İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi Çalışma Yaşamı Komisyonu, 2018 yılı Ege bölgesi hak ihlalleri raporunu açıkladı.

Şube binasında yapılan basın toplantısında raporun; İzmir, Aydın, Denizli, Manisa, Uşak, Afyon, Kütahya, Antalya, Burdur, Muğla, Balıkesir ve Isparta illeri baz alınarak, yerel ve ulusal basın taramaları ile İHD’ye yapılan başvurular üzerinden hazırlandığı ifade edildi.

“Ne yazık ki karşımıza yine çok olumsuz bir tablo çıkmıştır” denilen açıklamada, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 22-25. maddelerinin çalışma hakkı ile ilgili şu bölümleri aktarıldı:

“Madde 22- Herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. Ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir.

Madde 23
1. Herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır.
2. Herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.
3. Herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır.
4. Herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır.

Madde 24- Herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır.

Madde 25
1. Herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. Herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir.
2. Anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır...”

İş cinayetleri, işten atmalar, grev yasakları ve direnişler

Bu hükümlere karşın hak ihlallerinin 2018 yılında da artarak devam ettiği belirtilen açıklamada, “Bölgemizde hak ihlaline uğrayan tüm işçilerin yanı sıra en fazla inşaat işçileri ve tarımda çalışan işçiler, belli bir statüye sahip olmadıkları için çok fazla hak ihlaline uğradılar” denilerek iş cinayetlerinin en çok bu iki iş kolunda yaşandığı belirtildi. Aliağa’daki bir fabrikada yaşanan patlama ve bir işçinin yaşamını yitirdiği de hatırlatıldı.

Ege bölgesinde belediye işçilerinin işten atma saldırısıyla karşılaştığı ve belediye önlerinde direnişler gerçekleştirdiği ifade edilen açıklamada, İZBAN işçilerinin grevi, grevin “6 ay erteleme” adı altında yasaklanması ve grev yasağının başka işçilere de uygulandığı üzerinde duruldu. Grev yasaklarının Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile hayata geçirildiğine değinilerek “Bu anayasal bir hukuksuzluktur” denildi.

İşçi eylemlerine polis saldırıları

Ayrıca TARİŞ fabrikasında DİSK’e bağlı Gıda-İş’te örgütlenen işçilerin işten atma saldırısıyla karşılaştığı ve sonrasında fabrika önünde başlattığı direnişe de yer verilen açıklama, işçi eylemlerine yönelik polis saldırılarına işaret edilerek şöyle devam etti: “Bunlardan bir tanesi DİSK’in Genel İş 2 nolu Şubesinin Büyükşehir belediyesi önünde yapmak istediği basın açıklamasına polisin yaptığı müdahaledir. Bir diğeri de TARİŞ işçilerinin yapmak istedikleri basın açıklamasında polisçe 65 kişinin gözaltına alınmasıdır.”

“Toplam 4123 hak ihlali”

Açıklamanın devamında Ege bölgesinde toplam 4123 hak ihlali gerçekleştiği ifade edilerek ihlaller şöyle sıralandı:

İşçi ölümü 95
İş kazası 308
İşe son verme 2028
İhraç 640
Maaş alamama dolayısıyla eylem 271
Açığa alma 2
İş yerlerinin kapatılması 1
İşten atılma dolayısıyla açlık grevi 1
Gıda zehirlenmesi 759
Sosyal medya paylaşımı gerekçesiyle işten atma 7
Maaş alamama gerekçesiyle intihar 2
Grev kararı 5
Baskı ve mobbing 4

Açıklama, çalışma yaşamında Anayasa’ya ve uluslararası sözleşmelere uyulması talebi dile getirilerek sona erdi.

Kızıl Bayrak / İzmir