de 142 işçi yaralanmış, 33 işçi iş cinayeti sonucu ölmüş, 54 sağlıkçı koronaya yakalanmış, 2 intern doktor devlet ihmali sonucu korona olmuş, 1 sağlıkçı koronadan ölmüş, 11 (sağlıkçı, avukat) çalışan saldırıya uğramış. Ayrıca sendikal faaliyetleri nedeniyle 4 işçi cezalandırılmış, pandemiden dolayı sağlıkçıya ödeme yapılmaması nedeniyle 1 hak ihlali yaşanmıştır. Meslek odalarının çalışmasını engellemeye yönelik 1 hak ihlali yaşanmış, Türkiye’de her gün yayınlanan pandemide şaibeli bilgileri vermeyle doğru bilgilenme hakkının engellenmesi 1, olayın faili olan 1 kişiye bilirkişi görevinin verilişi toplamda 263 hak ihlali yaşanmıştır.
Hapishanelerde hak ihlalleri
2020 yılının ikinci 4 ayında Ege bölgesi hapishanelerinde de durum giderek kötüleşmiştir
… Bu süreçte Türkiye hapishanelerinden birçok COVİD19’a yakalandıklarına dair haber elimize ulaşmıştır. Koğuş kapasitesinin çok üzerinde kalım, bir tuvaleti 20 mahpusun kullanması, maske ve eldivenlerin verilmemesi, temizlik ve gıdanın fahiş fiyatlarla kantinde satılıyor oluşu mahpusları COVİD19’a terk etmek demektir. Bu koşullar altında mahpusun tüm hakları elinden alınmıştır. Pandemi sürecinde gerekli önlemler alınmadığı gibi, pandemi gerekçe gösterilerek mahpusların birçok hakkı engellenmiştir. Ege bölgesinde son 4 ayda tespit ettiğimiz hak ihlalleri şunlardır; 3 mahpus bu süreçte açlık grevine girmiş, 2 mahpus ölüm orucuna girmiş, koronavirüs sebebiyle 2 ağır hasta mahpus derneğimize serbest bırakılmadıklarına dair başvuruda bulunmuş, 3 yeni ağır hasta mahpus belirlenmiştir. Hastaneye yatış işlemi yapılmadığından 8 mahpusun tedavi hakkı engellenmiş, 1 mahpus koğuşta darba maruz kalmış, 1 koğuşta arama bahane edilerek eşyalar parçalanmış, 4 kişiye hukuksuz hücre cezası verişmiş, 34 kişi koğuşta kapasite üzerinde kaldıklarına dair başvuruda bulunmuş, 2 kişi hapishanede can güvenliğinin olmadığını beyan etmiş, 33 siyasi mahpus infaz indiriminden yararlandırılmamış, 33 mahpus covid tehlikesi ile karşı karşıya kalmış, 22 mahpusun dilekçe hakkı engellenmiş, 1 kişi havalandırmaya çıkarılmadıklarına dair başvuru yapmış, ölüm orucunda 2 mahpusa zorla müdahale girişiminde bulunulmuş, 1 haberleşme kısıtlaması, 1 pandemi bahane edilerek görüş yasağı, 1 pandemi bahane edilerek avukat kısıtlaması, 1 pandemi gerekçesi ile kitap sınırlaması, 1 pandemi gerekçesiyle sosyal faaliyetlerin askıya alınması, 1 keyfi olarak sevk ve naklin uygulanmaması, 1 keyfi hücre cezası tespit edilmiştir.
Ege Bölgesi hapishanelerinde toplamda 158 hak ihlali gerçekleşmiştir.
Doğaya yönelik hak ihlalleri
Doğayı korumak, çevreye zarar vermemek ve gelecek nesillere yaşanılabilir bir dünya bırakmak bu doğada yaşayan herkesin sorumluluğudur.
… Çevre konusunda toplamda 18 hak ihlali gerçekleşmiştir.
Diğer alanlarda hak ihlalleri
Diğer hak ihlalleri alanında ise yaşam hakkı ihlali, darp, silahlı saldırı gibi olayların çokluğu dikkat çekmektedir.
… Derneğimize yansıyan verilere göre 74 kişi cinayet sonucu yaşamını yitirmiş, 155 darp, şiddet, yaralama, silahlı saldırı vb. olay yaşanmış, 45 şüpheli ölüm ve intihar gerçekleşmiş, 1 işyerine silahlı saldırı gerçekleşmiş, Roman yurttaşların çadırları yakılmış, Metro çalışması nedeniyle 11 ev zarar görmüş, 1 hasta yakını küfre maruz kalmış, LGS’de pandemiye uygun davranılmamış, 4 sağlıkta ihmal kararı verilmiş, 5 adli mahpusa kötü muamelede bulunulmuş, 1 kişi kendisini yakmış, 2 kişiye maske takmadıkları gerekçesiyle onur kırıcı muamelede bulunulmuş, 1 engelli bireye resmi kurumda darp uygulanmış, 1 IHD yöneticisi basın tarafından hedef gösterilmiştir. Diğer alanında toplamda 302 hak ihlali gerçekleşmiştir. Toplam dört ay içinde toplam 4536 hak ihlali gerçekleşmiştir.”
Kızıl Bayrak / İzmir
